Δρ Δημήτριος Γ. Μεταλληνός: Που πορευόμαστε;

Το πιο σημαντικό (υπαρξιακό) ερώτημα, που οφείλουμε να απαντήσουμε άμεσα ως πολίτες, αλλά πρωτίστως ως Πολιτεία είναι: ποιά πρέπει να είναι η στάση της Ελλάδος, στις σημερινές γεωπολιτικές εξελίξεις; Με άλλα λόγια, προς τα που πορευόμαστε ως (ελληνικό) έθνος;

Η απάντηση δεν είναι εύκολη, αλλά η βαθιά γνώση της μακραίωνης ιστορίας μας, μπορεί να βοηθήσει στην τεκμηρίωσή της. Η στάση της πατρίδας μας στις σημερινές γεωπολιτικές εξελίξεις πρέπει να είναι πολυδιάστατη, με στόχο τη διασφάλιση της εθνικής κυριαρχίας, της οικονομικής ευημερίας και της γεωπολιτικής σταθερότητας. Οι εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις, η ενεργειακή κρίση, και οι τεχνολογικές αλλαγές, απαιτούν στρατηγικό σχεδιασμό και αποφασιστικότητα. Στο πλαίσιο αυτό η στρατιωτική ενίσχυση της χώρας μαςκρίνεται ως απαραίτητη, λόγω της αυξημένης έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Η συνεργασία με «συμμάχους», όπως το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, καθώς και οι διμερείς συμφωνίες με χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία και το Ισραήλ, προσφέρουν στρατηγικά πλεονεκτήματα. Οφείλουν, όμως, οι «σύμμαχοί» μας, να αποκαταστήσουν άμεσα τα χρόνια εγκλήματα κατά της πατρίδας μας, όπως τις αποζημιώσεις από την Γερμανική/Ιταλική/Βουλγαρική κατοχή (1941-45), αλλά κυρίως την 50χρονη τουρκική εισβολή στην Κύπρο, από μια «σύμμαχο» κατά τα άλλα χώρα. Εάν δεν ξεκαθαρίσουν έστω και τώρα οι σχέσεις μας με τη Δύση, θα είμαστε μονίμως προστατευόμενη χώρα απ’ αυτήν.

Η Ελλάδα πρέπει να διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη Δύση, αλλά ταυτόχρονα να αναπτύξει σχέσεις με ανερχόμενες δυνάμεις, όπως η Ινδία, η Κίνα (δηλ. οι χώρες τουBRIGS) και τις χώρες του Περσικού Κόλπου. Η διπλωματική ισορροπία είναι ζωτικής σημασίας. Το πολιτικό δόγμα: «ανήκουμε στη Δύση» δεν ισχύει σ’ έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο. Το νέο ρεαλιστικό πολιτικό δόγμα είναι: «ανήκουμε σ’ εκείνους, που μας ανήκουν». Διότι, το πρώτο δόγμα είναι μονοσήμαντο και μας καθιστά κράτος υπό προστασία, το δεύτερο εμπεριέχει τη δυναμική της αμφίδρομης σχέσης και της αμοιβαιότητας, άρα της πραγματικής συμμαχίας. Εξάλλου, επαναπροσδιορίζονται στις ημέρες μας οι έννοιες «Δύση» και «Ανατολή».

Η στρατηγική θέση της Ελλάδος μπορεί να την καταστήσει ενεργειακό, εμπορικό, τουριστικό και κυρίως πολιτισμικό/Πνευματικό κόμβο. Η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, η προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας και η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού είναι αναγκαίες για την αύξηση της εθνικής ισχύος. Η μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα προϊόντα και ενέργεια είναι επίσης κρίσιμη.

Σ’ έναν κόσμο παγκοσμιοποίησης, η διατήρηση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και ταυτότητας, αποτελούν προϋποθέσεις για τη συνοχή του έθνους μας. Το μέλλον της πατρίδας μας εξαρτάται από την ικανότητά της να ισορροπεί ανάμεσα στις παραδοσιακές της αξίες και τις απαιτήσεις ενός ταχέως μεταβαλλόμενου κόσμου. Ως έθνος, η διατήρηση της ενότητας, η δημιουργικότητα και η προσαρμοστικότητα θα είναι οι κύριοι παράγοντες που θα καθορίσουν την πορεία του. Είμαστε ένας λαός με μακρά ιστορία, και η διαρκής επιδίωξη του «καλύτερου» μπορεί να μας οδηγήσει σε νέες επιτυχίες.

