Πρώτο κουδούνι για τους μαθητές θα χτυπήσει αύριο την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου, με 11 αλλαγές σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Στο νέο πλαίσιο που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης ξεχωρίζει η ρητή απαγόρευση χρήσης κινητών τηλεφώνων από τους μαθητές, όπως και το Ψηφιακό Φροντιστήριο. Κυρίαρχο ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία παίζουν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές, που από εφέτος ενισχύονται με 10.000 μόνιμους νέους εκπαιδευτικούς. Σημαντικές αλλαγές επιφέρονται και στις απουσίες ενώ υιοθετείται αυστηροποίηση των ποινών. Η τεχνολογία αποκτά σημαντικό ρόλο στην τάξη – διαδραστικοί πίνακες, ηλεκτρονικές πλατφόρμες ενημέρωσης γονέων και υποβολής αναφορών για εκφοβισμό. Ωστόσο, ο άνθρωπος παραμένει κεντρικός πυλώνας και δεν παραγκωνίζεται από τα ψηφιακά εργαλεία. Καλλιεργείται η φιλαναγνωσία και η φιλοσοφία της έμπρακτης συμμετοχής των παιδιών στην κοινωνία.

Η φετινή χρονιά  αρχίζει με επιπλέον δέκα χιλιάδες μόνιμους  εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων  που διορίστηκαν και θα ενισχύσουν σημαντικά το δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης, ενώ ήδη έχουν γίνει 5.835 προσλήψεις αναπληρωτών για την κάλυψη των κενών.

Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί, επίσης, στους διορισμούς στο χώρο της Ειδικής Αγωγής και της Παράλληλης Στήριξης.

Συγκεκριμένα, για το διδακτικό έτος 2024-2025, οι διορισμοί στις ειδικότητες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Ειδική

Αγωγή τετραπλασιάζονται σε σχέση με το 2023. Οι δε θέσεις Ειδικού Εκπαιδευτικού και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού σε όλες τις ειδικότητες, φέτος είναι οκταπλάσιες – υπενθυμίζεται, ότι την προηγούμενη χρονιά, οι διορισμοί αφορούσαν αποκλειστικά ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Επιπλέον, όπως υπογραμμίζεται από το υπουργείο Παιδείας, με την εκκίνηση της σχολικής χρονιάς, θα έχουν καλυφθεί σχεδόν στο σύνολό τους οι ανάγκες παράλληλης στήριξης για τις μαθήτριες και τους μαθητές των τάξεων νηπιαγωγείου, Α’ και Β’ δημοτικού.

Σημειώνεται ότι οι φετινοί διορισμοί είναι σχεδόν ισάριθμοι με όσους έγιναν αθροιστικά τα προηγούμενα χρόνια – 8.254 το 2022 και 3.696 το 2023.

Όσο για τους αναπληρωτές, έχουν ήδη γίνει προσλήψεις και τα κενά, σύμφωνα με τις πληροφορίες του υπουργείου, θα είναι εκείνα, που εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να προβλεφθούν, όπως ασθένειες ή εγκυμοσύνες. Ωστόσο, με τη διαδικασία, που εφαρμόζεται πλέον, τα κενά θα καλυφθούν άμεσα, διαβεβαιώνουν οι αρμόδιοι.

Το Ψηφιακό Φροντιστήριο αποτελεί φέτος τη μεγαλύτερη καινοτομία για το σχολείο. Παρέχεται δωρεάν και θα είναι ανάλογο με όσα φροντιστήρια λειτουργούν δια ζώσης. Αφορά στους μαθητές από την Πέμπτη Δημοτικού μέχρι και τη Β’ Λυκείου ενώ στις 16 Σεπτεμβρίου ξεκινά η πιλοτική εφαρμογή σύγχρονης εκπαίδευσης στην Γ’ Λυκείου.

