Κλιματική αλλαγή: Το πρόβλημα και η αντιμετώπισή του στη Δυτική Ελλάδα

Αλλάζει το κλίμα, αυξάνονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Δυσοίωνες οι προβλέψεις του Περιφερειακού Σχεδίου για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή.

Τρόμο προκαλούν οι εικόνες από την ξηρασία που πλήττει τις τελευταίες εβδομάδες πολλές χώρες της Ευρώπης και η οποία εκτιμάται πως είναι η χειρότερη των 500 τελευταίων ετών. Παραμένει άγνωστο μέχρι ποιου σημείου ευθύνεται η κλιματική αλλαγή, αναμφίβολα όμως, η μεγάλη καλοκαιρινή ζέστη διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εξάτμιση των υδάτινων πόρων.

Η κατάσταση που ζει η Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι, κάνει ακόμα πιο επίκαιρες τις δυσοίωνες προβλέψεις του Περιφερειακού Σχεδίου για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, σύμφωνα με το οποίο, το κλίμα της Δυτικής Ελλάδας θα είναι τις επόμενες δεκαετίες πιο θερμό και πιο ξηρό, με σημαντική μείωση των βροχοπτώσεων και των χιονοπτώσεων.

Επίσης, θα υπάρξει αύξηση της συχνότητας εμφάνισης ακραίων φαινομένων, όπως ξηρασία, πλημμύρες και κύματα καύσωνα, ενώ στις κλιματικές μεταβολές που αναμένεται να επηρεάσουν τη Δυτική Ελλάδα συγκαταλέγεται και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας.

Το περιφερειακό σχέδιο εκπονήθηκε λαμβάνοντας υπόψη τρία σενάρια παγκόσμιας εξέλιξης συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου (ευμενές, ενδιάμεσο, δυσμενές) και για τρείς χρονικές περιόδους, βραχυπρόθεσμο (2011‐2030), μεσοπρόθεσμο (2031‐2050) και μακροπρόθεσμο (2081‐2100).

Τα αποτελέσματα των κλιματικών προσομοιώσεων δείχνουν για τις επόμενες δεκαετίες, άνοδο της μέσης θερμοκρασίας. Η αύξηση προβλέπεται να είναι μεγαλύτερη στον μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα (2081- 2100), στην περίπτωση του δυσμενούς σεναρίου (+3,92C) και μικρότερη στον βραχυπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα (2011 – 2030) στο ευμενές σενάριο (+0,45C).

Η μεγαλύτερη άνοδος θερμοκρασίας (+3,98C) αναμένεται στην Αχαΐα, την περίοδο 2081 -2100, στο δυσμενές σενάριο. Οι δήμοι που είναι περισσότερο εκτεθειμένοι είναι οι δήμοι Καλαβρύτων, Αιγιάλειας, Ερυμάνθου, Θέρμου, Ναυπακτίας, Αγρινίου, Αμφιλοχίας και Αρχαίας Ολυμπίας, καθώς την περίοδο 2081 -2100, παρουσιάζουν, στο δυσμενές σενάριο, αύξηση πάνω από το μέσο όρο της Περιφέρειας.

Οι βροχοπτώσεις στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας θα μειωθούν. Η μεγαλύτερη μείωση (κατά μέσο όρο 10,63%) σε σχέση με την περίοδο αναφοράς, αναμένεται την περίοδο 2081-2100, στο δυσμενές σενάριο.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται ότι θα αντιμετωπίσουν οι δήμοι της Ηλείας (με μείωση της τάξης του 15%) καθώς και οι δήμοι Καλαβρύτων, Ερυμάνθου και Δυτικής Αχαΐας (με μειώσεις 14,5%, 13% και 12,9% αντίστοιχα).

Αντίστοιχα με τη βροχόπτωση, και ο αριθμός των υγρών ημερών του έτους σταδιακά θα μειώνεται (ειδικά στο ενδιάμεσο και δυσμενές σενάριο). Η μείωση κυμαίνεται από -1,12 ημέρες (ενδιάμεσο σενάριο 2011 – 2030) έως -14,47 ημέρες (δυσμενές σενάριο, 2081-2100).

Οι δήμοι Καλαβρύτων και Αιγιάλειας αναμένεται να έχουν τη μεγαλύτερη μείωση, ενώ μεγαλύτερη μείωση από τον μέσο όρο της Περιφέρειας θα έχουν και οι δήμοι Ερυμάνθου, Θέρμου, Ναυπακτίας και Αρχαίας Ολυμπίας. Η μέγιστη διάρκεια ξηρασίας αναμένεται να αυξηθεί από 10 έως 33 περίπου ημέρες, στο ενδιάμεσο και δυσμενές σενάριο αντίστοιχα, την περίοδο 2081-2100.

Σημειώνεται ότι στο ευμενές σενάριο, οι συνεχόμενες ημέρες χωρίς βροχόπτωση, θα είναι λιγότερες σε σχέση με την περίοδο αναφοράς.

