Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θαρρώ ήταν περίπου έναν χρόνο πριν που σε αυτήν εδώ την αίθουσα, μετά από πρωτοβουλία τότε της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά, συζητούσαμε για τις αρχές που θα πρέπει να διέπουν έναν αξιόπιστο, βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο κλιματικό νόμο, για την απάντηση, δηλαδή, και της χώρας μας σε ένα ζήτημα υπαρξιακό για όλο τον πλανήτη, για την κλιματική ουδετερότητα.
Σήμερα, όμως, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Και έναν χρόνο μετά, πολύ φοβάμαι ότι αυτό που συζητιέται με αγωνία σε κάθε σπίτι, σε κάθε επιχείρηση, σε κάθε τόπο δουλειάς, από κάθε πολίτη είναι το υπαρξιακό πρόβλημα της επιβίωσης των νοικοκυριών, της επιβίωσης των εργαζομένων, της επιβίωσης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, του οικογενειακού προγραμματισμού που έχει διαλυθεί, του προγραμματισμού της ζωής των ανθρώπων. Και ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης όσο βρίσκει χρόνο να ασχοληθεί με τα τετριμμένα θέματα της καθημερινότητας των πολιτών -και δεν είναι με το κρατικό αεροσκάφος σε ιδιωτική επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τρεις ημέρες μετά την επιστροφή του από την επίσημη επίσκεψη, να παρακολουθεί τελικούς αγώνες NBA, δίνοντας το παράδειγμα της ολιστικής του αντίληψης για την ποιότητα ζωής- αντί να ψάχνει απαντήσεις στα κρίσιμα, στα μεγάλα ζητήματα, στα υπαρξιακά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, αντί να ψάχνει απαντήσεις στα υπαρξιακά προβλήματα των πολιτών, αντί να ψάχνει απαντήσεις στο υπαρξιακό ζήτημα της κλιματικής κρίσης, μάλλον προσπαθεί να βρει απάντηση στο υπαρξιακό πρόβλημα της κυβέρνησής σας. Απάντηση δεν βρίσκετε όμως σε αυτό το υπαρξιακό πρόβλημα όσο και να ψάξετε, γιατί είναι ο πυρήνας της πολιτικής σας που δημιουργεί αυτή τη χαώδη απόσταση ανάμεσα στο αίσθημα της κοινής γνώμης, σε αυτό που ο πολίτης σήμερα αισθάνεται, δηλαδή τη μέγιστη δυνατή ανασφάλεια, και στις δικές σας απαντήσεις.
Φέρνετε σήμερα έναν νόμο ο οποίος είναι φτιαγμένος όχι για να προστατεύσει το περιβάλλον, αλλά για άλλη μια φορά για να προστατευθούν τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων, μεταφέροντας το κόστος στην κοινωνική πλειοψηφία. Γιατί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, να πούμε την αλήθεια στον ελληνικό λαό. Η πράσινη μετάβαση είναι όντως ο αναγκαίος δρόμος, στον οποίο όλοι συμφωνούμε. Όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να πορευτούμε σε αυτόν το δρόμο. Αλλά ο δρόμος αυτός δεν είναι ανέξοδος. Ο δρόμος αυτός κοστίζει. Αυτό το κόστος της πράσινης μετάβασης, αυτού του αναγκαίου δρόμου, που όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να πορευτούμε, αυτό το κόστος είναι πράγματι αναγκαίο να το επωμιστούμε για χάρη των επόμενων γενεών. Αλλά το κρίσιμο ερώτημα είναι ποιος θα το πληρώσει. Και εκεί, αν θέλετε, είναι η μεγάλη μας διαφορά.
Εμείς λέμε ότι αυτό το κόστος πρέπει να αναληφθεί με δικαιοσύνη. Οι έχοντες την οικονομική δύναμη να αναλάβουν το μεγαλύτερο μερίδιο αυτού του βάρους και αυτού του οικονομικού κόστους της πράσινης μετάβασης. Εσείς λέτε, όπως πάντα, και αυτό το κόστος να το αναλάβουν τα κορόιδα, τα συνήθη υποζύγια, τα νοικοκυριά, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι αγρότες, οι εργαζόμενοι, οι μισθωτοί. Μην τυχόν και αναλάβουν κόστος οι μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτές, εσείς τις θέλετε ακόμα και να αισχροκερδούν σε περίοδο κρίσης, όπως γίνεται τώρα με τις επιχειρήσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Και με αυτή τη λογική σας, στο τέλος της ημέρας, θα δημιουργήσετε απέχθεια στην κοινή γνώμη για την αναγκαία στροφή και την αναγκαία μετάβαση σε πράσινες πολιτικές. Διότι αν τις ταυτίσετε ως συνώνυμες με τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, τότε δικαίως θα αρχίσουν οι πολίτες να δυσανασχετούν και θα βρισκόμαστε ξανά στο σημείο, όπως ήμασταν στην αρχή της πανδημίας με κάποιους που δεν αναγνώριζαν την ύπαρξή της, κάποιοι να θεωρούν ότι δεν υπάρχει κλιματική κρίση και δεν υπάρχει κλιματική αλλαγή. Είναι βαριά η ευθύνη που έχετε.
Αλλά εν πάση περιπτώσει, για άλλη μια φορά από αυτό το βήμα θα σας πω ότι οι διαφορές μας είναι βαθιές και ιδεολογικές. Δεν είναι μόνο διαφορές στον τρόπο διαχείρισης των προβλημάτων, που και εκεί είναι χαώδης η απόσταση. Είναι βαθιές και είναι ιδεολογικές. Διότι, εσείς πιστεύετε, ακόμα και σε περιόδους κρίσης, ότι η αγορά μπορεί να αυτορυθμίζεται, ότι το κράτος δεν είναι αναγκαίο να παρεμβαίνει, δεν είναι αναγκαίο να έχει έναν ρυθμιστικό ρόλο. Και αυτό κάνετε παντού, σε κάθε νομοθετική σας πρωτοβουλία, στο όνομα της αυτορρύθμισης της αγοράς.
