Από την 1η Ιανουαρίου του 2024 αλλάζουν πολλές από τις υποχρεώσεις των ιδιοκτητών ακινήτων. Κατ’ αρχάς, θα απαγορεύονται οι αγοραπωλησίες ακινήτων με μετρητά και, κατά δεύτερον, ξεκινάει η υποχρεωτικότητα της ασφάλισης των ακινήτων που διαθέτουν μεγάλες επιχειρήσεις.

Παράλληλα, ανοίγει ο διάλογος για την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των ακινήτων έναντι φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, σεισμοί) ούτως ώστε ο Προϋπολογισμός να μη χρειάζεται να καταβάλλει αποζημιώσεις ή να πληρώνει πολύ μικρή συμμετοχή (π.χ. το πάγιο 2% που δεν καλύπτουν οι ασφαλιστικές εταιρείες).

Βέβαια, επειδή η υποχρεωτικότητα μπορεί να φανεί μόνο ως αβάντα προς τον ασφαλιστικό κλάδο, η κυβέρνηση σχεδιάζει να δώσει και κίνητρα στους ιδιοκτήτες, όπως μεγαλύτερη έκπτωση από τον ΕΝΦΙΑ στα φυσικά πρόσωπα και φοροέκπτωση των δαπανών για τα ασφάλιστρα που καταβάλλουν τα νομικά πρόσωπα.

Λίγο προτού ξεσπάσει η πανδημία τον Μάρτιο του 2020, η κυβέρνηση είχε βάλει στα σκαριά την επαναφορά των φοροεκπτώσεων για ασφαλιστικές δαπάνες ως κίνητρο για την αύξηση της ασφαλιστικής κάλυψης των κατοικιών και των λοιπών κτιρίων.

Ο κορωνοϊός άλλαξε τις προτεραιότητες, ωστόσο πέρυσι το θέμα ξαναπήρε τη μορφή διάταξης – και μάλιστα με υποχρεωτικότητα για συγκεκριμένες περιοχές. Αν και η διάταξη τελικά αποσύρθηκε προκειμένου να βελτιωθούν το πεδίο και οι όροι εφαρμογής της, αυτό που δεν άλλαξε ήταν η ανάγκη να βρεθούν νέα όπλα απέναντι στους αυξανόμενους κινδύνους από φυσικές καταστροφές.

Στη συνέχεια ήρθε έκθεση του ΟΟΣΑ που έθεσε εκ νέου το ζήτημα της ασφάλισης. Στο ειδικό κεφάλαιο των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων για την προσαρμογή στις νέες κλιματικές συνθήκες, ο Οργανισμός εισηγήθηκε, μεταξύ άλλων, τον διαμοιρασμό του κινδύνου και του κόστους από τις φυσικές καταστροφές με τη θεσμοθέτηση της υποχρεωτικής ασφάλισης όλων των κτιρίων.

Η κυβέρνηση επεξεργάστηκε τις συστάσεις του ΟΟΣΑ και αποφάσισε ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα αντί υποχρεωτικότητας. Ετσι προέκυψε η έκπτωση του 10% στον ΕΝΦΙΑ των κατοικιών που θα ασφαλιστούν έναντι φυσικών καταστροφών, μέτρο που πλέον θεωρείται παρωχημένο.

Η συνέχεια δόθηκε μετά το καταστροφικό πέρασμα του «Daniel». Από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι από την 1η Ιανουαρίου του 2024 καθίσταται υποχρεωτική η ιδιωτική ασφάλιση για όλες τις επιχειρήσεις. Οπως διευκρίνισε στη συνέχεια ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, αφορά τις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 2 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν θα αποζημιώνονται από το κράτος για τις απώλειες από φυσικές καταστροφές.

Η ασφάλιση θα πρέπει να καλύπτει πλημμύρα, σεισμό και πυρκαγιά και θα αφορά το κτίριο, τα μηχανήματα, τον εξοπλισμό και τα αποθέματα. Το μέτρο, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, εξαιρεί 16.268 μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες όμως πραγματοποιούν το 87,5% του τζίρου της αγοράς, σηματοδοτώντας την επέκταση της ασφάλισης σε ένα σημαντικό τμήμα της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Για να επεκταθεί ακόμα και σε άλλες, πιο μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματικούς χώρους η αγορά ζητά αυτό που ήδη εξετάζει η κυβέρνηση: να εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα τα υποχρεωτικά ασφάλιστρα.

Οσον αφορά τις κατοικίες, η καθολική ασφάλιση κτιρίων εκτιμάται ότι μπορεί να ρίξει το κόστος για τους ιδιοκτήτες και να δώσει περιθώρια κινήσεων στο κράτος να κατευθύνει πολύτιμους πόρους σε κρίσιμες υποδομές. Με τα σημερινά δεδομένα, για την ασφάλιση ενός διαμερίσματος 100 τ.μ. ασφαλιζόμενης (δηλαδή κατασκευαστικής) αξίας 130.000 ευρώ, το ετήσιο κόστος διαμορφώνεται γύρω στα 125 ευρώ. Σημειωτέον ότι με τη σύναψη ενός στεγαστικού δανείου υπάρχει η υποχρέωση του δανειολήπτη προς την τράπεζα να ασφαλίσει την κατοικία που αγόρασε με ασφάλεια σπιτιού βάσει των καλύψεων που ζητά η εκάστοτε τράπεζα.

Οπως προαναφέρθηκε, η κυβέρνηση σε πρώτη φάση επέλεξε να δώσει ως κίνητρο τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για όσους ασφαλίζουν τις κατοικίες τους, ωστόσο όλα πλέον είναι ανοιχτά. Αυτή τη στιγμή οι ασφαλισμένες κατοικίες στην Ελλάδα δεν φτάνουν ούτε στο 20% επί του συνόλου, όταν σε άλλες χώρες είναι στο 70%. Το ζητούμενο φυσικά δεν είναι να επωμιστούν οι πολίτες τα κενά του κρατικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, αλλά να υπάρξουν κίνητρα για να θωρακιστούν από μόνοι τους.

Σχετικά με το άλλο θέμα, την πλήρη κατάργηση των μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων, αυτό που πρέπει να διευκρινιστεί είναι ότι από το 2024 τα συμβόλαια θα αναγράφουν υποχρεωτικά την εξόφληση του τιμήματος μεταβίβασης αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Στόχος, να καταργηθεί η δυνατότητα αγοράς ακινήτων με μετρητά, η οποία συντηρεί φαινόμενα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος μαύρου χρήματος

mewmoney