Σίγουρα για αυτόν τον μοναδικό δρόμο του Αιγίου, κάποιοι ξέρουν πολλά, άλλοι πάλι, λιγότερα. Ίσως και πολύ λίγα, ελάχιστα, έως και σχεδόν καθόλου – πέρα απ’ το ότι είναι ο δρόμος που ενώνει γρήγορα την πόλη με την παραλία.

Αλλά η ιστορία του; Πότε, πώς και γιατί κτίστηκε; Πόσα ξοδεύτηκαν, ποιοι το αποφάσισαν να φτιαχτεί και ποιοι ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας ένα τέτοιο έργο; Ξέρουμε τίποτα για αυτά…;

Αν όχι, σίγουρα θα μάθετε πολλά ενδιαφέροντα παρακάτω.

Η ΕΡΕΥΝΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΤΑ “ΛΕΕΙ” ΟΛΑ!

Χάρη σε μια ακόμα ιστορική έρευνα, με στοιχεία και τεκμηρίωση, της συμπολίτισσας κας Μαργαρίτας Γιαννοπούλου – Καραφωτιά η οποία αποδεικνύει την αγάπη της για το Αίγιο, μέσα από την διαρκή αναζήτηση που κάνει για γωνιές και σημεία με ιστορία!

Δείτε λοιπόν την ιστορία της παλαιάς Βοστίτσας, της οδού Μιχαλοπούλου (Τεμπελοράχη) – κείμενο από την κα Μαργαρίτα Γιαννοπούλου – Καραφωτιά):

Η Οδός Μιχαλοπούλου (Τεμπελόραχη) υπήρξε για το παλιό Αίγιο από τότε που κατασκευάστηκε, δρόμος φυσικού κάλλους και μεγάλης χρησιμότητας. Ήταν ο μοναδικός αμαξιτός εκείνη την εποχή που εξυπηρετούσε στην επικοινωνία της πόλης με την παραλία.

Ο Γάλλος περιηγητής BUCHON μεταξύ του 1840-1843 όταν επισκέφτηκε τη Βοστίτσα (Αίγιο) αναφέρει ότι «μία δίοδος εσκαμμένη επί βράχου (η τρύπα των Γαλαξειδιώτικων) αρχαίας όψεως, οδηγεί ανεβαίνοντας ταχύτατα από την πηγή (12 βρύσες) στη πόλη και συντόμευε έτσι τον δρόμο των κοριτσιών τα οποία από όλα τα μέρη της πόλεως επορεύοντο και πηγαίνουν ακόμη να ζητήσουν ύδωρ με τις στάμνες τους στην αλμυρή πηγή (που την βρήκε…;;)».

Βάσει των ανωτέρω χρονολογικά, μπορούμε να υπολογίσουμε ότι μεταξύ του 1840-1843 η οδός αυτή δεν υπήρχε ούτε ως πέρασμα.

Για πρώτη φορά μετά από επισταμένη έρευνα στα αρχεία του Λιμενικού Ταμείου του Αιγίου (1870-1958), η οδός αυτή συναντάται το 1901. Τότε στις 17 Αυγούστου γίνεται μειοδοτική δημοπρασία για την επισκευή της (Φ.Ε.Κ. 239 Τ.Γ΄αρ. 13957).

Το έργο προϋπολογισμού 3.000 δρχ. ανατίθεται στον εργολάβο Κ. Οικονόμου, ο οποίος αιφνιδίως αποθνήσκει και την εργολαβία αναλαμβάνει το 1902 ο Ρήγας Ιωάννου.

Η επισκευή με δαπάνες της Λιμενικής Επιτροπής συνίστατο στην επίστρωση με αμμοχάλικο δύο ποιοτήτων και σε άλλες εργασίες λιθοδομής φραξίματος των σπηλαίων.

Το 1906 γίνεται σκυρόστρωση με σκύρα, προερχόμενα από τη θραύση ποταμίων κροκαλών διαστάσεων 0,04 -0,06 εκ. Μετά από πολλά χρόνια το 1928 αναφέρεται και πάλι επισκευή της οδού και κατασκευή ρείθρων από τον εργολάβο Β. Παπακωνσταντίνου έναντι τουν ποσού των 89.000 δρχ.

Την σημερινή του όμως μορφή ο δρόμος αποκτά κατά το χρονικό διάστημα 1934-1937. Στις 25-11-1934 με μειοδοτική δημοπρασία και με δαπάνες και πάλι της Λιμενικής Επιτροπής ανατίθεται στον εργολάβο Γ. Αρφάνη η λιθόστρωση με γρανιτικούς κυβόλιθους. Η επιλογή του εργολάβου γίνεται μεταξύ 7 που παρουσιάστηκαν.