Και κάτι επιπλέον που δεν είναι βαθιά ιδεολογικό, αλλά είναι βαθιά ηθικό, θα έλεγα: ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύεστε και νομοθετείτε είναι ένας τρόπος που ευνοεί συμφέροντα παντού. Στην παιδεία νομοθετείτε υπέρ των κολλεγίων, στην υγεία νομοθετείτε υπέρ των ιδιωτικών ομίλων, στη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού νομοθετήσατε υπέρ των funds, των αρπακτικών θα πω εγώ, με τρόπο τέτοιο που μειώνει την ασφάλεια των ήδη συνταξιούχων, τους στερεί πόρους χρήσιμους, κρίσιμους, πάνω από 3 δισεκατομμύρια όσο κυβερνάτε για να καλύπτει τη μαύρη τρύπα που θα ανοίξουν τα funds μέσα από την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης. Στην ενέργεια το ίδιο, στο περιβάλλον το ίδιο.
Θα απαντήσω και στα ερωτήματα που θέσατε σε σχέση με το τι θα πράξουμε στις επίμαχες τροπολογίες.
Τι να σας πει, όμως, κανείς όταν εδώ και δέκα μήνες έχετε αφήσει αυτό το ράλι της αισχροκέρδειας στην ενέργεια, στο ρεύμα, στα καύσιμα; Έχει φτάσει 2,5 ευρώ η βενζίνη, το έχετε καταλάβει αυτό; Έχει φτάσει 2,5 ευρώ η βενζίνη. Έχετε αφήσει αυτό το ράλι της αισχροκέρδειας. Συρρικνώνει το εισόδημα νοικοκυριών, επιχειρήσεων. Και μιλάτε τώρα εσείς εδώ για όραμα και για δίκαιη και βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση;
Θα πω εγώ, λοιπόν: ποιος την έχασε την έννοια της δικαιοσύνης για να την βρείτε εσείς; Ακόμη και στο έδαφος της κλιματικής κρίσης, εσείς βλέπετε μια ακόμη ευκαιρία για χρυσές δουλειές φίλων και χορηγών. Και επειδή δεν θέλω να μιλάω στον αέρα με συνθήματα, εδώ μιλάνε τα έργα σας.
Τα έργα σας είναι αυτά που έχουν πολλαπλασιάσει το κόστος της ενεργειακής κρίσης στην Ελλάδα. Σπεύσατε να ιδιωτικοποιήσετε τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού με απόφαση του πρωθυπουργού, που δεν την εξήγγειλε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, πέρυσι τον Σεπτέμβρη, μια βδομάδα μετά τη ΔΕΘ. Σπεύσατε, ενώ ερχόταν η ενεργειακή κρίση, ενώ όλοι μιλάγαμε για το πώς θα προστατευτούμε από αυτό που έρχεται και είναι τσουνάμι, να ιδιωτικοποιήσετε τη ΔΕΗ και να τη βάλετε πρωτεργάτη, πρωτοπόρο, καθοδηγητή σε αυτό το ράλι των αρπακτικών της ενέργειας. Στη μάχη να έχει το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος, στη μάχη να είναι πιο ψηλά η τιμή στο ταμπλό του χρηματιστηρίου, για να έχουν μερίσματα οι μέτοχοι. Και ποιος χάνει από αυτό όταν κερδίζουν οι μέτοχοι; Χάνει ο πολίτης, χάνει ο καταναλωτής, χάνει κάθε ελληνικό σπίτι, χάνει κάθε επιχείρηση.
Τα έργα σας είναι αυτά που «πάγωσαν» τις ενεργειακές κοινότητες, έναν καινοτόμο νόμο του ΣΥΡΙΖΑ που δεν τον συνεχίσατε, δεν τον αξιοποιήσατε και στερήσατε τον ενεργειακό πλουραλισμό και τις ανανεώσιμες πηγές, τις ΑΠΕ, από τους δήμους και τις τοπικές κοινωνίες. Γιατί; Για να ικανοποιήσετε τα μεγάλα ενεργειακά λόμπι.
Τα έργα σας είναι αυτά που έδωσαν βορά τις περιοχές Natura στα ιδιωτικά συμφέροντα και προκάλεσαν ακόμα και την παρέμβαση του αρμόδιου επιτρόπου της Κομισιόν, για να πάψει αυτή η τρομερή αυθαιρεσία εις βάρος της φυσικής μας κληρονομιάς και μας οδήγησαν και σε μια νέα καταδίκη της χώρας.
Τα έργα σας είναι αυτά που θέτουν σήμερα σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, με την παρωδία της απολιγνιτοποίησης που αποθεώνατε για δύο χρόνια και τώρα ξαφνικά την κρύψατε κάτω από το χαλί, που αποτέλεσε στην πραγματικότητα το προκάλυμμα για τη σύνδεση, την πρόσδεση της ηλεκτροπαραγωγής της χώρα μας στο εισαγόμενο φυσικό αέριο. Η απολιγνιτοποίηση δεν ήταν απανθρακοποίηση και οδήγησε εντέλει στην ενίσχυση των ορυκτών καυσίμων στη χώρα για μεγάλο βάθος χρόνου, για δεκαετίες, που, σε συνδυασμό με την αισχροκέρδεια, έχει οδηγήσει σε αυτήν την ακραία ακρίβεια, μέσω και της ρήτρας αναπροσαρμογής στου λογαριασμούς της ΔΕΗ.
