Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!Συνέντευξη στο Aigiovoice παραχωρεί ο Γιώργος Κατρούγκαλος, πρώην Υπουργός Εξωτερικών, Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και Ανεξάρτητος Εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με τον πρώην Υπουργό, η μετακίνηση της εξωτερικής πολιτικής προς τη Δύση και την πρώην ηγεσία των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ, έχει σημαντικές επιπτώσεις σε διπλωματικό επίπεδο.
Ο κ. Κατρούγκαλος τάσσεται υπέρ της προσέγγισης με την Τουρκία, με την προϋπόθεση ότι δεν θα παραβιαστεί το διεθνές δίκαιο.
Τέλος χαρακτηρίζει ως «τραγική» την αφωνία Γαλλίας – Γερμανίας σε σχέση με τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ποια είναι η γνώμη σας για την εκλογή μετά και την ορκωμοσία Τραμπ;
-Βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα. Η πρώτη εκλογή του αντιμετωπίστηκε ως εξαίρεση, σαν κάτι που συμβαίνει μια φορά στα εκατό χρόνια. Τώρα, έρχεται να επιβάλλει μια νέα κανονικότητα.
Ο Τραμπ εκλέχτηκε, επειδή καβάλησε το κύμα της απογοήτευσης από τις ανισότητες που δημιουργεί η νεοφιλελεύθερη οικονομική τάξη. Ενώ, δηλαδή, εκπροσωπεί στην πραγματικότητα αυτούς τους οποίους καταγγέλλει ή μια παραλλαγή της παλαιάς συμμαχίας των δισεκατομμυριούχων με το κεντρικό κράτος, ουσιαστικά εξυπηρετεί αυτά ακριβώς τα συμφέροντα. Εκμεταλλεύεται τη γενική απογοήτευση από τον τρόπο λειτουργίας των οικονομιών στη Δύση και στο ιστορικό χαμηλό της νομιμοποίησης των κυβερνήσεων των χωρών της. Όσοι αποτελούν τη συστημική εκδοχή της διακυβέρνησης, όχι μόνον δεν μπορούν να πείσουν, αλλά υπονομεύουν το μέλλον των κοινωνιών με πολιτικές που αφορούν το 1% του πληθυσμού και όχι την πλειονότητα του κόσμου.
Από την εμπειρία σας, πως φτάσαμε στην εκδίωξη Άσαντ από τη Συρία και ποιες επιπτώσεις της εξέλιξης αυτής στην εξωτερική μας πολιτική;
-Κανείς αναλυτής δεν είχε προβλέψει τη ραγδαία κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ και την κατάληψη της Δαμασκού από τους ‘ανακυκλωμένους’ τζιχαντιστές. Ακόμη λιγότερο δεν μπορεί κανείς να προβλέψει με ασφάλεια εάν αυτοί θα μπορέσουν να κρατήσουν αποτελεσματικά την εξουσία μέχρι το Μάρτιο, οπότε έχουν δεσμευτεί ότι θα την παραδώσουν, πολύ λιγότερο σε ποιόν και πώς θα εξελιχθεί η διαδικασία μέχρι τότε. Θα γίνει η χώρα ένα νέο Αφγανιστάν ή μια νέα Λιβύη; Θα παραμείνει ο ντε φάκτο διαμελισμός της, που δεν εξαρτάται μόνον, ούτε καν κυρίως από τις εσωτερικές πολιτικές δυνάμεις; Η Συρία, πραγματικό μωσαϊκό εθνοτήτων και θρησκειών, αποτελεί τα τελευταία είκοσι χρόνια το θέατρο ενός πολέμου δι’ αντιπροσώπων.
Η πτώση του καθεστώτος αποτελούσε διαχρονικό στόχο των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Η αμερικανική υπερδύναμη είχε διαθέσει πάνω από ένα δις δολάρια για τη στρατιωτική υποστήριξη των αντιπάλων του, και επιβάλει ένα δρακόντειο καθεστώς οικονομικών κυρώσεων που διέλυσε μας υποδομές μας χώρας.
Στην Ελλάδα, δικαίως, η προσοχή έχει στραφεί στο ενδεχόμενο υπογραφής από τη νέα Συριακή Κυβέρνηση μιας συμφωνίας με την Τουρκία για την ΑΟΖ, κατά τα πρότυπα του παράνομου Τουρκολυβικού Συμφώνου, που θα αμφισβητεί την ΑΟΖ μας Κύπρου. Οι φόβοι αυτοί δεν είναι αβάσιμοι. Ο πρώην υπουργός Άμυνας μας Τουρκίας κ. Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος τώρα είναι πρόεδρος μας επιτροπής εθνικής άμυνας του τουρκικού κοινοβουλίου, υποστήριξε ότι «η εδαφική κυριαρχία μας Τουρκίας θα αυξηθεί εάν υπογραφεί συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη Συρία».