Οι 3 από αυτούς δίνουν έκπτωση 13% και ως εκ τούτου μετά από κλήρωση αναδεικνύεται εργολάβος ο Γ. Αρφάνης. Ενώ το έργο κατασκευάζεται στις 16 Δεκεμβρίου του 1935, μετά από θεομηνία τμήμα του τοίχου υποστήριξης υποχωρεί και παρασύρει την κυβολιθόστρωση και τα κράσπεδα του δρόμου σε δύο τμήματα μήκους 40 και 10 μέτρων.

Αποτέλεσμα το έργο καθυστερεί και το πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής να υπογράφεται το 1937. Για την ιστορία χρειάστηκαν 100.000 περίπου κυβόλιθοι, μήκους 20-22 εκ. πλάτους 10-12 εκ. και ύψους 12-14 εκ. που αγοράστηκαν από την Καβάλα. Παράλληλα κατασκευάζονται τα κράσπεδα των πεζοδρομίων, οι πλακοστρώσεις πεζοδρομίων και ρείθρων, οι οχετοί και οι σιδερένιες σχάρες.

Την εποχή αυτή η οδός ηλεκτροφωτίζεται αρχικά με ξύλινους στύλους και στη συνέχεια με σιδερένιους που αγοράστηκαν το 1936 από την ΗΛΕΚΤΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΙΓΙΟΥ Α.Ε. έναντι ποσού 28.560 δρχ.

Τέλος πρέπει να επισημανθεί πόσο αυτή η οδός ήταν απαραίτητη να κατασκευαστεί για τη μεγάλη κίνηση των εμπορευμάτων και για την εξέλιξη της άνω πόλης, την στιγμή που στο Αίγιο υπήρχαν μόνο τα «καλντερίμια*», όπως αναφέρει ο ιστορικός Γ.Θ. Παπαγεωργίου σε δημοσιεύματά του σχετικά με την παλιά Βοστίτσα.

*από την τούρκικη λέξη Kaldirim, λιθόστρωτο με ανώμαλη επιφάνεια.

“Έκθεσις“

Κατόπιν της υπ’ αριθ. 43 της 28-12-1931 αποφάσεως της Λιμενικής Επιτροπής Αιγίου, εγκριθείσης δια της υπ’ αριθ. 5983/ της 28-1-1932 Δ/γής Υπουργείου Συγκοινωνίας, προέβην εις την σύνταξη της συνυποβαλλομένης μελέτης, δια την επίστρωση εκ γρανιτικών καβολίθων της οδού Τεμπελόραχης.

Η επίστρωσης της οδού ταύτης ολικού μέσου πλάτους 7,50 μ. δια του μονίμου οδοστρώματος επί πλάτους 5,40 μ. θεωρείται αναγκαίο καθότι είναι η μόνη οδός η οποία συνδέει την παραλία μετά της επί πλέον δε, επειδή η κλίση αυτή φθάνει μέχρι 8%, η δε επίστρωση θεωρείται αφ’ ενός μεν ως η καταλληλότερη δια ολίσθηση των τροχοφόρων, αφ’ ετέρου δε προς αποφυγή συχνών βρόσεων εκ των κατερχομένων δια της οδού ταύτης ομβρίων υδάτων, συχνά καταστρέφουσι το υπάρχον σημερινό σκυρωτό οδόστρωμα.

Στο τιμολόγιο συνεπτήχθηκαν πάσαι οι εργασίες και προμήθειες εις μίαν ενιαία τιμή, καθότι το υπάρχον οδόστρωμα παρέχει την επιφάνεια και οι εκσκαφές της καβολιδόχου σκάφης θα είναι ισαψείς.

Λόγω της κλίσεως της οδού προς αποφυγήν τυχόν διαβρώσεων εκ των κατερχομένων ομβρίων υδάτων και προς αρτιοτέρα σύνδεση του καταστρώματος της οδού εθεωρήθη σκόπιμον η πλήρωη των αρμών των κυβολίθων δι’ ασφαλτικού υγρού.  

Εθεωρήθη ωσαύτως σκόπιμο η κατασκευή πεζοδρομίου προς το ένα μέρος της οδού μέσου πλάτους 1,40 μ. αναγκαίου δια τους πεζούς λόγω της εξαιρετικής κινήσεως της οδού ταύτης, ως μόνης αρτηρίας συνδεούσης την πόλιν με τον λιμένα.

Εν Αιγίω τη 1^η Φεβρουαρίου 1934

Ο Μηχανικός