Και σήμερα αυτό νομοθετείτε. Σε έναν κλιματικό νόμο νομοθετείτε τη δέσμευση της χώρας στο εισαγόμενο ορυκτό φυσικό αέριο, ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση από την κλιματική στρατηγική. Κινδυνέψαμε πέρσι το καλοκαίρι με μπλακάουτ -απόρροια των τραγικών σχεδιασμών σας- και μας λέγατε ότι το πρόβλημα ήταν ότι το καλοκαίρι πέρσι δεν φύσαγε αρκετά και δίνατε συστάσεις στους πολίτες να μην ανάβουν τα κλιματιστικά τους. Και το αστείο και τραγικό ταυτόχρονα, την ίδια στιγμή που μας λέγατε ότι έχουμε πρόβλημα σε επάρκεια ρεύματος επειδή το καλοκαίρι δεν φύσαγε αρκετά, την ίδια στιγμή, για να δικαιολογήσετε τις πυρκαγιές που κόντεψαν να κάψουν τη μισή Ελλάδα, μας λέγατε που είχε πολύ ισχυρούς ανέμους πέρυσι. Δεν σας πιάνει κανείς πουθενά τελικά. Η επικοινωνιακή διαχείριση της ανικανότητάς σας και τα επιχειρήματά σας είναι κάθε φορά όπου φυσάει άνεμος. Και η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας επί των ημερών σας είναι όσα παίρνει ο άνεμος!
Τα ίδια κάνατε και όταν ξεκίνησε αυτό το ράλι, το κύμα της ακρίβειας. Αντί να χτυπήσετε την αισχροκέρδεια, όπως πέρσι λέγατε στους πολίτες να κλείνουν τα κλιματιστικά, δίνατε οδηγίες να μην ανάβουν τον θερμοσίφωνα. Τόσο βαθυστόχαστος ήταν και είναι ο ενεργειακός σας σχεδιασμός. Τα έργα σας λοιπόν είναι αυτά τα οποία αποδεικνύουν.
Να σας πω και άλλα, τα έργα σας στην ηλεκτροκίνηση. Το περίφημο «Κινούμαι ηλεκτρικά». Ήταν άλλη μια κούφια φιέστα στην Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος το 2020 και σήμερα πανηγυρίζετε, όχι για τον αριθμό των αιτήσεων όπως τότε. Προσέξτε. Πόσες από αυτές τις αιτήσεις που γίνανε σήμερα έχουν εγκριθεί και πληρώνονται; Γιατί το μόνο που προχωράει τελικά είναι τα ηλεκτρικά ποδήλατα.
Τα έργα σας στην ανακύκλωση, όπου η εφαρμογή του νόμου για τα πλαστικά μιας χρήσης καρκινοβατεί, ενώ έχει παγώσει η ανακύκλωση. Οι δήμοι δεν έχουν εξοπλισμό και το μόνο που φαίνεται να κινείται είναι κάποιες βαθύτατες υπόνοιες και υποψίες για τεράστια οικονομικά σκάνδαλα με την ανακύκλωση, με συστήματα ανακύκλωσης που δεν πιάνουν τον στόχο ή που αναιρούν τα επιχειρησιακά τους σχέδια.
Τα έργα σας στην εξοικονόμηση ενέργειας, όπου δεν προκηρύχθηκε «Εξοικονομώ» ούτε για το ’21 ούτε για το ’22, δεν πληρώνονται τα έργα «Εξοικονομώ» του ’20, δεν υλοποιείται εδώ και τρία χρόνια το «Εξοικονομώ» στα δημόσια κτίρια που ήταν δρομολογημένο από τη δική μας κυβέρνηση, όπως και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» για τις επιχειρήσεις.
Με αυτά τα πεπραγμένα λοιπόν ήταν για εμάς δεδομένο -δεν μας αιφνιδιάζετε- ότι δεν θα φέρνατε έναν κλιματικό νόμο αξιόπιστο, βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο. Αγνοήσατε παντελώς τη διαβούλευση σε ένα θέμα μάλιστα στο οποίο η ελληνική κοινωνία έχει πολύ μεγάλο πλούτο ιδεών, εμπειριών και αγώνων για να συνεισφέρει. Αγνοήσατε τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και τον επιστημονικό κόσμο που για δεκαετίες έχει συσσωρεύσει εμπειρία και εξειδίκευση στη μάχη ενάντια στην κλιματική κρίση. Αγνοήσατε κοινωνικούς φορείς, συνδικάτα, τους φορείς της πραγματικής οικονομίας, φορείς που υπογραμμίζουν την ανάγκη όλη η διαδικασία της ανάσχεσης της κλιματικής κρίσης να έχει στο επίκεντρό της την κοινωνική δικαιοσύνη.
Συντάξατε εντέλει έναν νόμο μόνοι σας, αποκομμένο από τις κοινωνικές ανάγκες, με παράθυρα ευκαιρίας και ερμηνείας για τα συμφέροντα που σας στηρίζουν, χωρίς όμως κανένα απολύτως όραμα που να εξυπηρετεί την προστασία της φύσης, τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου κάθε πολίτη. Έναν νόμο που πάνω από όλα θα έλεγα ότι αποτελεί εν τέλει ύβρη στις επόμενες γενιές. Ξέρετε, σε μερικά ζητήματα υπάρχει μια λεπτή κόκκινη γραμμή. Μια κυβέρνηση μπορεί να είναι κακή και να αφήνει μεγάλα προβλήματα στην επόμενη. Αλλά εσείς, νομίζω, κάνετε κάτι χειρότερο. Εσείς δεν κληροδοτείτε προβλήματα απλά στην επόμενη κυβέρνηση, εσείς κληροδοτείτε προβλήματα στις επόμενες γενιές.
Ο κλιματικός νόμος θα έπρεπε να είναι ένα συμβόλαιο με τις Ελληνίδες και τους Έλληνες που γεννήθηκαν και θα γεννηθούν στην Ελλάδα τον 21ο αιώνα. Εσείς αντί για συμβόλαιο, φέρνετε την υποθήκη για το μέλλον τους. Η περιουσία αυτής της χώρας είναι ουσιαστικά δύο πράγματα, θα έλεγα εγώ, το φυσικό περιβάλλον και το ανθρώπινο δυναμικό της, είναι η φύση και τα νιάτα της. Δεν είναι η περιουσία της χώρας ούτε τα «τζάκια», ούτε οι λογαριασμοί των ολιγαρχών, ούτε οι παρασιτικές οικονομικές και πολιτικές ελίτ.
