ΕΦΑΕΛ: Περί Αρχαίας Ελίκης…

Με αφορμή πλήθος ερωτημάτων από συμπολίτες και εν γένει ενδιαφερομένους για το θέμα της Αρχαίας Ελίκης, τα οποία προκλήθηκαν από πρόσφατη ανακοίνωση του ΥΠΠΟ στον τύπο σχετικά με ανασκαφές στην Αρχαία Ελίκη, διευκρινίζουμε τα εξής:

Α) Οι ανασκαφές στην Αρχαία Ελίκη έχουν ξεκινήσει δύο τουλάχιστον δεκαετίες πριν με φορείς το Πανεπιστήμιο Πατρών (Τμήμα Γεωλογίας) και την Εταιρεία μας, επί τη βάσει αποτελεσμάτων διεπιστημονικής γεωαρχαιολογικής έρευνας που προηγήθηκε (1988-1999) από την ερευνητική ομάδα της Αρχαίας Ελίκης, υπό την διεύθυνση της Προέδρου της Εταιρείας μας Αρχαιολόγου Ντόρας Κατσωνοπούλου. Η μεταγενέστερη ανασκαφή αρχαίου ιερού,στο πλαίσιο σωστικής ανασκαφής σε οικόπεδο ιδιώτη στα Νικολαίικα Αιγίου, που έχει ταυτισθεί από τις αρχαιολόγους ανασκαφείς του ΥΠΠΟ με το διάσημο ιερό του ΕλικωνίουΠοσειδώνος, δεν αποτελεί ανασκαφή της ερευνητικής ομάδας, παρότι διενεργείται στην περιοχή της Αρχαίας Ελίκης, όπως αυτή έχει οριοθετηθεί με βάση τα ευρήματα των πολυετών γεωαρχαιολογικών και ανασκαφικών ερευνών της συγκεκριμένης επιστημονικής ομάδας από 30ετίας.

Β) Η εξαρχής ταύτιση του συγκεκριμένου ιερού στα Νικολαίικαμε την λατρεία του ΕλικωνίουΠοσειδώνοςείναι αποκλειστικά άποψη των ανασκαφέων του ΥΠΠΟ που έχουν γνώση των αρχαιολογικών ευρημάτων, αν και από τα αναφερθέντα ευρήματαστην σχετική πρόσφατη ανακοίνωση δεν προκύπτειασφαλής τεκμηρίωση της συγκεκριμένης λατρείας. Η επιπλέον αναφορά σε συν-λατρευόμενη θεότητα, της οποίας όμως δεν αποκαλύπτεται η ταυτότητα, οδηγεί σε άλλες υποθέσεις και ερμηνείες σχετικά με την λατρεία στο εν λόγω ιερό. Η δε ταύτισή του με αυτή την θέση στα Νικολαίικα έχει ιδιαίτερη σημασία για την τοπογραφία της αρχαίας πόλης, καθώς φαίνεται να είναι αντίθετη προς τα παραδιδόμενα από τις αρχαίες πηγές, σύμφωνα με τις οποίες το ιερόπλημμύρισε από τα θαλάσσια ύδατα που κατέκλυσαν το χαμηλότερο τμήμα της πεδιάδας με τον σεισμό του 373 π.Χ., και, επομένως, πρέπει να βρισκόταν σε χαμηλότερο υψόμετρο κοντά στην θάλασσα. 

Γ) Είναι εσφαλμένη η άποψη που εκφράζεται σε ορισμένα δημοσιεύματα περί ισοπέδωσης της Ελίκης το 373/72 π.Χ. Οι γεωαρχαιολογικές έρευνες και ανασκαφές της ερευνητικήςομάδας Κατσωνοπούλουέχουν δείξει αφενός ότι η πεδινή επικράτεια της Αρχαίας Ελίκης καταλαμβάνει κυρίως την μεταξύ των δύο ποταμών (Σελινούντα δυτικάκαι Κερυνίτη ανατολικά) ζώνη, καταρρίπτοντας την επικρατούσα παλαιότερη άποψη περί καταβύθισης της αρχαίας πόλης στον Κορινθιακό κόλπο, και αφετέρου ότι στο δυτικό τμήμα της πεδιάδας, λίγες μόλιςδεκαετίες μετά τον ισχυρό σεισμό του 373 π.Χ., αναπτύχθηκε ένας νέος και ακμαίος οικισμός των υστεροκλασικών-ελληνιστικών χρόνων με πλούσια ευρήματα, γεγονός που καταδεικνύει την αναγέννησητης Ελίκης μετά το 373/72 π.Χ. και μας διδάσκει πολλά για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών από τον άνθρωπο, ήδη από την αρχαιότητα.