Γιατί η Σύνοδος Παιδαγωγικών Σχολών Πανεπιστημίων αντιδρά στο νομοσχέδιο Κεραμέως – Η επιστολή στους φοιτητές…

24 Ιουνίου 2022

H Σύνοδος Προέδρων/Κοσμητόρων Παιδαγωγικών Τμημάτων/Σχολών των Πανεπιστημίων όλης της χώρας έστειλε επιστολή προς άπαντες τους φοιτητές και τις φοιτήτριες, γνωστοποιώντας τις θέσεις της ενάντια στο Νομοσχέδιο Κεραμέως που όπως τονίζεται “απειλεί” τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα του ελληνικού Πανεπιστημίου.

Ειδικότερα, στην επιστολή αυτή αναφέρεται:

Γιατί είμαστε αντίθετοι στο Νομοσχέδιο Κεραμέως («Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξεις» )

Αγαπητοί φοιτητές και αγαπητές φοιτήτριες,

Από την ίδρυσή του, το Πανεπιστήμιο υπήρξε ο κατεξοχήν χώρος ζύμωσης, διαμόρφωσης και έκφρασης των ιδεών της προόδου και της ανάπτυξης των κοινωνιών. Ακόμη και μέσα στους πιο σκοτεινούς αιώνες του Μεσαίωνα, στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια επωάζονταν οι καινοτόμες και προοδευτικές ιδέες, οι οποίες οδήγησαν στην Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό. Και όταν χρειάστηκε, τα Πανεπιστήμια ήταν οι πόλοι αντίστασης στον αυταρχισμό, τον ολοκληρωτισμό και τον σκοταδισμό. Από το Barclay και τη Σορβόννη, έως το δικό μας Μετσόβιο Πολυτεχνείο, τα Πανεπιστήμια έγιναν σύμβολα αγώνα, αντίστασης και θυσίας. Ταυτόχρονα το Δημόσιο Δωρεάν Πανεπιστήμιο είναι το κύριο μέσο κοινωνικής κινητικότητας, επιτρέποντας σε νέους ανθρώπους, ανεξαρτήτως κοινωνικής προέλευσης, να σπουδάσουν και να διεκδικήσουν με αξιώσεις την είσοδό τους στην επαγγελματική, οικονομική και πολιτική ζωή.

Αυτός ο δημόσιος, δωρεάν χαρακτήρας του ελληνικού Πανεπιστημίου σήμερα απειλείται!

Τα τελευταία χρόνια η Κυβέρνηση, με σύμμαχο τα ΜΜΕ, έχει αποδυθεί σε μία προσπάθεια συκοφάντησης και αποδόμησης των ελληνικών ΑΕΙ, παρουσιάζοντάς τα ως άντρα ανομίας, ανεξέλεγκτης λειτουργίας και ήσσονος προσπάθειας εκ μέρους του διδακτικού προσωπικού και των φοιτητών/τριών. Αγνοώντας τη σημαντική ερευνητική και εκπαιδευτική εργασία που γίνεται σ’ αυτά, το υψηλό επιστημονικό επίπεδο των αποφοίτων τους και τις διεθνείς διακρίσεις τους, η Κυβέρνηση προσπαθεί να κλονίσει την εμπιστοσύνη με την οποία η ελληνική κοινωνία περιβάλλει τα Πανεπιστήμια και να υπονομεύσει τον Δημόσιο και Δωρεάν χαρακτήρα του.

Ως πανεπιστημιακοί δάσκαλοί σας αισθανόμαστε την υποχρέωση να σας ενημερώσουμε για τις διατάξεις του νομοσχεδίου και ιδίως για τις δυσμενείς συνέπειες που αυτές συνεπάγονται αναφορικά με την ποιότητα των σπουδών σας, το κόστος τους, την αξία των πτυχίων σας και τα επαγγελματικά σας δικαιώματα.