Αυτήν την περιουσία, λοιπόν, τη φύση και το ανθρώπινο δυναμικό, τα νιάτα της χώρας, δεσμευόμαστε ότι θα προστατεύσουμε με κάθε κόστος. Με αφετηρία έναν πραγματικό κλιματικό νόμο που θα προκύψει από ευρύτατη διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών και θα έχει επιστημονικά τεκμηριωμένη στοχοθεσία και για τις μακροχρόνιες δεσμεύσεις: για την κλιματική ουδετερότητα νωρίτερα από το 2050, για τον ενδιάμεσο στόχο για το 2040, αλλά και για τους επιμέρους στόχους ανά τομέα. Θα θέτει τις βασικές αρχές για το νέο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο της χώρας. Θα περιέχει τις αρχές της κλιματικής δικαιοσύνης και την πρόληψη νέων ανισοτήτων, τη διασφάλιση πρόσβασης όλων των πολιτών στα βασικά αγαθά, την καθαρή και προσιτή ενέργεια και το νερό. Θα καθιερώνει αυτό που εμείς ονομάζουμε ενεργειακή δημοκρατία, το δικαίωμα σε ένα υγιές, ασφαλές και βιώσιμο περιβάλλον, την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, τον στόχο της μηδενικής ρύπανσης.
Οι καλές πρακτικές υπάρχουν. Η παγκόσμια κοινότητα βρίσκει λύσεις. Η διεθνής επιστημονική εμπειρία μάς δίνει συνεχώς νέα εργαλεία και νέες δυνατότητες. Δεν θα κρατήσετε λοιπόν εσείς τη χώρα πίσω. Γιατί οι πρώτοι απ’ όλους που δεν θα σας αφήσουν να το κάνετε είναι οι νέες και οι νέοι αυτής της χώρας, που τους καταδικάζετε με τις πολιτικές σας σε ένα αβίωτο μέλλον, σε μια αβίωτη χώρα και τους δουλεύετε και από πάνω με τις ανοησίες για την ολιστική αντίληψη της ζωής. Αυτοί λοιπόν οι νέοι, που έχουν καταλάβει ότι αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι το σύστημά σας και όχι το κλίμα, το σύστημα της εκμετάλλευσης και των ανισοτήτων, αυτοί είναι που θα δώσουν ολιστική απάντηση στην ολιστική σας αποτυχία, πριν αυτή γίνει και ολιστική αποτυχία της χώρας.
Και θα ήθελα σ’ αυτό το σημείο, μιας και βλέπω στα έδρανα και τον Πρόεδρο της Βουλής, κύριε Τασούλα, να σας πω και «χρόνια πολλά» για την ονομαστική σας εορτή. Πέρασαν λίγες μέρες, αλλά ξέρετε, οι πολιτικές διαφωνίες δεν σημαίνει ότι μεταξύ μας δεν πρέπει να έχουμε ανθρώπινες σχέσεις. Εύχομαι «χρόνια πολλά» και σε εσάς, κύριε υπουργέ, από καρδιάς. Υγεία εύχομαι και δύναμη σε όλους όσους εορτάζανε.
Θέλω να σας πω κάτι, κύριε Πρόεδρε. Πριν από δύο μήνες σας έστειλα μια επιστολή που ζητά τη συγκρότηση διακομματικής επιτροπής, η οποία θα επιβλέπει τη διάθεση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Δράττομαι της ευκαιρίας να το αναφέρω, μιας και σας είδα στην αίθουσα. Θεωρώ ότι είναι μια πράξη στοιχειώδους διαφάνειας και ευθύνης, που μια σοβαρή κυβέρνηση θα είχε υλοποιήσει αβλεπί και χωρίς μάλιστα την προτροπή της αντιπολίτευσης. Και το λέω αυτό διότι θυμάμαι ότι ακόμη και ο επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ο κ. Ανδρουλάκης, είχε θέσει ως ζήτημα κρίσιμο, προκειμένου να ζητήσει εκλογές και αυτός, το θέμα της διαχείρισης των πόρων που έρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο για το Ταμείο Ανάκαμψης όσο και για τη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ.
Θα ήθελα, λοιπόν μια εξήγηση, κύριε Πρόεδρε, γιατί δεν μου απαντήσατε αυτούς τους δύο μήνες. Διότι, προσωπικά δεν έχω καμία αμφιβολία και ως Ηπειρώτης είστε ντόμπρος άνθρωπος, όταν λέτε όχι, το λέτε: όχι. Εξηγείτε, δεν το κρύβετε κάτω από το χαλί. Λέτε όχι. Μήπως έχετε λάβει μία αρνητική απάντηση από τον κ. Μητσοτάκη στο αίτημα αυτό; Φοβάται κάτι ο κ. Μητσοτάκης σε μία τόσο απλή και ξεκάθαρη πρόταση ελέγχου των πόρων που θα εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία;
Είναι κρίσιμο ζήτημα για το αύριο της χώρας και είναι κρίσιμο ζήτημα να μην σπαταλάτε και να διαχειρίζεστε κατά το δοκούν, όχι μονάχα αυτά που αφορούν την περίοδο της διακυβέρνησής σας, αλλά και τα όπλα για το αύριο των πολιτών. Και τα όπλα μας για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την κρίση είναι και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και, φυσικά, του ΕΣΠΑ της επόμενης περιόδου. Περιμένω, λοιπόν, την απάντησή σας.
