Τα πρώτα 4 νομοσχέδια “ανάσα” και η έκπληξη στις πρώτες 100 μέρες της νέας κυβέρνησης

Και με «αέρα» τον έξτρα δημοσιονομικό χώρο 900 εκατ. ευρώ (ή και έως 1,7 δισ. ενδεχομένως) που φαίνεται να διανοίγεται φέτος με βάση τις έως τώρα επιδόσεις της Οικονομίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το επιτελείο του εξετάζουν και μέτρα-έκπληξη, πέραν των όσων έχουν ήδη εξαγγελθεί και περιλαμβάνονται στο επίσημο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας.

Στα σχέδια που εξετάζονται προτείνονται ακόμα και μειώσεις έμμεσων φόρων ή παροχή έκτακτης «13ης σύνταξης» που δεν έχουν περιληφθεί στο προεκλογικό πρόγραμμα, εφόσον συνεχιστεί μέχρι και τα τέλη της χρονιάς η θετική εξέλιξη του Προϋπολογισμού, που ως τον Μάιο είχε πρωτογενές υπερπλεόνασμα 3,5 δισ. ευρώ.

Στο επίκεντρο μπαίνουν τα νοικοκυριά που πλήττονται περισσότερο από την κρίση. Άμεσα και με διαδικασίες-εξπρές, ώστε να ψηφιστεί πριν κλείσει η Βουλή για διακοπές τον Αύγουστο, σχεδιάζεται να κατατεθεί νέο φορολογικό νομοσχέδιο που θα προβλέπει επιπλέον στήριξη σε οικογένειες με παιδιά, αλλά και σταδιακή μείωση (έως κατάργηση) του τέλους επιτηδεύματος.

Μέσα στον Ιούλιο σχεδιάζεται επίσης να τεθεί σε διαβούλευση και άλλο νομοσχέδιο, που θα προβλέπει επαναφορά του ειδικού τιμολογίου ρεύματος για τους πολύτεκνους. Εκεί μπορούν να ενταχθούν και άλλα μέτρα στήριξης, καθώς υπάρχουν εισηγήσεις για να διπλασιαστούν τα κονδύλια, ώστε να επιδοτηθούν ευάλωτες ομάδες για 20.000 (αντί για 10.000) «φθηνά» σπίτια.

Στα πρώτα νέα μέτρα θα είναι και η επέκταση του επιδόματος Market Pass για τουλάχιστον 3 (ή έως και 6) μήνες ακόμα, καθώς αρχές Ιουλίου καταβάλλεται η τελευταία δόση πληρωμής στους δικαιούχους που το έλαβαν από Φεβρουάριο και μετά. Τελευταία στιγμή θα αποφασιστεί και τυχόν προνομοθέτηση μειώσεων έμμεσων φόρων, αλλά και ΦΠΑ, που δεν ήταν καν στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας.

Εκπλήξεων… συνέχεια
Το μήνυμα όλων αυτών των κινήσεων είναι ότι όλα όσα υποσχέθηκε για τη νέα τετραετία η Νέα Δημοκρατία είναι τα ελάχιστα που θα πράξει ως κυβέρνηση, ενώ όσο «ανεβαίνει» η οικονομία θα έρχονται και άλλα νέα θετικά μέτρα.

Κλειδί όμως για όλα αυτά θα είναι και πάλι οι ισχυροί ρυθμοί ανάπτυξης, καθώς το οικονομικό επιτελείο έχει αναθεωρήσει ήδη την πρόβλεψη για φέτος από 1,8% που προέβλεπε στον Προϋπολογισμό του 2023 σε 2,3% του Προγράμματος Σταθερότητας, αλλά και οι «χαμηλές πτήσεις» των διεθνών τιμών καυσίμων και ενέργειας.

Τα πρώτα νέα μέτρα θα θεσμοθετηθούν στις 100 ημέρες της νέας κυβέρνησης και μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου, εφόσον πάρει την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής. Θα λαμβάνονται κατά κύματα σε τρία μεγάλα νομοθετικά πακέτα, ενώ σχεδιάζεται και ένα ακόμα ειδικά για τις συντάξεις -πέραν και άλλων πέντε ή έξι ακόμα που θα έρθουν μέχρι τέλος του χρόνου για Υγεία, Παιδεία, Δικαιοσύνη κτλ.

