Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ, Η ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ, Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΜΜΑΤΑ
του Αχιλλέα Ροδίτη
Ο Δρ. Κωνσταντίνος Π. Μπαλωμένος δεν είναι μια τυχαία προσωπικότητα. Είναι Πολιτικός Επιστήμονας – Διεθνολόγος, πρώην Γενικός Διευθυντής της Διεύθυνσης Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ) του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ) και διδάκτορας Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά. Έχει εργαστεί ως μετακλητός υπάλληλος στο Υπουργείο Εξωτερικών, ως επιστημονικός συνεργάτης στο πολιτικό γραφείο του αείμνηστου πρώην πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, αλλά και ως Ειδικός Σύμβουλος του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου.
Σήμερα μιλά στην «Πολιτεία» για την κρίση στη Σαντορίνη, εστιάζοντας σε μια πτυχή που ελάχιστα έχει συζητηθεί κι απασχολήσει. Έχουμε «Κοινωνική Ανθεκτικότητα» στις Φυσικές Καταστροφές; Και τι είναι η «Κοινωνική Ανθεκτικότητα»; Επίσης, σχολιάζει την κυβερνητική στρατηγική και κριτικάρει την στάση των λοιπών πολιτικών δυνάμεων. Μια συνέντευξη που αγγίζει την ουσία των γεγονότων κι αποτελεί επιστημονικό εγχειρίδιο για περιόδους κρίσεων εν μέσω μιας εν εξελίξει φυσικής καταστροφής, αν είναι τέτοια αυτή που συμβαίνει στις Κυκλάδες!
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:
- Συχνά μιλάμε πια για Φυσικές Καταστροφές. Ποιος είναι όμως ο ακριβής ορισμός της Φυσικής Καταστροφής και πού πρέπει να πηγαίνει ο νους μας όταν μιλάμε για αυτήν;
Ως φυσική καταστροφή ορίζεται ένα καταστροφικό συμβάν που προκαλείται από τις επιπτώσεις φυσικών και όχι ανθρωπογενών φαινομένων (π.χ. τυφώνες, πλημμύρες, σεισμοί, ανεμοστρόβιλοι κ.λπ.), που προκαλούν μεγάλες απώλειες ανθρώπινων ζωών, την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και των δημόσιων υποδομών. Επίσης, φυσική καταστροφή αποτελεί μια απειλή τόσο για την εσωτερική ασφάλεια και εξωτερική ασφάλεια μιας χώρας.
Συγκεκριμένα, από μια πιθανή αδυναμία άμεσης αντιμετώπισης της κατάστασης που θα προκληθεί από μια ακραία φυσική καταστροφή, υπάρχει το ενδεχόμενο να προκληθεί εσωτερική αποσταθεροποίηση στην εν λόγω χώρα και παράλληλα, το όλο γεγονός, να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από κάποιον υβριδικό δρών, που θα προσπαθήσει να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την πληγείσα χώρα και να απειλήσει ευθέως την εθνική της ασφάλεια και κυριαρχία.
- Επίσης, για να επιβιώσει μια κοινωνία πρέπει να είναι ανθεκτική, όπως έχετε επισημάνει σε άρθρο σας. Άραγε, είμαστε ανθεκτικοί όσο απαιτείται, στην Ελλάδα, ή όχι;
Καμία χώρα στον κόσμο δεν είναι ανθεκτική όσο απαιτείται. Δεδομένου ότι η επίτευξη της ανθεκτικότητας είναι μια συνεχής και εξελισσόμενη διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει και δεκαετίες, η Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια έχει κάνει άλματα προόδου στον τομέα αυτό. Ο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της πανδημίας του Κορωνοϊού, της Τουρκικής επιχείρησης (υβριδικού χαρακτήρα) μαζικής εισβολής χιλιάδων μεταναστών – προσφύγων στον Έβρο, τον Φεβρουάριο – Μάρτιο του 2020, αλλά και η για πρώτη φορά στην Ελλάδα, γιγαντιαία προληπτική κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού και της πολιτείας γενικότερα, για τη διαχείριση και αντιμετώπιση ενός πιθανού ακραίου σεισμικού φαινομένου στην περιοχή της Σαντορίνης, της Αμοργού και Ανάφης, επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές.
«Η πολιτική ηγεσία της χώρας σχεδιάζει και χαράσσει πολιτική διαχείρισης μιας πιθανής ακραίας φυσικής καταστροφής, …όχι με όρους πολιτικού οφέλους και επικοινωνιακής εργαλειοποίησης»
- Ποια πολιτική πρέπει να χαράξει η ελληνική πολιτεία με αφορμή τις εξελίξεις των δονήσεων στις Κυκλάδες; Και η μέχρι τώρα στάση της και δράση της, σας ικανοποιεί; Κι αν ναι, σε τι βαθμό;
Παρακολουθώντας την έως τώρα στάση και δράση της ελληνικής πολιτείας, οφείλουμε να αξιολογήσουμε θετικά την αντίδραση της Πολιτείας και του κρατικού μηχανισμού σε αυτή την έντονη σεισμική ακολουθία που παρατηρείται στην ευρύτερη περιοχή της Σαντορίνης. Ειδικότερα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα γίνεται προληπτική κινητοποίηση και διαχείριση μιας πιθανής φυσικής καταστροφής. Η πολιτική ηγεσία της χώρας σχεδιάζει και χαράσσει πολιτική διαχείρισης μιας πιθανής ακραίας φυσικής καταστροφής, σύμφωνα με τις υποδείξεις των ειδικών και της επιστημονικής κοινότητας και όχι με όρους πολιτικού οφέλους και επικοινωνιακής εργαλειοποίησης της κρίσης.