Επανέρχομαι, όμως, στο ζήτημα του νομοσχεδίου. Πεποίθησή μου είναι, κύριε υπουργέ και κύριοι της συμπολίτευσης, ότι η κυβέρνηση κινείται σε μία τροχιά, σε μία αντίληψη, όπου θέλει και την κλιματική κρίση -όπως κάνει και για την ενεργειακή κρίση, όπως και για τους ευρωπαϊκούς πόρους, όπως είπα πιο πριν- όλα αυτά να γίνουν μια μεγάλη ευκαιρία, όχι για να σταθεί όρθια η κοινωνία, αλλά για να συσσωρεύσουν ακόμα περισσότερα κέρδη οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι ελίτ, για έναν νέο, γενικευμένο γύρο διαπλοκής, υπό την αιγίδα και τον συντονισμό ενός διεφθαρμένου και κοινωνικά ανάλγητου καθεστώτος. Και δεν παίρνω πίσω ούτε μία λέξη από αυτά που μόλις τώρα είπα.
Τι κάνατε, κύριε Σκρέκα, κύριοι της κυβέρνησης, με τα υπερκέρδη της ενέργειας εδώ και δέκα μήνες;
Έρχομαι, λοιπόν, να σας δώσω και απαντήσεις. Τι κάνατε; Αν δεν υπήρχε ο ΣΥΡΙΖΑ από τον Σεπτέμβρη στη ΔΕΘ να φωνάζει και να μιλάει για υπερκέρδη και να κάνει φασαρία στη Βουλή και να αναδεικνύει ακόμα και τις ντιρεκτίβες της Κομισιόν με τις εργαλειοθήκες –τα tool kits- που σας ζητούσαν να φορολογήσετε τα υπερκέρδη κι εσείς κάνατε πως δεν υπάρχουν, αν δεν υπήρχε ο ΣΥΡΙΖΑ να μιλάει γι’ αυτά, δεν θα τα αναγνωρίζατε καν, σήμερα δεν θα υπήρχε αναγνώριση. «Εισαγόμενη ακρίβεια», μας λέγατε. «Ο Πούτιν φταίει που κάνει τον πόλεμο» μας λέγατε. Ακόμη και στις αρχές Απριλίου, βρεθήκατε εσείς προσωπικά στους Δελφούς στο Οικονομικό Φόρουμ και τι είπατε; «Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ουρανοκατέβατα κέρδη και υπερκέρδη». Αυτό είπατε. Και τα λέγατε αυτά στο Φόρουμ των Δελφών τον Απρίλιο, τα λέγατε αυτά ενώ ήσασταν παρών, εδώ, στη Βουλή, όπου ανάγκασα τον κύριο Μητσοτάκη να παραδεχθεί την ύπαρξή τους.
Αλλά πήγαινε και ερχόταν ο κ. Μητσοτάκης όλο αυτό το διάστημα στις Βρυξέλλες και αντί να διεκδικήσει, όπως έκανε η Πορτογαλία και η Ισπανία, να μπει ένας φραγμός, ένα τέλος στην πηγή της αισχροκέρδειας εντός της χώρας -γιατί εδώ είναι η πηγή- αυτός ζητούσε πλαφόν στη χρηματιστηριακή τιμή, στον χρηματιστηριακό κόμβο της Ολλανδίας, για το φυσικό αέριο. Μάλιστα, ορθόν, αλλά προσέξτε: Την ίδια στιγμή που ζητούσε πλαφόν για την χρηματιστηριακή τιμή του φυσικού αερίου, δεν ζητούσε πλαφόν στα υπερκέρδη των παραγωγών, αλλά να πέσει η τιμή του φυσικού αερίου, για να έχουν ακόμη μεγαλύτερα υπερκέρδη οι παραγωγοί.
Και βγήκαμε εδώ στη Βουλή και καταδείξαμε -και δεν παίρνω πίσω ούτε ένα «και», ούτε μία τελεία από αυτά που είπα- σε σχέση με το μέγεθος των υπερκερδών -που τώρα ντρέπεστε και τις λέξεις και τα λέτε υπερέσοδα και όχι υπερκέρδη- για το ενιάμηνο Ιούλιο 2021-Μάρτιο 2022 και είπαμε ότι έχουν βγει περισσότερα από 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ, με πρωταθλήτρια τη Δημόσια –δήθεν- Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.
Τι κάνατε, λοιπόν; Κάνατε ότι δεν υπάρχουν. Τελικά αναγκαστήκατε να βρείτε τα υπερκέρδη, καθυστερήσατε -όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, δέκα μέρες κοσκινίζει, εσείς δέκα μήνες κοσκινίζατε- και αφού τα βρήκατε, τι κάνατε; «Παίζατε τις κουμπάρες με την ανεξάρτητη αρχή, τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, όταν από αυτό εδώ το Βήμα ο Πρωθυπουργός -που τόσο πολύ σέβεται τους θεσμούς- είπε: «Έδωσα εντολή». Έδωσε εντολή στην Ανεξάρτητη Αρχή! Και αυτοί εκεί -που τους σέβομαι τους ανθρώπους- δεν είχαν το σθένος να βγουν και να πουν: «Ποιος δίνει εντολή; Είμαστε ανεξάρτητοι. Δεν μας διορίσατε για να μας δίνετε εντολές». Παίζατε, λοιπόν, τις κουμπάρες. Για ποιο λόγο; Για το πώς θα γίνει να τα βγάλετε όσο το δυνατόν λιγότερα, ώστε στο τέλος να μη φορολογήσετε, ει δυνατόν να μην ακουμπήσετε, τα κέρδη της ΔΕΗ αλλά και των άλλων παραγωγών.
Και φέρνετε τώρα μια τροπολογία τα μεσάνυχτα, όπως είναι το συνήθειό σας, μετά τις επιτροπές για τον κλιματικό νόμο, με τη διάταξη για την οικονομική ενίσχυση των καταναλωτών μέχρι 600 ευρώ. Έχω εδώ και καιρό προβλέψει ότι, δυστυχώς, θα πέσει πολύ κλάμα στους λογαριασμούς. Περιμένει ο κόσμος 600 ευρώ και θα δει άλλα νούμερα. Και ξέρετε, είναι καλύτερο να λέτε την αλήθεια στους πολίτες παρά να τους απογοητεύετε για να δημιουργήσετε εντυπώσεις ολίγων ημερών που διαψεύδονται, αλλά αυτό θα το δούμε όταν έρθει η ώρα του.