Με ποιο ειδικό βάρος μας θα μπορέσει η χώρα μας να ανατρέψει, ή πολύ περισσότερο να προλάβει, τετελεσμένα;
-Η επιλογή του πρωθυπουργού να μην προβάλλεται πλέον η Ελλάδα ως γέφυρα μεταξύ του ‘πολιτικού μας σπιτιού’, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και του αραβικού κόσμου, αλλά ως «προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης» στην περιοχή, έχει στοιχίσει σε διπλωματικό κύρος και έχει υπονομεύσει το μεσολαβητικό ρόλο που θα μπορούσαμε να διαδραματίσουμε στην περιοχή, αντιστρόφως ανάλογα με την εκθετικά αύξουσα επιρροή της Τουρκίας. Η έμπειρη διπλωμάτης και τελευταία πρέσβης μας στη Δαμασκό Αναστασία Αθανασίου, που είχε ορισθεί Ειδική Απεσταλμένη της Ελλάδας στη Συρία το 2020, έμεινε ουσιαστικά χωρίς οδηγίες και υποστήριξη στην αποστολή της αυτή.
-Υπάρχει περίπτωση να συνεχιστούν κανονικά οι ελληνοτουρκικές επαφές μετά από τις τελευταίες εξελίξεις και τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζεται πλέον ενισχυμένος στη γεωπολιτική σκακιέρα ο Ερντογάν;
-Η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι μονόδρομος, ο οποίος όμως περνά μέσα από το σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Ενδεχομένως η γεωπολιτική αναβάθμιση της Τουρκίας και η στροφή της σε πιο ζωτικά για αυτή θέματα, όπως το κουρδικό και η Συρία, να ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας. Αυτή την εντύπωση αποκόμισα από ένα πρόσφατο συνέδριο στην Τουρκία, που οργανώθηκε από το International Republican Institute με θέμα «Ελληνοτουρκικός Διάλογος, Η Θετική Ατζέντα». Το Συνέδριο έγινε στην Κωνσταντινούπολη, στις 18 και 19 Ιανουαρίου 2025, με τη συμμετοχή, μεταξύ άλλων, από ελληνικής πλευράς του Υφυπουργού Άμυνας Γ. Κεφαλογιάννη, του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας Α. Ντόκου, των βουλευτών Α. Συρίγου, από τη ΝΔ και Ν. Κασιμάτη και Σ. Κεδίκογλου από το ΣΥΡΙΖΑ. Από την τουρκική πλευρά συμμετείχε ο πρώην Αντιπρόεδρος της Τουρκίας και νυν Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Τουρκικής Βουλής Φ. Οκτάι, πρέσβεις και ακαδημαϊκοί. Στην εναρκτήρια ομιλία μου τόνισα την ανάγκη προώθησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων στη βάση του διεθνούς δικαίου και στο πλαίσιο της νέας πολυπολικής διεθνούς τάξης.
-Ποιες οι επιπτώσεις από την απόφαση της Ουκρανίας να κλείσει τις στρόφιγγες με το φυσικό αέριο; Ισχύει ότι η Ευρώπη έχει καλυμμένα τα νώτα της; Εκτιμάτε, περαιτέρω, ότι ο πόλεμος Ουκρανίας – Ρωσίας έχει περάσει σε άλλο επίπεδο για το 2025 και παραμένει να υφίσταται η πυρηνική απειλή;
-Παρόμοιες αποφάσεις απλώς επιδεινώνουν το αδιέξοδο στο πεδίο και δυσκολεύουν τη ζωή των Ευρωπαίων, στέλνοντας στα ύψη τους λογαριασμούς ενέργειας. Ακόμη δυσμενέστερες είναι οι συνέπειες για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Αντιθέτως, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να έχει προ πολλού καταρτίσει ένα διπλωματικό σχέδιο ειρήνης, αντί να διαιωνίζει τον πόλεμο.
Είναι τραγική η αφωνία Γαλλίας – Γερμανίας, χωρών που συγκρότησαν τον περίφημο Γαλλογερμανικό άξονα και παραδοσιακά ήταν η κινητήρια δύναμη για την ανάγκη στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Αυτή η ιδέα βρίσκεται σε καθολική έκλειψη με ευθύνη και του Προέδρου Μακρόν… Αρκεί να αναλογιστεί κανείς σε ποιους έχουν ανατεθεί τα σημαντικά χαρτοφυλάκια της Εξωτερικής Πολιτικής και της Άμυνας. Οι επιλεγέντες, εκπροσωπούν χώρες της Βαλτικής, οι οποίες παραδοσιακά θεωρούν ότι δεν μπορούν να είναι ανεξάρτητες από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ για ιστορικούς λόγους απειλής. Αφής στιγμής λοιπόν επιτρέπουν κάτι τέτοιο Γαλλία και Γερμανία, έχουν οι ίδιες παραιτηθεί από την στρατηγική αυτονομία της ΕΕ. Και το κάνουν σε μια συγκυρία κατά την οποία μετασχηματίζεται ο κόσμος και γίνεται όλο και πιο πολυπολικός.
-Πως βλέπετε τις εξελίξεις με τα εργασιακά; Υπάρχει δυνατότητα η οικονομία να ‘τροφοδοτήσει’ κάπως καλύτερα τα νοικοκυριά;
Η χώρα αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην τελευταία θέση της Ευρώπης από πλευράς αγοραστικής δύναμης. Οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης για τη βελτίωση κάποιων οικονομικών μεγεθών θυμίζουν την παλαιά ρήση του Γεωργίου Παπανδρέου, ότι ευημερούν οι αριθμοί, αλλά δυστυχούν οι άνθρωποι. Δυστυχώς, όσο ακολουθείται η ίδια μονόπλευρη πολιτική της ‘οικονομικής ορθοδοξίας’, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια ελπίδας.
