Αυξήσεις μισθών με μείωση ασφαλιστικών εισφορών έως 2,5%

Οι αυξήσεις µισθών στον ιδιωτικό τοµέα, µέσω της ενίσχυσης των διαπραγµατεύσεων, αλλά και των κλαδικών οµοιοεπαγγελµατικών συµβάσεων, ταυτόχρονα µε τη µείωση του κόστους εργασίας (µείωση ασφαλιστικών εισφορών έως και 2,5% µέχρι το 2026) βρίσκονται αυτή την περίοδο στο τραπέζι των συζητήσεων που έχει η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραµέως, µε τους κοινωνικούς εταίρους, ενόψει της νέας νοµοθετικής πρωτοβουλίας που αναµένεται τον Οκτώβριο.

Στο τραπέζι των συζητήσεων µε τους κοινωνικούς εταίρους (την περασµένη Πέµπτη συναντήθηκε µε τη ΓΣΕΕ, την Παρασκευή µε τη ΓΣΕΒΕΕ, ενώ η επόµενη συνάντηση είναι προγραµµατισµένη για µεθαύριο, Τετάρτη) βρίσκονται µέτρα όπως:

Η σταδιακή κατάργηση των ατοµικών συµβάσεων εργασίας και η αντικατάστασή τους από συλλογικές/κλαδικές.
Κανείς εργαζόµενος να µην αµείβεται κάτω από τον κατώτατο µισθό.
Η υποχρέωση κάθε κλάδου να διαπραγµατεύεται, µετά από πρόσκληση και εφόσον υπάρχει συνδικαλιστική εκπροσώπηση, τις αυξήσεις µισθών µέσα στο έτος.
Ο ρόλος του Οργανισµού Μεσολάβησης και ∆ιαιτησίας στον καθορισµό των αυξήσεων, εφόσον υπάρχει διαφωνία των µερών της διαπραγµάτευσης.
Το ύψος της µείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και η συντόµευση του χρόνου υλοποίησης του µέτρου, ώστε να λειτουργήσει ως δέλεαρ για νέες προσλήψεις. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε 0,5% το 2025 και 1% το 2026, αλλά δεν αποκλείεται το ποσοστό να µεγαλώσει στο 2%-2,5%, καθώς τα έσοδα στον ΕΦΚΑ πηγαίνουν πολύ καλά και οι όποιες µειώσεις θα ισοσκελιστούν µε την αύξηση των ασφαλισµένων από τις προσλήψεις. Η κυβέρνηση προχωρά σε αλλαγή του καθεστώτος, ενσωµατώνοντας σχετική οδηγία της ΕΕ για την επάρκεια των κατώτατων µισθών, και προς αυτή την κατεύθυνση έχει συσταθεί επιτροπή που µέχρι τον ερχόµενο Οκτώβριο θα προτείνει µέτρα, µε στόχο:
Την προώθηση των συλλογικών διαπραγµατεύσεων για τον καθορισµό των µισθών.
Την προώθηση επαρκών επιπέδων νόµιµων κατώτατων µισθών και
Τη βελτίωση της πραγµατικής πρόσβασης όλων των εργαζοµένων στην προστασία µε τη µορφή κατώτατου µισθού.

Οι αλλαγές θα κινούνται στη φιλοσοφία της οδηγίας, που είναι η θέσπιση ενός πλαισίου για τον καθορισµό και την επικαιροποίηση των κατώτατων µισθών, σύµφωνα µε ένα σύνολο σαφών κριτηρίων. Ο κατώτατος µισθός θα επικαιροποιείται τουλάχιστον ανά διετία (ή το αργότερο ανά τετραετία για τις χώρες που χρησιµοποιούν µηχανισµό αυτόµατης τιµαριθµικής αναπροσαρµογής). Ωστόσο, η οδηγία δεν προβλέπει συγκεκριµένο επίπεδο κατώτατου µισθού το οποίο πρέπει να επιτύχουν τα κράτη-µέλη.

Ο θεσµός των κλαδικών συµβάσεων εργασίας ατόνησε στη µνηµονιακή περίοδο, όπου είχε καταργηθεί η υποχρεωτικότητα για τις κλαδικές και επικρατούσαν οι ατοµικές συµβάσεις (συµφωνίες σε προσωπικό επίπεδο). Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, όπως σηµειώνει στην εφημερίδα «Ααπογευματινή» ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς, ότι µόλις τέσσερις κλαδικές συµβάσεις εργασίας έχουν υπογραφεί για τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις (εστίαση, αρτοποιεία, ηλεκτρολόγοι, εργαζόµενοι σε ανελκυστήρες). Κλειστά κρατά τα χαρτιά της η υπουργός σχετικά µε τον µηχανισµό για τον καθορισµό του κατώτατου µισθού, αν και είναι σχεδόν κάθετο το αίτηµα από τους κοινωνικούς εταίρους για επαναφορά των διαπραγµατεύσεων σε κεντρικό επίπεδο.

Επέκταση
Σε κλαδικό επίπεδο δεν υπάρχουν συλλογικές διαπραγµατεύσεις και, όπου υφίστανται, σπάνια καταλήγουν σε συµβάσεις. Ακόµη πιο δύσκολα δε οι προβλέψεις των εν λόγω συµβάσεων επεκτείνονται στο σύνολο των εργαζοµένων και των επιχειρήσεων ενός κλάδου. Αυτό συµβαίνει, καθώς µια ΣΣΕ, για να κηρυχτεί υποχρεωτική και να επεκταθεί σε κάθε µισθωτό (του αντίστοιχου κλάδου), θα πρέπει η οµοσπονδία των εργαζοµένων που τη συνοµολογεί να αντιπροσωπεύει το 50% των µισθωτών και, από την άλλη πλευρά, ο σύνδεσµος των επιχειρήσεων να απασχολεί επίσης τους µισούς εργαζόµενους.

Ωστόσο, η συµµετοχή στα συνδικάτα -και λόγω πολλών µικρών και πολύ µικρών επιχειρήσεωνείναι αναιµική (σε µέσα επίπεδα κάτω του 25%), ενώ πολλές επιχειρήσεις αποφεύγουν την ένταξή τους στους αντίστοιχους εργοδοτικούς συνδέσµους ακριβώς για να µην υπακούουν (καταβάλουν) σε κλαδικούς-υψηλότερους µισθούς.

Να σηµειωθεί ότι στη χώρα µας λόγω των µικρών επιχειρήσεων (οι 9 στις 10 επιχειρήσεις απασχολούν λιγότερους από 10 µισθωτούς) µόλις το 30% των εργαζοµένων του ιδιωτικού τοµέα καλύπτονται µε συλλογικές συµβάσεις εργασίας (ΣΣΕ). Έναντι 45% σε µέσα ευρωπαϊκά επίπεδα και του στόχου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 80% των µισθωτών να βρίσκονται υπό την κάλυψη ΣΣΕ.