Φέρνετε, λοιπόν, την τροπολογία και το ερώτημα που σας θέτω είναι το εξής: Αυτοί που δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς που ήδη τους έχουν έρθει και δεν μπορούν να πληρώσουν, όχι γιατί επιλέγουν να μην πληρώνουν, όπως με άθλιο τρόπο ένας συνάδελφός σας, βουλευτής Ανατολικής Αττικής, ο κ. Οικονόμου, βγήκε και είπε, κουνώντας το δάχτυλο στους πολίτες, λέγοντας ότι είναι τζαμπατζήδες οι Έλληνες. Ποιος; Βουλευτής κόμματος που χρωστάει πάνω από 340 εκατομμύρια στις τράπεζες -δανεικά και αγύριστα- να λέει σε αυτόν που δεν έχει τη δυνατότητα να πληρώσει, γιατί παίρνει 1.000 ευρώ μισθό και του έρχεται λογαριασμός 1.500 ευρώ, ότι είναι τζαμπατζής!
Όχι, λοιπόν, από επιλογή, κύριε Σκρέκα, αλλά από αδυναμία, αυτός που δεν έχει να πληρώσει, γιατί δεν μπορεί να πληρώσει αυτήν τη ρήτρα τη δυσβάσταχτη, τη ρήτρα αναπροσαρμογής -που θα κριθεί στα ελληνικά δικαστήρια η νομιμότητά της και που η ΔΕΗ εφήρμοσε για πρώτη φορά στις 5 Αυγούστου του 2021 με δική σας επιλογή. Διότι επί ΣΥΡΙΖΑ δεν εφαρμόστηκε ποτέ καμία ρήτρα. Διότι επί ΣΥΡΙΖΑ, τεσσεράμισι χρόνια, δεν ανέβηκε ούτε ένα ευρώ ο λογαριασμός του ρεύματος για τον καταναλωτή, παρότι είχαμε δημοσιονομικές δυσκολίες- και ήταν δική σας επιλογή και των εταιρειών όπως και η ίδια η ΡΑΕ ανακοίνωσε. Αυτοί, λοιπόν, που δεν μπορούν –επαναλαμβάνω- όχι από επιλογή, αλλά γιατί δεν έχουν, τι θα κάνουν; Θα τους κόψετε το ρεύμα; Θα πάρετε μια καθαρή θέση εδώ ή θα κρύβεστε και θα παίζετε τις κουμπάρες; Ή μήπως σε αυτούς που δεν θα έχουν ρεύμα για να ζήσουν θα τους λέτε τι ωραία είναι η ποιότητα ζωής στη χώρα και ότι πρέπει να το δουν ολιστικά το πράγμα; Είστε σοβαροί; Δώστε μια απάντηση σε αυτό.
Προσέξτε, από τη μια αναγνωρίζετε τα υπερκέρδη -ας μην τσακωθούμε, που θα τσακωθούμε δηλαδή, αλλά ας μη βάλουμε το θέμα τώρα πόσα είναι, θα δούμε πόσα είναι, αλλά από τη μια τα αναγνωρίζετε- και εξαγγέλλετε νέα επιδότηση, αλλά δεν λέτε κουβέντα για αυτούς που δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς που έχουν έρθει ήδη στα χέρια τους εξαιτίας αυτών των υπερκερδών, που πήγαν στις τσέπες αυτών που ψάχνατε να φορολογήσετε εκ των υστέρων. Και τι θα κάνετε, λοιπόν; Θα τους αφήστε να κοπεί το ρεύμα;
Και φέρατε μαζί και μια τροπολογία για τη φορολόγηση των υπερκερδών -μάλιστα- που ντρέπεστε να πείτε και τη λέξη και τα λέτε υπερέσοδα, λες και δεν χαράτσωσαν τους καταναλωτές οι ηλεκτροπαραγωγοί με τις δικές σας πλάτες. Και τι λέτε σε αυτήν την τροπολογία;
Πρώτον, ότι θα φορολογήσετε τα υπερκέρδη, όχι από τότε που με βάση το πόρισμα της ΡΑΕ ξεκίνησαν τα υπερβολικά κέρδη, αλλά από τον Οκτώβριο, αφήνοντας έξω Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο. Δηλαδή, με βάση τους δικούς μας υπολογισμούς, περίπου 250 εκατομμύρια ευρώ τα χαρίζετε. Γιατί;
Δεύτερον, υιοθετείτε μία, κατά την άποψή μας, απολύτως εσφαλμένη μέθοδο υπολογισμού και θα δώσουμε αναλυτικά στοιχεία το επόμενο διάστημα. Δεν υπολογίζετε τα υπερκέρδη από τη διαφορά χονδρεμπορικής με το κόστος παραγωγής, έστω προσθέτοντας ένα λογικό περιθώριο κέρδους, αλλά συγκρίνοντας τα μεικτά περιθώρια κέρδους πέρυσι και φέτος, αντίστοιχες εποχές, χαρίζοντας έτσι τα συγκυριακά κέρδη της περιόδου αναφοράς, τα οποία -κατά την άποψή μας- δεν μπορεί να θεωρούνται εύλογα σε μια περίοδο κρίσης.
