Άρθρο της Βίβιαν Σαμούρη,
Αντιδημάρχου Υγείας
και Πρόνοιας του Δήμου Πατρέων
Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών αποκτά
ιδιαίτερη σημασία, καθώς, κατά τη διάρκεια της πανδημίας της
νόσου covid-19, το ήδη μεγάλο πρόβλημα της εξάρτησης από
ναρκωτικές ουσίες, έχει λάβει πλέον ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Συγκεκριμένα, την περίοδο της καραντίνας, οξύνθηκαν η
οικονομική ανασφάλεια, η εργασιακή αβεβαιότητα, η απελπισία
των νέων για την εξέλιξη της ζωής τους… Όλα αυτά, συνδυαστικά
με το φόβο της απειλής του κορωνοϊού, χωρίς ουσιαστικά
κοινωνική προστασία, αλλά και των συνακόλουθων
συναισθημάτων ματαιότητας, λόγω της απραξίας και ανίας από
τον εγκλεισμό, διαμόρφωσαν τις συνθήκες για απότομη αύξηση
της χρήσης ναρκωτικών ουσιών.
Το χειρότερο δε, που επέφερε η πανδημία, συνδυαστικά με τη νέα
μεγάλη οικονομική ύφεση στη χώρα, είναι η ενίσχυση της
αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς των νέων ανθρώπων, οι
οποίοι, όντας αποκλεισμένοι, σε μεγάλο ποσοστό, που ξεπερνά
κατά τις τρέχουσες έρευνες το 50%, από την αγορά εργασίας,
περιθωριοποιούνται ακούσια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη
σωματική και ψυχική υγεία τους.
Μάλιστα, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί επί του θέματος, αυτή η
ζοφερή κατάσταση, οδήγησε στην έξαρση της εξάρτησης από
ναρκωτικές ουσίες στις τάξεις των νέων, που κορυφώθηκε το
τρέχον έτος, ως μία μορφή αυτοΐασης απέναντι στο άγχος και την
ψυχική πίεση.
Ένα ακόμα σύγχρονο πρόβλημα, δε, είναι ότι η εν εκτάσει ανέχεια,
ευνόησε την εξάπλωση φθηνών ναρκωτικών, δηλαδή την
προώθηση νοθευμένων ουσιών, χαμηλού κόστους, οι οποίες
τείνουν να κυριαρχήσουν, με δεδομένη την ισχνή οικονομική
δυνατότητα των χρηστών να εξασφαλίσουν τη δόση τους.
Συγκεκριμένα, έχουν κάνει την εμφάνισή τους τα τελευταία χρόνια,
στην παράνομη ελληνική αγορά, συνθετικά κανναβινοειδή, καθώς
και το διαβόητο σίσα, η επονομαζόμενη «κοκαΐνη των φτωχών»,
μια μορφή κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης, το κόστος της οποίας,
ανά δόση, είναι μόλις ένα με δύο ευρώ. Φυσικά, η χρήση αυτών
των συνθετικών ουσιών αυξάνει τους κινδύνους για τη ζωή και την
υγεία των εξαρτημένων ατόμων.
Την ίδια στιγμή, δυστυχώς, παρατηρείται μια πασίδηλη απροθυμία
της Πολιτείας, ή, για την ακρίβεια, του κυρίαρχου πολιτικού
συστήματος, να καταπολεμήσει ουσιαστικά το φαινόμενο της
ραγδαίας εξάπλωσης των ναρκωτικών.
Η ηθελημένη, ως φαίνεται, αδράνεια του κράτους, επαληθεύεται
και από το γεγονός ότι οι περικοπές των τελευταίων χρόνων,
επηρέασαν καθοριστικά τη λειτουργία της σχετικής κοινωνικής
φροντίδας, αποδυναμώνοντας τις υπηρεσίες και τα προγράμματα
που μπορούν να στηρίξουν όσους έχουν ανάγκη. Επί
παραδείγματι, το ΚΕΘΕΑ, η μεγαλύτερη μονάδα απεξάρτησης στη
χώρα, παραμένει με πολλά άλυτα προβλήματα.
Δεδομένων τούτων, προέχει να στρέψουμε την προσοχή μας, με
συγκροτημένο τρόπο, στην ανατροπή της υφιστάμενης
κατάστασης, ασκώντας πιέσεις προς τους κυβερνώντες, σε πρώτη
φάση για μια συγκεκριμένη στρατηγική ΠΡΟΛΗΨΗΣ στο σύνολο
του ελλαδικού χώρου, με ξεκάθαρους στόχους, που θα παίρνει
υπόψη της τους βασικούς παράγοντες που επιδρούν στη ζωή του
νέου ανθρώπου. Η οικογένεια, η εκπαίδευση, τα ΜΜΕ, ο
ελεύθερος χρόνος, η επαγγελματική αποκατάσταση, αποτελούν
μερικούς από αυτούς.
ΠΡΟΛΗΨΗ σημαίνει ουσιαστικά, πρόταση ενός άλλου τρόπου
ζωής, με ενδιαφέροντα, αξίες, στόχους, συλλογικότητα,
αξιοπρέπεια.
Στον τομέα της θεραπείας δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές από
αυτόν της πρόληψης. Οι κοινωνικές αναπαραστάσεις για τον
τοξικομανή, μέσα από τις οποίες εκφράζεται η κυρίαρχη ιδεολογία,
χαρακτηρίζονται από φόβους, προκαταλήψεις και κοινωνικό
ρατσισμό.
Έτσι, ο τοξικομανής γίνεται εγκληματικό και επικίνδυνο άτομο και η
θεραπεία του ταυτίζεται με την τιμωρία. Σε αυτά τα πλαίσια, αντί η
καταστολή να στρέφεται ενάντια στα κυκλώματα ναρκωτικών,
λειτουργεί ουσιαστικά ενάντια στη θεραπεία. Και εδώ είναι
υποχρέωση του Κράτους να δημιουργήσει τόσα θεραπευτικά
προγράμματα, όσα απαιτούν οι σημερινές ανάγκες.
Σε ό,τι μας αφορά, στόχος της Δημοτικής Αρχής είναι κατ’ αρχήν η
πρόληψη. Δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στο να προσφέρουμε
δημιουργικές διεξόδους στα παιδιά μας, γι’ αυτό και προάγουμε
τον αθλητισμό, τον πολιτισμό και άλλους τομείς που καλλιεργούν
το σώμα και το πνεύμα και ανοίγουν τους ορίζοντες της σκέψης
των νέων.
Και βεβαίως, δε σταματάμε τους σχεδιασμούς μας, που
προβλέπουν, μαζί με τους 43 φορείς της πόλης μας, να
δημιουργήσουμε ένα κλειστό θεραπευτικό πρόγραμμα του
ΚΕΘΕΑ, καθώς και ένα πολυδύναμο συμβουλευτικό σταθμό για
όλες τις εξαρτήσεις, ναρκωτικά, αλκοόλ, διαδίκτυο, τζόγο κ.λπ.,
προκειμένου να έχουμε μία Κοινωνία Ελεύθερη από Ναρκωτικά και
όχι μία Κοινωνία με ελεύθερα τα ναρκωτικά.
Μια άλλη κοινωνία, όπου η χρήση, η εξάρτηση, η αποκοπή δια της
φυγής από την κοινωνική πραγματικότητα, θα είναι απλά περιττές.