Φορολογικό νομοσχέδιο
Δρομολογείται μέσα στον 1ο μήνα (Ιούλιο) και θα περιλαμβάνει μειώσεις στα τεκμήρια, μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ για όσους κάνουν ασφάλιση, μείωση τέλους επιτηδεύματος, αύξηση στο αφορολόγητο κ.ά.

Συγκεκριμένα:

Μόνιμο όφελος έως 220 ευρώ ετησίως θα έχει κάθε μισθωτός, συνταξιούχος ή κατ’ επάγγελμα αγρότης με παιδιά από την αύξηση του αφορολόγητου ορίου κατά 1.000 ευρώ ανά τέκνο. Η μείωση φόρου θα φανεί αρχικά στη μηνιαία παρακράτηση που θα γίνει στη μισθοδοσία Ιανουαρίου. Για ένα εξαρτώμενο τέκνο η μείωση θα είναι 90 ευρώ, ενώ θα φτάνει στα 220 ευρώ αν έχει δύο ή περισσότερα παιδιά σε ετήσια βάση. Το δημοσιονομικό κόστος αυτής της εξαγγελίας έχει υπολογιστεί στα 80 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Με τα νέα δεδομένα, το αφορολόγητο όριο θα διαμορφωθεί ως εξής: Στα 8.636 ευρώ χωρίς παιδιά, με 1 παιδί αυξάνεται από τα 9.000 στα 10.000 ευρώ, από τα 10.000 στα 11.000 ευρώ με 2 παιδιά, από τα 11.000 στα 12.000 ευρώ με 3 παιδιά, από τα 12.000 στα 13.000 ευρώ με 4 παιδιά, από τα 13.000 στα 14.000 ευρώ με 5 παιδιά κ.ο.κ.

Για τους ιδιοκτήτες ακινήτων προβλέπεται μείωση 10% στον ΕΝΦΙΑ εφόσον ασφαλίσουν τα ακίνητά τους για κινδύνους πυρκαγιάς ή σεισμού κτλ. Η ψήφιση του μέτρου επείγει για να προσαρμοστεί η αγορά και να γίνουν οι διασταυρώσεις με τα ασφαλιστικά συμβόλαια πριν από την έκδοση των εκκαθαριστικών του 2024.

Για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες επέρχεται μείωση στο Τέλος Επιτηδεύματος κατά 20% το 2025, κατά 30% το 2026 και πλήρης κατάργηση το 2027. Το όφελος ξεκινά αρχικά από 100 ευρώ κατ’ ελάχιστον, ενώ θα φτάνει και στα 1.000 ευρώ τον χρόνο ανά επαγγελματική εγκατάσταση (έδρα, υποκαταστήματα κ.λπ.).

Εως και 1 εκατομμύριο φορολογούμενοι θα βρουν ανακούφιση ή φοροαπαλλάσσονται πλήρως με τη μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά περίπου 30% μεσοσταθμικά από 1/1/2025. Σήμερα φορολογούνται για 6 δισ. ευρώ «πλασματικό» (τεκμαρτό) εισόδημα, που προκύπτει με όρους που είχαν καθοριστεί πριν από μια δεκαπενταετία, σε προ μνημονίων εποχές. Προϋπόθεση είναι, πριν από την εφαρμογή του μέτρου, να έχει ξεκινήσει η υποχρεωτική εφαρμογή του myData για ενίσχυση των ηλεκτρονικών ελέγχων.

Στο ίδιο νομοσχέδιο πιθανότατα (ή όποιο άλλο τυχόν έρθει πρώτο στη Βουλή) θα ενταχθεί και παράταση του Market Pass για ένα ακόμη τρίμηνο – ή ενδεχομένως έως το τέλος του 2023.