Τρίτον, αφαιρείτε από τα υπερκέρδη όλα τα έξοδα της εμπορίας, εκπτώσεις των εμπορικών πακέτων και των διμερών συμβολαίων, κάτι που παραβιάζει τους κανόνες ανταγωνισμού, προκειμένου να κάνετε τα χατίρια των καθετοποιημένων παραγωγών, ακόμα και εις βάρος των άλλων παρόχων. Κάτι που, κατά την άποψή μας, είναι σε αντίθεση και με το ενεργειακό θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον συμψηφίζετε ζημιές και κέρδη μεταξύ παραγωγής χονδρικής που έχει κέρδη, και προμήθειας λιανικής που έχει ζημιές. Και ξέρετε πολύ καλά ότι αυτές οι δύο είναι διακριτές δραστηριότητες.
Και τέταρτον, δεν υπολογίζετε και τα υπερκέρδη της εμπορίας φυσικού αερίου που σας ζήτησε ακόμα και η ΡΑΕ και, φυσικά, δεν έχουν ακόμα υπολογιστεί.
Συγγνώμη, νομίζω ότι η ΡΑΕ δεν τα ζήτησε, εμείς τα ζητήσαμε. Εσείς ζητήσατε από τη ΡΑΕ κάτι ακόμα χειρότερο, να υπολογίσει κάνοντας τον εφοριακό, μπαίνοντας στα οικονομικά βιβλία των εταιρειών, εκεί όπου υπάρχουν και αποσβέσεις. Και όλοι γνωρίζουμε πώς μια μεγάλη επιχείρηση μπορεί να κρύψει τα κέρδη της.
Με δυο λόγια, κύριε Σκρέκα, το μεγάλο σας άγχος από τη μέρα που εδώ από αυτό το βήμα ο κ. Μητσοτάκης αναγκάστηκε να παραδεχτεί υπερκέρδη ήταν πώς αυτά θα τα εμφανίσετε όσο το δυνατόν πιο λίγα. Και αυτό συνιστά ένα τέλειο μαγείρεμα από την πλευρά σας. Μόνο που η ελληνική κοινωνία δεν μπορεί παρά να δει την πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα είναι ότι αυτό που θέλετε διακαώς είναι να πέσει στα μαλακά το καρτέλ της ενέργειας που κατατρώει τον οικογενειακό προϋπολογισμό της μέσης ελληνικής οικογένειας.
Για να μην, λοιπόν, αγωνιάτε σε σχέση με το τι θα κάνουμε, έχουμε ήδη καταθέσει τροπολογία, η οποία με απόλυτη σαφήνεια σάς ζητά να μην προχωρήσετε σε ρευματοκοπές σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που αδυνατούν να πληρώσουν τη ρήτρα αναπροσαρμογής που θα κριθεί στα ελληνικά δικαστήρια.
Είναι τροπολογία που ζητά να κάνετε έναν ορθό υπολογισμό των υπερκερδών -ορθό υπολογισμό!- να βγάλετε το ακριβές μέγεθος των υπερκερδών, της αισχροκέρδειας στην οποία πρωταγωνιστεί η ΔΕΗ.
Και φυσικά, σας ζητάμε, επίσης, για όποιο επίδομα έχετε αποφασίσει να δώσετε -αμφισβητούμε ότι θα είναι εξακοσάρι, αλλά εν πάση περιπτώσει, για όποιο επίδομα- αυτό να γίνει με βάση την περίοδο κατανάλωσης της ενέργειας και όχι με βάση την έκδοση λογαριασμών. Λέτε από τον Μάιο. Δηλαδή κάποιος ο οποίος έχει λογαριασμό Φλεβάρη, τετράμηνο, δεν θα είναι μέσα στην επιδότηση;
Σας ζητάμε, λοιπόν, τρία πολύ βασικά και κρίσιμα ζητήματα, όπου εμείς ρωτάμε εσάς τι θα κάνετε, όχι να ρωτάτε εσείς εμάς τι θα κάνουμε και τι θα ψηφίσουμε. Τι θα ψηφίσετε, λοιπόν; Θα κόβετε το ρεύμα των πολιτών; Και περιμένω να ακούσω την απάντησή σας αν θα τα αποδεχθείτε ή όχι.
Να ξέρετε, όμως, ένα πράγμα: Δεν είστε πια μόνοι σας. Και γιατί το λέω αυτό; Γιατί σας έχει δημιουργηθεί αυτή η αίσθηση, κυρίως στην κυβέρνηση, όχι στους βουλευτές που κοιτώ. Οι βουλευτές το γνωρίζουν, είναι οι μόνοι που το γνωρίζουν, πηγαίνουν στις περιφέρειές τους, έχουν αίσθηση με τον αχό της κοινωνίας, ακούν τα βάσανα, τον πόνο του κόσμου.
Ο κ. Μητσοτάκης για να πάει κάπου χρειάζεται δύο διμοιρίες ΟΠΚΕ, εσείς φαντάζομαι ότι έχετε έναν κλοιό ασφαλείας γύρω σας, ζήτημα να ακούτε τον αχό της κοινωνίας.
Όμως, δεν είστε πια μόνοι σας. Ελέγχετε σχεδόν τα πάντα, ελέγχετε ως καθεστώς -την επαναλαμβάνω τη λέξη, ως καθεστώς- την ελευθερία του Τύπου στη χώρα. Εκατοστή όγδοη θέση μαζί με τις αφρικανικές χώρες στην ελευθερία του Τύπου η χώρα μας! Ο εξευτελισμός, η ντροπή της Ευρώπης!
Ελέγχετε, λοιπόν, ως καθεστώς την ελευθερία του Τύπου, ταΐζετε με «λίστες Πέτσα» και κρατικές διαφημίσεις μεγάλο μέρος των μέσων ενημέρωσης, διώκετε και παρακολουθείτε όσους δημοσιογράφους δεν σας αρέσουν και σας ασκούν κριτική και σας κάνουν έλεγχο. Τι άλλο πρέπει να συμβεί για να μιλάει κανείς για καθεστώς;
Επειδή, λοιπόν, τα κάνετε όλα αυτά και επιχειρείτε να βάλετε τις στοιχειώδεις δημοκρατικές ελευθερίες σε γύψο, μην θαρρείτε ότι είστε μόνοι σας, έχετε αντίπαλο. Και δεν μιλώ για τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης ή για εμάς. Κυρίως, έχετε αντίπαλο μια κοινωνία που θέλει να ζήσει καλύτερα, έχετε αντίπαλο τις νέες γενιές που σας έχουν απαξιώσει γιατί εσείς τις απαξιώνετε. Έχετε αντίπαλο τους μικρομεσαίους που προσπαθείτε να αφανίσετε προς όφελος των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Έχετε αντίπαλο τους εργαζόμενους που δεν αντέχουν άλλο στην καθήλωση μισθών και στην περιστολή δικαιωμάτων.