Πιο αναλυτικά, οι υποψήφιοι για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση μέσω των Πανελλαδικών Εξετάσεων, αποκτούν πλέον τη δυνατότητα να παρακολουθούν ζωντανά απογευματινές παραδόσεις για το σύνολο της ύλης στα εξεταζόμενα μαθήματα, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών μαθημάτων, γραμμικό και αρχιτεκτονικό σχέδιο, γερμανικά και γαλλικά. Το Φροντιστήριο θα πραγματοποιείται σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα από 98 εκπαιδευτικούς υψηλών προσόντων, οι οποίοι έχουν επιλεγεί από το υπουργείο Παιδείας με αυστηρές προδιαγραφές. Οι μαθητές της Γ’ Λυκείου θα δέχονται και θα κάνουν ερωτήσεις αλληλεπιδρώντας με τον φροντιστή, θα εξετάζονται με διαγωνίσματα ενώ θα μπορούν να ανατρέχουν στο υλικό αυτό και ασύγχρονα.

Συνολικά, πρόκειται για ενισχυτική διδασκαλία στα 45 μαθήματα, που εξετάζονται πανελλαδικά τον Ιούνιο στα γενικά και στα επαγγελματικά λύκεια. Η διδασκαλία θα αφορά, μας, 10 μαθήματα Ειδικής Αγωγής για τα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια και Λύκεια.

Σχετικά με μας υπόλοιπες τάξεις, μέσω του Ψηφιακού Φροντιστηρίου, οι μαθητές θα μπορούν να παρακολουθούν το σύνολο της διδακτέας ύλης σε ηλεκτρονική μορφή ώστε ανά πάσα στιγμή να μπορούν να ενισχυθούν στα μαθήματα που μας ενδιαφέρουν. Ήδη, είναι διαθέσιμο το υλικό της Νεοελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών για τις τάξεις του Γυμνασίου, ενώ μέχρι το τέλος του 2025 θα έχουν αναρτηθεί 2.500 εύληπτα και ψηφιοποιημένα βίντεο για 49 συνολικά μαθήματα από την Ε’ Δημοτικού έως και την Γ’ Λυκείου.

Ο χάρτης των αλλαγών στα σχολεία εμπλουτίζεται με τον Νέο Κανονισμού Λειτουργίας των Σχολείων.

Ξεχωρίζει η απαγόρευση μας χρήσης κινητού τηλεφώνου από μας μαθητές και υιοθετείται ως κεντρικό σύνθημα «το κινητό στην τσάντα».  Ως τώρα, η απαγόρευση της κατοχής των κινητών ίσχυε με εγκύκλιο, που σημαίνει πρακτικά ότι δεν υπήρχε καμία συνέπεια. Πλέον, δεν επιτρέπεται η εμφανής κατοχή κινητού τηλεφώνου στο σχολείο και απαγορεύεται ρητά η χρήση του, ενώ οι εκπαιδευτικοί θα έχουν στη διάθεσή τους όλα τα απαραίτητα ‘εργαλεία’ ώστε να διαχειριστούν τέτοια περιστατικά: Η μη συμμόρφωση των μαθητών και μαθητριών θα επιφέρει την επιβολή του μέτρου μας μονοήμερης αποβολής. Σε περίπτωση που μας μαθητής ή μία μαθήτρια βιντεοσκοπεί /φωτογραφίζει/ μαγνητοφωνεί καθηγητές ή συμμαθητές του, χωρίς συναίνεση ή συγκατάθεση, η ποινή του θα είναι τριήμερη αποβολή ενώ με συγκατάθεση/ συναίνεση θα αποβάλλεται για 1 έως 3 ημέρες. Αν η φωτογράφιση/βιντεοσκόπηση αφορά προσωπικά δεδομένα τρίτων προσώπων, τότε ο Σύλλογος Διδασκόντων υποχρεούται να εφαρμόσει το  μέτρο μας αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος.