Μισθολογικό νομοσχέδιο
Αναμένεται στη Βουλή μέσα στις πρώτες 100 ημέρες, ενδεχομένως κοντά στη ΔΕΘ. Θα προβλέπει (για πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια) Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, νέα μείωση ασφαλιστικών εισφορών, αύξηση επιδόματος μητρότητας ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών, Youth Pass στους 18άρηδες κ.ά. Η νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών θα φέρει και νέα αύξηση στους μισθούς που βάζουν καθαρά στην τσέπη τους οι εργαζόμενοι.

Αν και δεν έχει ανακοινωθεί πώς ακριβώς θα εφαρμοστεί, το κόστος για τον Προϋπολογισμό έχει αποτυπωθεί σε 230 εκατ. ευρώ το 2025 (πρώτο έτος νέας μείωσης) με ισόποση επιβάρυνση το 2026 και σε 509 εκατ. ευρώ το 2027. Οι προβολές αυτές μεταφράζονται σε μείωση κρατήσεων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα το 2025 και επιπλέον μισή μονάδα το 2027. Δηλαδή συνολικά έως 1% επιπλέον επί των μικτών αποδοχών όλων των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.

Στο ίδιο νομοσχέδιο επιδιώκεται να μπει και το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων. Θα προβλέπει οριζόντια αύξηση στα οικογενειακά επιδόματα. Έτσι, ένας εργαζόμενος με δύο παιδιά θα δει αυτόματα αύξηση 50 ευρώ τον μήνα ή 600 ευρώ τον χρόνο μόνο από το οικογενειακό επίδομα, ανεξαρτήτως των υπόλοιπων αυξήσεων στον μισθό του.

Αυξήσεις -έστω και μικρές- θα δουν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, κυρίως όμως οι πλέον χαμηλόμισθοι, αλλά και όσοι ασκούν καθήκοντα αυξημένης ευθύνης (τμηματάρχες, διευθυντές κ.λπ.). Το όφελος έτσι θα φτάνει ή θα ξεπερνά τον έναν μισθό τον χρόνο για τους περισσότερους. Το δημοσιονομικό κόστος έχει προϋπολογιστεί σε μισό δισ. ευρώ και έχει εγκριθεί από την Κομισιόν με το Πρόγραμμα Σταθερότητας που κατατέθηκε τον Απρίλιο. Ωστόσο, εκτιμάται πως μπορεί να καθυστερήσει και ίσως πάει τελικά με επόμενο νομοσχέδιο για Οκτώβριο λόγω παρατηρήσεων που αναμένεται να κατατεθούν στη δημόσια διαβούλευση – ιδιαίτερα για τα ειδικά μισθολόγια.

Νομοσχέδιο για ΕΥΔΑΠ – ΕΥΑΘ
Στις πρώτες 100 ημέρες (μάλλον Οκτώβριο) περνάνε ξανά υπό πλήρη κρατικό έλεγχο. Οι εταιρείες υδάτων είχαν μεταφερθεί στο Υπερταμείο με το 3ο Μνημόνιο ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τις άλλες ΔΕΚΟ και την κρατική περιουσία για 99 χρόνια. Θα είναι «ένα από τα τρία πρώτα νομοσχέδια» της νέας κυβέρνησης, που θα τις επαναφέρει υπό το υπουργείο Υποδομών και τη νέα Ανεξάρτητη Αρχή Υδάτων και Ενέργειας.

Στο ίδιο νομοσχέδιο πιθανότατα θα ενταχθεί προς ψήφιση και το νέο Κοινωνικό Τιμολόγιο Ρεύματος για τους πολύτεκνους. Και αυτό διότι από τον Οκτώβριο αποσύρονται τα έκτακτα μέτρα στήριξης που ίσχυσαν για επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος. Η επιδότηση είναι πολύ πιθανό να υπερβαίνει την επιδότηση των 75 ευρώ/μεγαβατώρα.

Πρακτικά ακυρώνεται έτσι η «απόφαση Σταθάκη» που το 2018 κατάργησε το ειδικό τιμολόγιο οικιακής χρήσης των πολύτεκνων, το οποίο τότε εντάχθηκε στην ενιαία ρύθμιση εκπτώσεων ρεύματος για τα ευάλωτα νοικοκυριά (ΚΟΤ).