Και θέλω να κλείσω με το εξής και ευχαριστώ για την ανοχή, κύριε Πρόεδρε: Μιλάμε εδώ για τον κλιματικό νόμο, αλλά φοβάμαι ότι μπαίνουμε σε μια δύσκολη περίοδο ακόμα για τη χώρα, στη θερινή περίοδο. Και κανένας δεν μπορεί να ξεχάσει τι περάσαμε πέρυσι και ποια εγκληματικά λάθη έγιναν πέρυσι στο μέτωπο της προστασίας των δασών. Κανένας δεν μπορεί να ξεχάσει, επίσης, ότι πέρυσι τέτοια εποχή πάλι μας λέγατε μεγάλα λόγια, με φιέστες διαβεβαιώνατε τον κόσμο ότι ο κρατικός μηχανισμός είναι πανέτοιμος για την αντιπυρική περίοδο και 1,4 εκατομμύρια στρέμματα δάσους και καλλιεργειών κάηκαν πέρσι.
Εσπευσμένα σε ένα βράδυ ρίξατε ένα πυροτέχνημα και δημιουργήθηκε ένα νέο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, αναβαθμίσατε δήθεν την Πολιτική Προστασία, εξαγγείλατε σχέδια αναβάθμισης και το αποτέλεσμα ήταν από τα καμένα της Εύβοιας να περάσουμε στα βουλιαγμένα λεωφορεία της Συγγρού και στους εγκλωβισμένους οδηγούς στην Αττική Οδό. Δημιουργήσατε επικοινωνιακά ένα υπουργείο -τάχατες Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας- για να κρύψετε τις ευθύνες σας για τις περυσινές πυρκαγιές. Διασπάσατε τις πολιτικές για το κλίμα. Δώσατε στο νέο υπουργείο σοβαρές αρμοδιότητες για την προσαρμογή και την ανθεκτικότητα στην κλιματική κρίση, αλλά ο αρμόδιος υπουργός ούτε που πέρασε από τις συνεδριάσεις των επιτροπών στη Βουλή τις επόμενες μέρες. Και πώς να περάσει, θα πω εγώ. Πώς να εμφανιστεί, όταν δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις ούτε καν για τη στελέχωση του υπουργείου του, για το οργανόγραμμα του υπουργείου του, ενός υπουργείου που θα αναλάβει κρίσιμες ευθύνες για τη χώρα και την προστασία του πολίτη και για την ανθεκτικότητα στην κλιματική κρίση;
Και όλα αυτά γιατί σε αυτό το, τάχατες, κλιματικό νομοσχέδιο νομίζω ότι έχετε μπερδέψει ακόμα περισσότερο τις αρμοδιότητες, ώστε να χρειάζεται τελικά να βάλουμε έναν τροχονόμο για να βρείτε άκρη σε ποιον ανήκει ποια αρμοδιότητα.
Και αναρωτιέμαι, όμως -και το λέω και μακάρι, πραγματικά το εύχομαι, μακάρι όλα αυτά που θα πω να μην επιβεβαιωθούν- σήμερα, τώρα, μια εβδομάδα πριν μπει το καλοκαίρι πόσο έτοιμοι είμαστε. Τι έχετε κάνει; Μπορείτε σήμερα να εγγυηθείτε απέναντι σε κάθε πολίτη αυτής της χώρας ότι δεν θα ξαναζήσουμε τα ίδια με πέρυσι;
Τι ακριβώς συζητάμε σήμερα για την περιβαλλοντική σας συνείδηση και το έργο σας για την κλιματική κρίση, όταν και φέτος στο πιο βασικό, στο πιο στοιχειώδες δεν έχετε κάνει τα δέοντα για να προστατευθεί ο φυσικός πλούτος της χώρας μας;
Κρούω, λοιπόν, τον κώδωνα του κινδύνου και σας ζητώ να ξυπνήσετε πριν να είναι αργά. Τι έχετε κάνει για την πρόληψη; Τι έχετε κάνει για το απαραίτητο προσωπικό; Ρωτώ αν προσλάβατε εποχικούς δασοπυροσβέστες, αν προσλάβατε δασοπόνους και δασολόγους. Τι θα γίνει φέτος με την εκμίσθωση εναέριων μέσων εν μέσω και του πολέμου στην Ουκρανία, όπου δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε τα ρωσικά αεροσκάφη; Είναι αγωνίες αυτές.
Η επεξεργασία των στοιχείων από το Εθνικό Αστεροσκοπείο το πρώτο τρίμηνο του 2022 δείχνει μεγάλη αύξηση του αριθμού των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι ως κράτος. Μη μας πείτε πάλι «αιφνιδιαστήκαμε».
Σας καλώ, λοιπόν, επειγόντως να αφήσετε κατά μέρος τα επικοινωνιακά σόου για την προστασία δήθεν του περιβάλλοντος, να ασχοληθείτε με την ουσία και να κάνετε τα στοιχειώδη, τις απαραίτητες ενέργειες για την ασφάλεια των δασών και των συμπολιτών μας τους επόμενους μήνες. Αρκετή ζημιά έχει υποστεί η χώρα και η κοινωνία στη θητεία σας. Μην αφήσετε ακόμη μεγαλύτερη ζημιά λίγο πριν την οριστική έξοδό σας.