Διευκρινίζεται, ωστόσο, ότι οι ανωτέρω ποινές για τη χρήση των κινητών τηλεφώνων προβλέπονται για τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Στην Πρωτοβάθμια – Νηπιαγωγείο και Δημοτικό – οι συνέπειες διαφέρουν: «Οι μαθητές και μαθήτριες δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούν εντός των σχολικών χώρων – κτιρίων και υπαίθριων χώρων κινητό τηλέφωνο ή άλλη ηλεκτρονική συσκευή, που διαθέτει σύστημα επεξεργασίας εικόνας και ήχου, για συνομιλία, βιντεοσκόπηση ή οποιαδήποτε άλλη χρήση. Στην παραπάνω απαγόρευση δεν εμπίπτει η χρήση ιατρικών εφαρμογών μέσω κινητού τηλεφώνου ή άλλων συσκευών, αποκλειστικά και μόνο κατόπιν σχετικής ιατρικής γνωμάτευσης. Ο μαθητής ή η μαθήτρια μπορεί να έχει το κινητό τηλέφωνο εκτός λειτουργίας και μέσα στην τσάντα του προκειμένου να το χρησιμοποιήσει μετά το πέρας των μαθημάτων. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί η ύπαρξη εκτός τσάντας τέτοιου είδους συσκευών, η συσκευή παραδίδεται στη διεύθυνση του σχολείου, επιστρέφεται μετά το πέρας των μαθημάτων και ενημερώνονται σχετικά οι γονείς ή κηδεμόνες».

Το ποινολόγιο, που εμπεριέχεται στον Νέο Κανονισμό του Σχολείου, χαρακτηρίζεται από “αυστηροποίηση” των παιδαγωγικών και πειθαρχικών μέτρων με την επαναφορά μας πενθήμερης αποβολής. Ειδικότερα, ο διευθυντής του σχολείου μπορεί να αποφασίσει έως και τριήμερη αποβολή, από μία ημέρα που ίσχυε έως σήμερα ενώ ο Σύλλογος Διδασκόντων μπορεί να αποφασίσει έως πενθήμερη αποβολή από τρεις ημέρες που είχε έως τώρα τη δυνατότητα. Στην ευχέρεια του Συλλόγου είναι και η αλλαγή τμήματος ή σχολικού περιβάλλοντος καθώς και ο αποκλεισμός από δράσεις, πολιτιστικές ή αθλητικές εκδηλώσεις, εκπαιδευτικές εκδρομές και μετακινήσεις.

Μια ακόμη τομή στα σχολικά δεδομένα, εισάγεται φέτος για τις απουσίες. Επανέρχεται ο διαχωρισμός σε δικαιολογημένες και αδικαιολόγητες, χωρίς να αλλάζει ο συνολικός αριθμός των επιτρεπόμενων απουσιών που είναι 114. Ωστόσο, προκειμένου να θεωρείται επαρκής η φοίτηση, ανώτατο όριο αδικαιολόγητων, είναι οι 50. Απουσία θεωρείται και η καθυστερημένη προσέλευση στην αίθουσα. Το μέτρο κρίθηκε επιβεβλημένο από το υπουργείο, επειδή παρατηρείται διαχρονικά το φαινόμενο, ειδικά στην Γ’ Λυκείου και μετά το Πάσχα, τα παιδιά να κάνουν χρήση των απουσιών, με αποτέλεσμα να απομονώνονται από το σχολείο και να απαξιώνεται η διαδικασία. Για τον αριθμό των απουσιών, θα ενημερώνονται, οι γονείς μέσω της πλατφόρμας e-parents.