Ειδικό νομοσχέδιο για τις συντάξεις
Πιθανώς να κατατεθεί ξεχωριστά, ενδεχομένως τον Νοέμβριο ή Δεκέμβριο, πριν την ψήφιση του Προϋπολογισμού. Η «συνταγή» των αυξήσεων το 2024 θα είναι ίδια με αυτή που εφαρμόστηκε το 2023, την πρώτη χρονιά που ξεπάγωσαν οι συντάξεις από τις ρήτρες του μνημονίου. Αυτό σημαίνει ότι κάθε έτος οι υφιστάμενες συντάξεις θα παίρνουν τη μισή αύξηση από το άθροισμα που βγάζουν ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη του προηγούμενου έτους.

Για το 2024 εκτιμάται ότι η αύξηση των αποδοχών των συνταξιούχων θα ανέλθει σε 3,4% (όπως αναφέρει το πρόγραμμα της ΝΔ). Θεωρείται εξαιρετικά πιθανό όμως η αύξηση να είναι και μεγαλύτερη, τουλάχιστον 3,5% ή ενδεχομένως έως και 3,8%-4% λόγω υψηλότερης από το αναμενόμενο ανάπτυξης το 2022, αλλά και το 2023. Θα ξεπερνάει δηλαδή το 40% μιας μηνιαίας σύνταξης ετησίως. Στο εν λόγω ποσοστό 4% περιλαμβάνεται και η συμπληρωματική αύξηση στις συντάξεις της τάξης του 0,5% (από την υψηλότερη ανάπτυξη του 2022).

Το τελικό μέγεθος θα κλειδώσει λίγο πριν την κατάθεση του Προϋπολογισμού τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο και πιθανώς θα περιλαμβάνεται σε ξεχωριστό νομοσχέδιο. Δεν είναι τυχαίο ότι στις πρώτες κάλπες η Ν.Δ. κατέγραψε μεγαλύτερο ποσοστό στο ειδικό κοινό των συνταξιούχων παρότι είχε «τάξει» λιγότερα. Σύμφωνα με τους αναλυτές, μέτρησε το γεγονός ότι η κυβέρνηση είχε προλάβει να εφαρμόσει την πρώτη αύξηση των συντάξεων στις αρχές του 2023, η οποία μπήκε στην τσέπη των συνταξιούχων για 4 συνεχόμενους μήνες (Ιανουάριος – Απρίλιος), ενώ και όσοι έχουν προσωπική διαφορά έλαβαν το έκτακτο εφάπαξ επίδομα των 200-300 ευρώ, με την υπόσχεση πως θα το παίρνουν κάθε χρόνο μέχρι να εξαλειφθεί η προσωπική διαφορά.

Από τις αυξήσεις του 2024 και των επόμενων ετών αναμένεται ότι θα επωφεληθούν πάνω από 2,2 εκατομμύρια συνταξιούχοι, καθώς στο 1,7 εκατομμύρια συνταξιούχους που πήραν φέτος αυξήσεις 7,75% θα έρθουν να προστεθούν πάνω από 500.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι σήμερα έχουν προσωπική διαφορά, που θα μηδενίσουν με τις επόμενες αυξήσεις. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κάθε χρόνο για τα επόμενα 4 έτη θα σβήνουν την προσωπική διαφορά 100.000 με 150.000 συνταξιούχοι.

Επομένως, όσοι μηδένισαν φέτος την προσωπική διαφορά θα δουν μεγαλύτερη καθαρή αύξηση το 2024. Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο έχει δεσμευτεί ότι θα συνεχίσει να στηρίζει τους συνταξιούχους με προσωπική διαφορά μέχρι αυτή να «σβήσει» εντελώς.

Το μέτρο αναμένεται να αποκτήσει μονιμότερο χαρακτήρα με την επανάληψη της καταβολής του επιδόματος προσωπικής διαφοράς (200-300 ευρώ) σε όσους χάσουν την αύξηση του 2024. Ανάλογα με τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο πριν από το τέλος της χρονιάς, η παροχή μπορεί να ενταχθεί στο ίδιο νομοσχέδιο πιθανότατα μαζί με το έκτακτο επίδομα Χριστουγέννων.

