Άρθρο του Κωνσταντίνου Τσιαγά
᾿Εδώ καί 500.000.000 ἕτη ἡ βιταμίνη D ὑπῆρχε στό φυτοπλαγκτόν τῶν ὠκεανῶν ὄπου ἐπιτελοῦσε τή λειτουργία τῆς ἀπορροφήσεως τῆς ὑπεριώδους ἀκτινοβολίας. Μέ τήν ἐξέλιξη τῶν θηλαστικῶν ἡ βιταμίνη D ἀπέκτησε πρωταρχικό ρόλο γιά τή διατήρηση τῶν ὀστῶν τούς. ῾Η λιποδιαλυτή αὐτή ὀρμόνη (διότι περί τοιαύτης πρόκειται) ὑπάρχει σέ δύο μορφές: D3 (χοληκαλσιφερόλη) καί D2 (ἐργοκαλσιφερόλη). ῾Η D3 παράγεται στό δέρμα ἐνώ ἡ D2 προκύπτει ἀπό τήν ἐργοστερόλη τῶν φυτῶν. ᾿Απορροφᾶται μέ ἄδειο στομάχι ὀμού μετά τῶν λιπιδίων ἐνώ μεταφέρεται στήν κυκλοφορία τοῦ αἵματος ἀφού πρωτίστως ἔχει προσδεθεῖ σέ μία Α- σφαιρίνη (πρωτεϊνη δεσμεύουσα τή D ) Γιά νά ἀποκτήσει τό βιολογικό τής ρόλο ἡ D πρέπει νά ὑδροξυλιωθεῖ (῾Υδροξυλίωση εἶναι ἡ χημική διαδικασία ὄπου εἰσάγεται ἕνα -ΟΗ σέ μία ὀργανική ἕνωση) σέ ἐνεργούς μεταβολίτες στό ἤπαρ καί τούς νεφρούς. ῾Η ἐνεργή μορφή προάγει τήν ἀπορρόφηση ἀσβεστίου καί φωσφόρου ἀπό τό λεπτό ἔντερο.
῾Η ἔλλειψη τῆς ἔν λόγω βιταμίνης προκαλεῖ ραχίτιδα στά παιδιά καί ὀστεοπενία στούς ἐνήλικες. ῾Η ἔλλειψη μπορεῖ νά ὀφείλεται
α) σέ ἀνεπαρκή ἔλλειψη μέσω τῆς διαίτης
β) σέ ἀνεπαρκή παραγωγή λόγω μειωμένης ἐκθέσεως στόν ἥλιο
γ)σέ μειωμένη ἀπορρόφηση
δ) σέ λανθασμένη μετατροπή της στούς ἀντίστοιχους ἐνεργούς μεταβολίτες (ἡ ἔν λόγω κατάσταση ἀπαντᾶται στίς ἠπατοπάθειες καθώς καί στίς νεφρικές ἀνεπάρκειες)
Στήν ἀγορά σήμερα ὑπάρχει πληθώρα σκευασμάτων βιταμίνης D ,ὀρισμένα ἔκ τῶν ὀποίων συνταγογραφοῦνται. ᾿Εντούτοις ἡ ὑπερβολική λήψη συμπληρωμάτων διατροφῆς ὀδηγεῖ ἐνδεχομένως σέ καταστάσεις ὑπερβιταμινώσεως. ῾Η προκύπτουσα ὑπερκαλαιμία (περίσσεια ἀσβεστίου) ἔχει ὡς ἀρχικά συμπτώματα τήν ἀδυναμία καί τόν πονοκέφαλο. ῾Η αὐξημένη ἔκκριση ἀσβεστίου ἀπό πλευρᾶς νεφρώνος ἔχει ὡς συνέπεια τή λεγόμενη νευρολιθίαση. Σέ ἄλλα ὄργανα μπορεῖ νά παρατηρηθῆ ἔκτοπη ἀσβεστοποίηση στά αἱμοφόρα ἀγγεία, στήν καρδιά καί τούς πνεύμονες. Τά νεογνά εἶναι περισσότερο εὐαίσθητα σέ περίσσεια τῆς βιταμίνης.