Ο συντονισμός για την αντιμετώπιση μιας πιθανής ακραίας φυσικής καταστροφής επίσης, γίνεται σε διυπουργικό επίπεδο και σημαντικές δυνάμεις του κρατικού μηχανισμού βρίσκονται ήδη στο πεδίο, για κάθε ενδεχόμενο και για την έγκαιρη διαχείριση των επιπτώσεων από την εκδήλωση ενός έντονου σεισμικού φαινομένου.
Αξιοσημείωτο επίσης, είναι το γεγονός ότι υπάρχει άψογη συνεργασία μεταξύ του κεντρικού κρατικού μηχανισμού και των τοπικών και περιφερειακών αρχών και του τοπικού πληθυσμού.
Τέλος, οι διαχειριστές της κατάστασης κατά την έως τώρα επικοινωνία τους με τα ακροατήριά τους μιλούν την ίδια γλώσσα και ακολουθούν την στρατηγική «επικοινωνώ με ενιαία φωνή» (One Voice Communication). Ειδικότερα, οι εν λόγω διαχειριστές επικοινωνούν με σαφήνεια και συνέπεια, χωρίς αντιφάσεις ή ασαφή και αλληλοσυγκρουόμενα μηνύματα, με αποτέλεσμα να έχει αποφευχθεί η διασπορά σύγχυσης και πανικού προς τα ειδικά κοινά (stakeholders),που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με την κρίση.

Στην ατζέντα των πολιτικών δυνάμεων πρώτη προτεραιότητα έχει το ατύχημα των Τεμπών και πώς θα επιτευχθεί η πολιτική του εκμετάλλευση. Σε περίπτωση εκδήλωσης ακραίου σεισμού στην Σαντορίνη, οι επιπτώσεις πιθανόν να είναι πρωτόγνωρες. …Η ακραία κατάσταση που θα διαμορφωθεί δεν θα αντιμετωπιστεί μέσω λαϊκισμού και πολιτικής εργαλειοποίησης για απόκτηση μικροκομματικών κερδών…», λέει ο κ. Μπαλωμένος
- Λέτε ότι η διαχείριση δεν γίνεται με όρους «εργαλειοποίησης» της κρίσης. Οι λοιπές πολιτικές δυνάμεις, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, δηλαδή, συνδράμουν τους μηχανισμούς της πολιτείας όσο θα έπρεπε σε αυτήν την προσπάθεια;
Αρχικά, η στάση των κομμάτων της αντιπολίτευσης δεν ήταν η αναμενόμενη. Θα έλεγα πως ήταν κατώτερη των περιστάσεων και της κρισιμότητας της κατάστασης.
Θεωρώ πως παρά τις επισημάνσεις των ειδικών και τη συνεχής ενημέρωση της κοινής γνώμης για τη διαμορφωθείσα κατάσταση στα εν λόγω νησιά, δεν έγινε αντιληπτή από μέρους τους η επικινδυνότητα της κατάστασης και το μέγεθος των επιπτώσεων από την εκδήλωση ενός πολύ ισχυρού σεισμού στη Σαντορίνη, την Αμοργό και την Ανάφη, για όλο τον ελληνικό λαό.
Στην ατζέντα των εν λόγω πολιτικών δυνάμεων ακόμη και σήμερα, πρώτη προτεραιότητα έχει το ατύχημα των Τεμπών και πώς θα επιτευχθεί η πολιτική του εκμετάλλευση. Κατά τις πρώτες ημέρες της πρωτοφανούς κινητοποίησης του κρατικού μηχανισμού δε, οι εκπρόσωποι των εν λόγω κομμάτων άσκησαν έμμεση κριτική, στους διαχειριστές της έκτακτης ανάγκης στη Σαντορίνη, λέγοντας ότι η όλη προληπτική διαχείριση είναι για λόγους αποπροσανατολισμού από την ατζέντα της καθημερινότητας.
Το ενθαρρυντικό είναι, ότι μετά τη συνεχή σεισμική ακολουθία στην ευρύτερη περιοχή της έγινε κατανοητό από τους πάντες ότι η κατάσταση είναι άκρως επικίνδυνη κα σε περίπτωση εκδήλωσης ενός ακραίου σεισμού στην Σαντορίνη, οι επιπτώσεις πιθανόν να είναι πρωτόγνωρες, θα πλήξουν τους πάντες και η ακραία κατάσταση που θα διαμορφωθεί δεν θα αντιμετωπιστεί μέσω του λαϊκισμού, της ανευθυνότητας, της πολιτικής εργαλειοποίησης για απόκτηση μικροκομματικών κερδών και της μετάθεσης ευθυνών (blamegame).
Ευελπιστώ ότι σε ακραίες καταστάσεις, όπως αυτές που βιώνουμε σήμερα, στη Σαντορίνη και τα κοντινά σε αυτήν νησιά, τελικά θα πρυτανεύσει η λογική και στο τέλος, θα επιτευχθεί εθνική συναίνεση και η ενεργοποίηση και συμμετοχή όλων των κοινωνικών και εθνικών δυνάμεων για να ξεπεραστεί και αυτή η φουρτούνα και να επανέλθουν η Σαντορίνη και τα υπόλοιπα νησιά μας, στην πρότερη φυσιολογική τους λειτουργική κατάσταση.
ΑΧΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