H Πάτρα προς το παρόν δεν απειλείται από φαινόμενα λειψυδρίας. Μάλιστα, η συνολική εικόνα είναι καλύτερη από την περσινή χρονιά λόγω των έργων που έγιναν, με την αντικατάσταση του δικτύου ύδρευσης.

Επίσης, ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας, που συνετέλεσε σε αυτό το αποτέλεσμα, ήταν η θέση σε λειτουργία του συστήματος τηλεδιαχείρισης, μέσω του οποίου η ΔΕΥΑΠ εντοπίζει τις βλάβες στο δίκτυο, όπως και φαινόμενα σπατάλης με αποτέλεσμα τον περιορισμό των απωλειών πόσιμου νερού.

Ο κ. Παπανικήτας τόνισε ότι από φέτος, βελτιώθηκε και το επίπεδο διαχείρισης των νερών του Γλαύκου, που διοχετεύονται απευθείας στον σταθμό της ΔΕΗ και στον ΤΟΕΒ με σωληνώσεις και στη συνέχεια επιστρέφουν στην κοίτη του ποταμού χωρίς ενδιάμεσες απώλειες.

Παράλληλα, το δίκτυο ενισχύεται σημαντικά και με το νερό από το φράγμα Πείρου – Παραπείρου, με αποτέλεσμα μέσα στον Αύγουστο να υπάρχει επάρκεια ύδατος στο διυλιστήριο Ρηγανοκάμπου.

Ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΠ σημείωσε ακόμα ότι από φέτος εξαλείφθηκαν και τα προβλήματα παροχής νερού στις περιοχές Οβρυάς, Μιντιλογλίου και Βραχνεϊκων. Οπως είπε, μέχρι το τέλος του μήνα η δημοτική επιχείρηση θα είναι σε θέση να παρέχει διυλισμένο νερό από το φράγμα Πείρου – Παραπείρου σε όλη αυτή την περιοχή, καθώς υλοποιήθηκαν τεχνικές παρεμβάσεις.

Παράλληλα, υλοποιούνται έργα σε περιοχές που είχαν προβλήματα υδροδότησης, όπως σε Κεφαλόβρυσο, Σαραβάλι, Ρωμανό και Μονοδένδρι και από φέτος έχουν και αυτές επάρκεια νερού. Και φυσικά, δεν πρέπει να παραλείπουμε το γεγονός ότι βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλα έργα αντικατάστασης των δικτύων ύδρευσης στη Ν/Α Πάτρα που προχωρούν με ικανοποιητικό ρυθμό.

Ο κ. Παπανικήτας διαβεβαίωσε ότι η Πάτρα είναι επαρκώς προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει την κατακόρυφη αύξηση στη ζήτηση πόσιμου νερού που θα υπάρξει από τον Σεπτέμβριο, με την επιστροφή των τελευταίων αδειούχων και των φοιτητών στην πόλη και την παράλληλη επαναλειτουργία των σχολείων.

Σύμφωνα με τους μελετητές, που συνέταξαν το Περιφερειακό Σχέδιο της Δυτικής Ελλάδας για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η συνεχής μείωση της υγρασίας του εδάφους θα έχει σοβαρές επιπτώσεις και στις αγροτικές καλλιέργειες της περιοχής.

Η έλλειψη νερού αναμένεται να επηρεάσει τις αποδόσεις στις συγκομιδές προϊόντων, στη διαχείριση του ζωικού κεφαλαίου, τη χωρική κατανομή της παραγωγής και τις επενδύσεις και επισφάλειες στον αγροτο-διατροφικό τομέα. Θα κινδυνεύσει η επισιτιστική ασφάλεια και η ανάπτυξη του αγροτικού χώρου, με εγκατάλειψη εδαφών και μεταναστευτικές ροές.

Οι επιπτώσεις στη γεωργική παραγωγή θα έχουν και μια σειρά από περιβαλλοντικές επιδράσεις, καθώς η διαχείριση της παραγωγικής διαδικασίας, μαζί με την ύπαρξη οικοσυστημάτων σε αγρό και δάσος, διαδραματίζει μεγάλο ρόλο στη χρήση του νερού, στην προστασία των υδάτων από τα νιτρικά, καθώς και στη βελτίωση της διαχείρισης των πλημμυρών, την προστασία από κατολισθήσεις και διαβρώσεις. Επίσης, επιδρά σημαντικά στη βιοποικιλότητα σε εδαφικά και θαλάσσια οικοσυστήματα, καθώς και οικοσυστήματα εσωτερικών νερών.

Επίσης, επιπτώσεις θα υπάρξουν στη στράγγιση και διάβρωση των εδαφών, καθώς και στον περιορισμό της δυνατότητας αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών. Η ξηρασία θα επηρεάσει και το έδαφος, απομακρύνοντας την οργανική ύλη και άρα μειώνοντας τη γονιμότητα των εδαφών.