Νέα προσέγγιση υιοθετείται για μας φθορές που προκαλούν οι μαθητές στο σχολείο καθώς οι γονείς υποχρεώνονται να καλύψουν μας δαπάνες αποκατάστασης μας ζημιάς. Στον Νέο Κανονισμό προβλέπεται ότι σε περιπτώσεις φθοράς ή και καταστροφής, μερικής ή ολικής, σχολικών κτιρίων, χώρων και υλικοτεχνικής υποδομής, που αποδίδονται σε συγκεκριμένο μαθητή ή μαθήτρια, η δαπάνη αποκατάστασης βαραίνει τον ίδιο – αν είναι ενήλικος – ή μας γονείς και κηδεμόνες του. Αφού πρώτα καθοριστεί το ποσό μας δαπάνης αποκατάστασης, οι γονείς και κηδεμόνες οφείλουν να καλύψουν το κόστος. Εάν δεν συναινέσουν, η δαπάνη βεβαιώνεται και ακολουθεί η διαδικασία είσπραξής μας.

Η εφαρμογή e-parents εμπλουτίζεται και αναβαθμίζεται. Οι γονείς και κηδεμόνες μπορούν πλέον να κατεβάσουν στα κινητά μας – ios και android – τo νέο ψηφιακό εργαλείο. Βαθμολογίες, ανακοινώσεις, διδαχθείσα ύλη, δραστηριότητες του σχολείου, αριθμός απουσιών, το περιεχόμενο μας ενημέρωσης. Επιπλέον, μέσω μας θα γίνεται προγραμματισμός των συναντήσεων μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών.

Για την αντιμετώπιση του φαινομένου της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, η πλατφόρμα stop-bullying.gov.gr, η οποία ενεργοποιήθηκε στα τέλη της περασμένης σχολικής χρονιάς, εδραιώνεται. Προφίλ χρήστη έχουν δημιουργήσει μέχρι σήμερα 1.243 γονείς και κηδεμόνες και 145 μαθητές. Αναφορές έχουν υποβάλει 285 γονείς και 43 μαθητές ενώ μόλις 17 χρειάστηκε να φτάσουν ως την τετραμελή Επιτροπή μας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης.

Η ενίσχυση της φιλαναγνωσίας αποτελεί προτεραιότητα του νέου, ανοιχτού σχολείου. Με στόχο τη διεύρυνση μας καλλιέργειας των μαθητών και της ικανότητας εγγραμματισμού με ταυτόχρονη απομάκρυνση από τη λογική μας ‘αποστήθισης’, φέτος εισάγεται σε όλες τις τάξεις – από το Νηπιαγωγείο έως την Γ’ Λυκείου – η ανάγνωση ολόκληρων λογοτεχνικών έργων από κορυφαίους Έλληνες και ξένους συγγραφείς. Θα διανεμηθούν στα παιδιά από ένα ως τρία βιβλία, αναλόγως την τάξη, στα οποία η επεξεργασία μετά την ανάγνωση, θα περιλαμβάνει εργασίες. Ειδική επιμόρφωση θα γίνει και στους εκπαιδευτικούς, για την καλύτερη αξιοποίηση μας λογοτεχνίας στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Στην ίδια κατεύθυνση, θα λειτουργήσει και το πολλαπλό βιβλίο, το οποίο θα είναι διαθέσιμο σε ψηφιακή μορφή από τον Απρίλιο του 2025 ενώ σε έντυπη από τον Σεπτέμβριο του 2026. Μέσω αυτού, εκπαιδευτικοί και μαθητές θα έχουν στη διάθεσή τους πολλαπλές πηγές μάθησης. Για το πολλαπλό βιβλίο εργάζονται 60 συγγραφικές ομάδες για 187 διδακτικά πακέτα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τις 636 προτάσεις αξιολόγησαν 2.593 εν ενεργεία εκπαιδευτικοί, μέλη ΔΕΠ και άλλοι επιστήμονες, οι οποίοι ενέκριναν 590 από αυτές.