ΣΠΟΥΔΕΣ

Το νομοσχέδιο προβλέπει την εισαγωγή νέων τύπων σπουδών, ποικίλης χρονικής διάρκειας (3,5 – 4 – 6 ετών) απολήγοντας όλες σε πτυχία επιπέδου 6, δημιουργώντας ανισότητες μεταξύ των αποφοίτων και υπονομεύοντας τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Θεσμοθετείται η δυνατότητα παρακολούθησης -για ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο- μαθημάτων σε τμήμα που μπορεί να μην έχει καμία επιστημονική συνάφεια με το τμήμα φοίτησης και ο εν συνεχεία συνυπολογισμός αυτών των μαθημάτων για την λήψη πτυχίου από το τμήμα φοίτησης. Τα μέτρα αυτά οδηγούν σε απορρύθμιση των σπουδών και αμφισβήτηση της ποιότητας των πτυχίων. Παράλληλα, έχουν ήδη δοθεί επαγγελματικά δικαιώματα σε αποφοίτους ιδιωτικών κολεγίων, οι οποίοι διεκδικούν την είσοδο τους στην αγορά εργασίας και ιδίως στην εκπαίδευση.

Ταυτόχρονα, γενικεύεται η καταβολή διδάκτρων για τις μεταπτυχιακές σπουδές, τα οποία θα διαμορφώνονται ελεύθερα, με βάση τους νόμους της αγοράς (προσφορά και ζήτηση). Την ίδια στιγμή, δίνοντας τη δυνατότητα σε μη διδάκτορες να διδάσκουν σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, υπονομεύεται η ποιότητά τους και υποβαθμίζεται ο τίτλος σπουδών που απονέμουν.

Ο προσανατολισμός της έρευνας σε συγκεκριμένους τομείς που ενδιαφέρουν την αγορά μέσα από τα «βιομηχανικά διδακτορικά» δημιουργεί συνθήκες ανισότητας ως προς τη δυνατότητα εκπόνησης διατριβής σε πεδία που δεν ενδιαφέρουν τη βιομηχανία και δεν θα τυγχάνουν χρηματοδότησης, αφήνοντας τα πεδία αυτά στο ερευνητικό σκοτάδι.

Θεσπίζονται ξενόγλωσσα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών με δίδακτρα στα οποία θα διδάσκουν μέλη ΔΕΠ, αλλά και συμβασιούχοι, μετατοπίζοντας έτσι το κέντρο βάρους της προσπάθειας κάθε Τμήματος από το δωρεάν ελληνόγλωσσο Πρόγραμμα Σπουδών στο ξενόγλωσσο, μιας και το τελευταίο αποφέρει οικονομικό κέρδος. Παράλληλα γίνεται μία απόπειρα εκμαυλισμού του διδακτικού προσωπικού, το οποίο δεν θα υπόκειται πλέον σε περιορισμούς ως προς τις αμοιβές που μπορεί να έχει από τη διδασκαλία σε μεταπτυχιακά με δίδακτρα, την ίδια στιγμή που οι μισθοί των μελών ΔΕΠ είναι καθηλωμένοι εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Δεδομένης της αποψίλωσης των Πανεπιστημίων από το προσωπικό τους, αναρωτιέται κανείς με ποιες δυνάμεις θα μπορέσουν τα Τμήματα να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του νομοσχεδίου προκειμένου να εξασφαλίσουν την οικονομική επιβίωσή τους.

Αντιλαμβάνεται κανείς ότι αυτή η άκρατη εμπορευματοποίηση με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, καθώς και η υποχρηματοδότηση των Δημόσιων Πανεπιστημίων,σε συνδυασμό με την απαξίωση των ανθρωπιστικών σπουδών που θεωρούνται “ μη αποδοτικές” οικονομικά, επιτείνει τις κοινωνικές ανισότητες και λειτουργεί εις βάρος των παιδιών των πιο ευάλωτων, λαϊκών οικογενειών, ειδικά αυτώνπου επιλέγουν ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές.