Ένα επιπλέον μέτρο στήριξης των συνταξιούχων είναι η μονιμοποίηση της πλήρους απαλλαγής των πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη φαρμακευτική δαπάνη. Η παρέμβαση έχει να κάνει με την κατάργηση της συμμετοχής στα φάρμακα για όσους συνταξιούχους έπαιρναν ΕΚΑΣ έως το 2020. Για το θέμα ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «δεν πληρώνουν φάρμακα όσοι χάσανε το ΕΚΑΣ. Είναι δέσμευσή μου για την επόμενη τετραετία, δεν θα πληρώνουν φάρμακα».

Δεδομένου ότι το μέτρο αφορά ηλικιωμένους που όταν λάμβαναν το βοήθημα πλήρωναν συμμετοχή 15% στα φάρμακά τους, το μόνιμο όφελος μπορεί να ανέρχεται ετησίως σε έως και αρκετές εκατοντάδες ευρώ.

Κερδισμένοι βγαίνουν και συνταξιούχοι που εργάζονται, καθώς προωθείται και νέα, ακόμα μεγαλύτερη μείωση στο ποσοστό της παρακράτησης που τους γίνεται στη σύνταξη, ώστε να πέσει κάτω από το 30% που ισχύει σήμερα και αντί 60% που ίσχυε μέχρι πρότινος. Στόχος είναι να δοθεί πρόσθετο κίνητρο στον συνταξιούχο να δουλεύει νόμιμα και να εμφανίζει το εισόδημα που σήμερα αποκρύπτεται.

H Εισφορά Αλληλεγγύης
Παρέμβαση-έκπληξη που βρίσκεται στο τραπέζι -παρότι δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα της Ν.Δ.- είναι η δικαιότερη επιβολή Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ). Η ειδική εισφορά επιβλήθηκε με το πρώτο μνημόνιο (ν. 3865/2010) για τα ποσά κύριας σύνταξης άνω των 1.400 ευρώ (16.800 ετήσιο εισόδημα), με σκοπό την κάλυψη ελλειμμάτων του συστήματος από τον λογαριασμό του ΑΚΑΓΕ. Η εισφορά επιβάλλεται σχεδόν σε 800.000 συνταξιούχους Δημοσίου, ΙΚΑ, Ταμείων ΔΕΚΟ και τραπεζών, ΕΤΑΑ και ΝΑΤ.

Ως κυβέρνηση η Ν.Δ. έχει ήδη καταργήσει από 1/1/2023 τη φορολογική Εισφορά Αλληλεγγύης, η οποία επιβαλλόταν στη φορολογία σε όσους μισθωτούς, δημοσίους υπαλλήλους, ελεύθερους επαγγελματίες και συνταξιούχους έχουν εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.

Και μπορεί η φορολογική Εισφορά Αλληλεγγύης να καταργήθηκε, αλλά η Εισφορά Αλληλεγγύης συνταξιούχων παραμένει στο… ύψος της, ροκανίζοντας το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης 7,75% που δόθηκε το 2023. Κατά την πρόσφατη χορήγηση της αύξησης εντοπίστηκαν περιπτώσεις δικαιούχων όλης της αύξησης 7,75%, οι οποίοι τελικά πήραν το 1/3 αυτής χωρίς να έχουν καθόλου προσωπική διαφορά.

Υπενθυμίζουμε ότι η παρακράτηση είναι:

3% για συντάξεις από 1.400,01 έως 1.700 ευρώ
6% για συντάξεις από 1.700,01 έως 2.000 ευρώ
7% για συντάξεις από 2.000,01 έως 2.300 ευρώ
9% για συντάξεις από 2.300,01 έως 2.600 ευρώ
10% για συντάξεις από 2.600,01 έως 2.900 ευρώ
12% για συντάξεις από 2.900,01 έως 3.200 ευρώ
13% για συντάξεις από 3.200,01 έως 3.500 ευρώ
14% για συντάξεις από 3.500,01 ευρώ και άνω.

newmoney.gr – Κωστής Πλάντζος