Αξιοπρόσεκτη είναι και η αναβάθμιση στο μάθημα μας Πληροφορικής όπου επικαιροποιείται το περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων και ταυτόχρονα, σχεδιάζεται το νέο πιστοποιητικό, το οποίο βασίζεται σε τέσσερις άξονες: βασικές αρχές computing, χειρισμό και ανάλυση δεδομένων, διαδίκτυο και δίκτυα, ηθικές/ κοινωνικές πτυχές. Φέτος, τα νέα βιβλία πληροφορικής και για τις τρεις τάξεις του γυμνασίου θα είναι διαθέσιμα σε ψηφιακή μορφή ενώ σε έγχαρτη, από το 2025-2026.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα διαδραστικά συστήματα μάθησης. Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024, θα έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση 36.264 διαδραστικών πινάκων στις σχολικές αίθουσες σε όλες τις τάξεις, από την Ε’ Δημοτικού έως και την Γ΄Λυκείου – ήδη βρίσκονται στα σχολεία οι 28.504 πίνακες, που σημαίνει ότι έχει υλοποιηθεί το 78.6% του προγράμματος. Η εκπαιδευτική διαδικασία εμπλουτίζεται καθώς οι μαθητές θα μπορούν πλέον να παρακολουθήσουν στο σχολείο, ντοκιμαντέρ, βίντεο, προσομοιώσεις αλλά και αρχειακό υλικό φορέων, όπως η ΕΡΤ, κορυφαία ιδρύματα και μουσεία.

Τέλος, με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, εξοπλίζονται Νηπιαγωγεία, Δημοτικά και Γυμνάσια με 177.112 νέα ρομποτικά συστήματα (Κιτ Ρομποτικής). Μέχρι σήμερα έχουν παραδοθεί 100.281, με ποσοστό ολοκλήρωσης 56,62%.

Η τεχνολογία θα αξιοποιηθεί σημαντικά στα σχολεία αποκρυσμένων περιοχών, δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές να αποκτούν ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση χωρίς να εγκαταλείπουν τον τόπο τους. Στη Γαύδο φέτος και από του χρόνου στους Αρκιούς, ξεκινούν οι ‘αυτόνομες τάξεις’, όπου θα έχουν φυσική παρουσία τρεις εκπαιδευτικοί βασικών ειδικοτήτων συνδυάζοντας για τα υπόλοιπα μαθήματα τη σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Εξυπακούεται, ότι υποστήριξη ενισχυτικής διδασκαλίας, θα μπορούν οι μαθητές να δεχθούν μέσω του ψηφιακού φροντιστηρίου.

Ο σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός έρχεται να ενισχύσει τα παιδιά της Α’ Λυκείου. Όλοι οι μαθητές, μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς, θα μπορούν με τη χρήση προσωπικού κωδικού να εισάγονται σε ηλεκτρονική εφαρμογή και να επιλέγουν εταιρία επαγγελματικού προσανατολισμού από μητρώο πιστοποιημένων εταιριών από τον ΕΟΠΠΕΠ. Θα συμπληρώνουν τυποποιημένο ερωτηματολόγιο επαγγελματικού προσανατολισμού σε ψηφιακή μορφή, θα κάνουν ατομική συνεδρία με εξειδικευμένο σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού.

Η εκπαίδευση των παιδιών στο ευ ζην, στη φροντίδα του περιβάλλοντος, στην κοινωνική ευθύνη και τη δημιουργική σκέψη, εισάγεται στα ελληνικά σχολεία μέσα από τις Δράσεις Ενεργού Πολίτη. Μάλιστα, η Ελλάδα, είναι η πρώτη χώρα, η οποία εναρμονίζει το πρόγραμμα σπουδών της με τους 17 στόχους μας βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ. Συγκεκριμένα, μέσω των εργαστηρίων δεξιοτήτων, τα προγράμματα σπουδών εμπλουτίζονται με δράσεις για την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, της προστασίας του περιβάλλοντος, της κοινωνικής ευθύνης και της βοήθειας στους συμπολίτες. Επιπλέον, δίνεται έμφαση σε σχολικές ημέρες αφιερωμένες – μεταξύ άλλων – στη ζωοφιλία, τον αθλητισμό, την ψυχική υγεία.