Η διάσωση και ανάδειξη των «Δεσμωτών» αποτέλεσε από την πρώτη στιγμή απόλυτη προτεραιότητα της ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού επί κυβέρνησης Σύριζα και αυτό αποδεικνύεται από όλα τα έγγραφα, τις τεκμηριώσεις και τις διαδικασίες που ακολούθησαν οι υπηρεσίες του υπουργείου.
Είναι κατώτερη των περιστάσεων η σημερινή τοποθέτηση του Γρ. Τύπου πίσω από την οποία κρύβεται για μία ακόμη φορά η υπουργός. Η απόσυρση της χορηγίας του Ιδρύματος Στ. Νιάρχος δεν ξεπλένεται με μετάθεση των ευθυνών και υποκριτικούς όρκους πίστης στις συνεργασίες.
Το σημαντικότερο, η υπουργός φέρει ακέραια την ευθύνη της αλλαγής σχεδίων, καθυστερήσεων, θέσης σε κίνδυνο και καταστροφής του μοναδικού μνημείου και οφείλει να απολογηθεί. Η απόσυρση της χορηγίας αποκάλυψε απλώς με τον σαφέστερο τρόπο όσα η ίδια προσπαθεί να κρύψει για τα όσα συμβαίνουν στο βασίλειο της Δανιμαρκίας και την ουσιαστική αδιαφορία της για την τύχη της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, την οποία αντιμετωπίζει με τον κυνισμό του ανθρώπου που μιλάει πολύ για την τιμή των πάντων αλλά δεν ξέρει να αναγνωρίζει την αξία που έχει υποχρέωση να υπηρετεί.
Πιο συγκεκριμένα:
1. Η κατά χώραν διάσωση των ευρημάτων του Φαλήρου είχε τεθεί επιτακτικά και σε απόλυτη προτεραιότητα, με ταυτόχρονη δειγματοληψία σκελετών για επιστημονικούς λόγους. Σύμφωνα με τις αρμόδιες κεντρικές υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ που συστηματικά ασχολούνταν με το θέμα, τα μέτρα που είχαν ληφθεί είχαν περιορίσει την φθορά σε ένα περιβάλλον με μεγάλα ποσοστά υγρασίας και υφάλμυρα ύδατα. Έτσι, τον Ιούνιο του 2019 το ΚΑΣ γνωμοδότησε ομόφωνα για μια σειρά ενδιάμεσων μέτρων που αφορούσαν στην βέλτιστη προστασία του ευρήματος κατά χώραν και το πλέγμα αυτών των μέτρων που πρότειναν οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ είχε παρουσιαστεί ως πρότυπο για παρόμοιες δύσκολες περιπτώσεις.
2. Την παραπάνω γνωμοδότηση δεν υπέγραψε η νυν Υπουργός Πολιτισμού αλλά την ανέπεμψε πάλι στο ΚΑΣ, με νέα μέλη πλέον, τον Φεβρουάριο του 2020, μετά από μήνες αδράνειας, και αφού είχε προηγηθεί οξύς καταγγελτικός λόγος από την ίδια που προδίκαζε το αποτέλεσμα. Παρά το ότι οι κεντρικές υπηρεσίες για μια ακόμη φορά υποστήριξαν την κατά χώραν διατήρηση των Δεσμωτών, θεωρώντας την απόσπαση «εξαιρετικά παρακινδυνευμένη», τα νέα μέλη του ΚΑΣ αποφάσισαν κατά πλειοψηφία την προσωρινή απόσπαση.
3. Ήταν ένα σοκ προς όλους που γνώριζαν τις πολύ ιδιαίτερες και δύσκολες συνθήκες μιας τέτοιας απόσπασης σε ένα πολύ ρευστό έδαφος. Μετά από 2.5 χρόνια, δυστυχώς, η θέση αυτή δικαιώνεται, καθώς οι πολύ ευαίσθητες αρχαιότητες του Φαλήρου παραμένουν ακόμη στην ίδια κατάσταση, καθώς μόλις πριν λίγες μέρες ξαναήρθε το θέμα στο ΚΑΣ «λόγω αλλαγής μεθοδολογίας μεταφοράς των ευρημάτων». Η λογική της απόσπασης – επανατοποθέτησης που κυριαρχεί σήμερα στο ΥΠΠΟΑ για περιπτώσεις αρχαιοτήτων, για τις οποίες έχουν βρεθεί λύσεις παραμονής κατά χώραν, αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά εγκληματική. Τρανταχτό παράδειγμα οι αρχαιότητες στον Σταθμό Βενιζέλου που πλέον κομματιάστηκαν και αφαιρέθηκαν.
4. Δεν γνωρίζουμε τους βαθύτερους λόγους της ρήξης του Ιδρύματος Νιάρχος με το Υπουργείο Πολιτισμού, ενός υπουργείου το οποίο διαρρηγνύει τα ιμάτιά του υπέρ του ιδιωτικού τομέα. Με το Ίδρυμα Νιάρχος δεν είχε συναφθεί σύμβαση κατά το διάστημα διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς το ίδρυμα είχε δηλώσει την πρόθεση του να συμβάλει στη δημιουργία μουσείου με τον όρο να έχει προηγουμένως ολοκληρωθεί το έργο της διάσωσης και συντήρησης των ευρημάτων και οι υπηρεσίες του υπουργείου να έχουν φέρει σε πέρας το σύνολο των εν λόγω διαδικασιών. Όπως πληροφορούμαστε, η ίδια η κυρία Μενδώνη υπέγραψε σύμβαση με το Ίδρυμα Νιάρχος πριν από ένα χρόνο, χωρίς, όπως αποδεικνύεται να έχουν προκύψει τα παραπάνω.