Χρήσιμες προτάσεις θα μπορούσαν να αποτελέσουν:

1. Η καλλιέργεια της εθνικής ταυτότητας.

Η ελληνική παιδεία πρέπει να ενισχύσει τη σύνδεση των νέων με την πολιτισμική και ιστορική κληρονομιά. Αυτό συνεπάγεταιεκσυγχρονισμό της διδασκαλίας της Ιστορίας και των Κλασικών Σπουδών, ώστε τα θεμελιώδη αυτά μαθήματα να καταστούν ελκυστικά, συνδεδεμένα με τις σύγχρονες προκλήσεις και πραγματικότητα.Ταυτόχρονα ενίσχυση της ελληνικής γλώσσας, που αποτελεί κλειδί για τη σκέψη, την έκφραση και την πολιτισμική μας συνέχεια.

2. Ανάπτυξη της τεχνολογικής εκπαίδευσης.

Η Ελλάδα χρειάζεται να επενδύσει σε σύγχρονες τεχνολογικές υποδομές για την εκπαίδευση, εξασφαλίζοντας ότι οι μαθητές και οι φοιτητές αποκτούν δεξιότητες στις νέες τεχνολογίες. Έτσι απαιτείται η ολοκλήρωση του ψηφιακού μετασχηματισμού της εκπαίδευσης, με τηνένταξη της πληροφορικής, της τεχνητής νοημοσύνης και των νέων τεχνολογιών σ’ όλες τις βαθμίδες. Στη διαδικασία αυτή, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι οι νέες τεχνολογίες αποτελούν σύγχρονα ισχυρά εργαλεία (μνήμη), τα οποία χωρίς τη βαθιά ιστορική γνώση/πατριδογνωσία (κρίση) οδηγούν στην παντελή σύγχυση. 

3. Ενίσχυση της παιδείας, ως εργαλείου κοινωνικής συνοχής.

Η παιδεία πρέπει να λειτουργεί ως δύναμη που ενώνει την κοινωνία, μειώνοντας τις ανισότητες. Ίσες ευκαιρίες για όλους,δηλαδή εξασφάλιση ποιοτικής εκπαίδευσης σε απομακρυσμένες περιοχές, προσφορά προγραμμάτων υποστήριξης για μαθητές από ευάλωτες ομάδες.καθώς και πρόσβαση σε υποδομές και δασκάλους υψηλού επιπέδου.

4. Καλλιέργεια κριτικής σκέψης και δημιουργικότητας.

Η παιδεία δεν πρέπει να περιορίζεται στην αποστήθιση γνώσεων, αλλά να δίνει έμφαση στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Μια παθογένεια πολλών δεκαετιών, την οποία οφείλουμε να εξαλείψουμε. Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται η αναθεώρηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ώστε να δίνεται χώρος για δημιουργική έκφραση.Καλλιέργεια της συνεργατικότητας και της επίλυσης προβλημάτων μέσα από ομαδικά προγράμματα.

5. Ενίσχυση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.

Τα ελληνικά πανεπιστήμια πρέπει να αναβαθμιστούν, ώστε να γίνουν ανταγωνιστικά διεθνώς.

Για το λόγο αυτό απαιτείται αύξηση της χρηματοδότησης για έρευνα και υποδομές,διεθνοποίηση των ελληνικών πανεπιστημίων μέσω συνεργασιών με ξένα ιδρύματα,στήριξη τωνεπιστημόνων μας στο εξωτερικό, ώστε να επιστρέψουν και να προσφέρουν στην πατρίδα μας. Διότι, η επένδυση στην παιδεία είναι μακροπρόθεσμη στρατηγική, που μπορεί να αλλάξει το μέλλον της Ελλάδας. Τελικά η καλλιέργεια της γνώσης, της δημιουργικότητας και της σύνδεσης με την ιστορική και πολιτιστική μας ταυτότητα δεν αποτελούναπλή ανάγκη, αλλά πρωτίστως χρέος απέναντι στις επόμενες γενιές.