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ

Είναι προφανές ότι τα παραπάνω μέτρα δεν θα μπορούσαν ποτέ να εφαρμοστούν από διοικήσεις των Πανεπιστημίων εκλεγμένες με άμεση και καθολική ψηφοφορία. Ήδη εδώ και κάποια χρόνια από τη διαδικασία αυτή έχουν αποκλειστεί τόσο οι φοιτητές/τριες όσο και οι υπόλοιπες κατηγορίες του προσωπικού των Πανεπιστημίων. Αυτό που επιχειρείται σήμερα είναι η είσοδος του κόσμου της αγοράς στη διοίκηση των Πανεπιστημίων, με την πρωτοφανή απουσία της απαιτούμενης δημοκρατικής νομιμοποίησης, αλλά και αντιπροσωπευτικότητας των οργάνων διοίκησης. Η θέσπιση των 11μελών Συμβουλίων Διοίκησης, με έξι εσωτερικά μέλη και πέντε εξωτερικά από τον κόσμο της αγοράς, καθώς και η συγκέντρωση υπερεξουσιών σ’ αυτά υπονομεύει τη δημοκρατική έκφραση της ακαδημαϊκής κοινότητας και μετατρέπει τα Πανεπιστήμια σε υποχείρια της ελεύθερης οικονομίας. Τα Συμβούλια προβλέπεται να εκλέγουν τον Πρύτανη, τους Αντιπρυτάνεις και τους Κοσμήτορες, ενώ η Σύγκλητος από ανώτατο και δημοκρατικά εκλεγμένο όργανο διοίκησης που μέχρι σήμερα είναι, χάνει τις αρμοδιότητές της και περιορίζεται σε ήσσονος σημασίας παράγοντα της ακαδημαϊκής ζωής.

Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οι αλλαγές αυτές δεν μπορούν να επιβληθούν παρά μόνο μέσα από τον περιορισμό των ελευθεριών και των δικαιωμάτων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Για τον λόγο αυτό το νομοσχέδιο προβλέπει την ενίσχυση των πειθαρχικών μέτρων, τα οποία μέσα στο κείμενο του νομοσχεδίου εξειδικεύονται σε εντυπωσιακό βαθμό, σε συνδυασμό με την είσοδο στα Πανεπιστήμια της πανεπιστημιακής αστυνομίας και της συνεχούς παρακολούθησης της ακαδημαϊκής ζωής από κάμερες και προσωπικό ασφαλείας.

Με τον τρόπο αυτό τα Πανεπιστήμια από χώροι ελεύθερης έκφρασης ιδεών, πολιτικής και κοινωνικής ζύμωσης, αλλά και παράγοντες εξέλιξης και προόδου των κοινωνιών, μετατρέπονται σε αποστειρωμένα, χειραγωγημένα και “πειθαρχημένα” εκκολαπτήρια, τα οποία θα υπακούν στα κελεύσματα της αγοράς, από την οποία θα εξαρτάται και η επιβίωσή τους. Το “προϊόν” τους, η έρευνα και οι φοιτητές/τριες, θα είναι “κατά παραγγελία” της ελεύθερης οικονομίας και οι σπουδές που δεν είναι “αποδοτικές” θα μαραζώσουν.

Σ’ αυτή τη ζοφερή προοπτική η πλειοψηφία των πανεπιστημιακών δασκάλων σας αντιστέκεται και ορθώνει τείχος άμυνας για την προάσπιση του Δημόσιου, Δωρεάν και Αυτοδιοίκητου χαρακτήρα του Πανεπιστημίου. Αυτό που παρουσιάζεται ως “πρόοδος και εξέλιξη” είναι στην ουσία μία αντιμεταρρύθμιση με αγοραία χαρακτηριστικά, η οποία θα οξύνει το έλλειμμα δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης που ήδη ταλανίζει τις σύγχρονες κοινωνίες, ενώ δεν αφήνει καμία ελπίδα για μακρόπνοο και εμπνευσμένο σχεδιασμό της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στη χώρα μας.

Σύνοδος Προέδρων/Κοσμητόρων Παιδαγωγικών Τμημάτων/Σχολών:

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