Η ακροδεξιά λειτουργεί αθόρυβα στα σόσιαλ (και δεν έχουμε πάρει χαμπάρι)

(mikropragmata.lifo.gr – Γιώργος Τσαγκόζης)

Το παραδέχομαι, δεν ανήκω σε αυτή την πολιτικοποιημένη κάστα ανθρώπων που την ψάχνουν με το κανάλι της βουλής στην τηλεόραση αλλά και το κανάλι που διαθέτει το ελληνικό κοινοβούλιο στο youtube και να πω και την αλήθεια, δεν ξέρω και κανέναν που να το κάνει, έστω φανερά.

Και όμως, μπορεί ακόμα και αν δε σε πολυενδιαφέρει κιόλας να δεις τις πολύωρες συνεδριάσεις της βουλής, για κοινωνιολογικούς λόγους, να μπεις στο Κανάλι της Βουλής στο youtube και να προσέξεις τα views κάθε πολιτικού αρχηγού για να βγάλεις κάποια πολύ σαφή συμπεράσματα για τον κομματικο-πολιτικό πόλεμο του διαδικτύου.

Ο προεκλογικός πόλεμος και η μάχη της προπαγάνδας έχει περάσει από την αφισοκόλληση και τις εμφανίσεις στα ΜΜΕ στο πιο στοχοπροσηλωμένο διαδίκτυο. Σύμφωνα με έρευνα της Εφημερίδας των Συντακτών τα ποσά που δαπανήθηκαν στο διαδίκτυο από τα κόμματα για τις εκλογές του Ιουνίου ανέρχονταν στο ποσό των 1.469.172 με τη Νέα Δημοκρατία που κέρδισε με άνεση τις εκλογές να κατέχει το 56% της συνολικής δαπάνης, τυχαίο; δε νομίζω.

Στο κανάλι της βουλής λοιπόν, παρότι θα περιμέναμε οι θεάσεις των αρχηγών των κομμάτων κατά τη διάρκειά της πρώτης τους ομιλίας στη νέα βουλή να είναι αναλογικά των ψήφων που πήραν ή των ποσών που ξόδεψαν για διαδικτυακή διαφήμισή, διακρίνουμε κάτι φαινομενικά παράδοξο.

Τα views των αρχηγών

Η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει 7.500 θεάσεις του Σωκράτη Φάμελλου του ΣΥΡΙΖΑ 7.700 του Ανδρουλάκη 3.000 και του Κουτσούμπα 3.200 και τώρα περνάμε στα περίεργα, ο Βελόπουλος με 21.000 views η Ζωή Κωνσταντοπούλου 46.000 και ο Στίγκας το ακραίο νούμερο των 154.000 θεάσεων, ακραίο αν σκεφτούμε ότι στις εκλογές οι Σπαρτιάτες πήραν 241.000 ψήφους.

Τα views της Πλεύσης Ελευθερίας, μπορούν θεωρητικά να εξηγηθούν, σαν προϊόν περιέργειας για το καινούργιο αυτό κόμμα και για το πως θα είναι η πρώτη παρουσία της Ζωής Κωνσταντοπούλου μετά το 2015. Τα views του Βελόπουλου και του Νατσιού είναι και αυτά θεωρώ ένας συνδυασμός περιέργειας αλλά και του ισχυρού μεν, αθέατου δε, δικτύου από μικρά, περιθωριακά, χριστιανικά site τα οποία όμως προσελκύουν μεγάλους αριθμούς πιστών, ψηφοφόρων.

Το σοκαριστικό είναι τα νούμερα της ομιλίας του Στίγκα που θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε. Για να έχουν τόσα πολλά views αν θεωρήσουμε ότι όλα είναι “αυθεντικά”, σημαίνει ότι, έχει γίνει μια τεράστια, υπόγεια διαδικτυακή κατάσταση που προωθεί, κυρίως στους νέους (οι Σπαρτιάτες πήραν 9% στους νέους) τον Κασιδιάρη και παραπλεύρως το κόμμα που στήριξε. Μπορεί η ακροδεξιά ρητορεία να εκπροσωπείται αθόρυβα σε αρκετά μεγάλα site, η ακροδεξιά που στηρίζει τους Σπαρτιάτες διαθέτει πολλά γκρουπ στα σοσιαλ που προωθούν, την εθνικιστική ατζέντα π.χ σελίδες για τη “νοσταλγία της παλιάς Αθήνας” (τότε που δεν υπήρχαν μετανάστες) ή σελίδες αντιεμβολιαστών και πάρα πολλά μικρά site-blogs και trolls στα social που προωθούν την προπαγάνδα τους κυρίως με fake news.

Οι δεξιοί λαϊκιστές λέει η έρευνα που πραγματοποίησε η Ισπανική εταιρεία ανάλυσής δεδομένων Alto, κυριαρχούν στον πολιτικό διάλογο του διαδικτύου πολύ περισσότερο από ό,τι θα περίμενες από τον αριθμό των ψηφοφόρων τους.

Η Alto, ανέλυσε 46.000.000 αναρτήσεις στο Facebook και το twitter, στη Γερμανία τη Γαλλία την Ισπανία την Ιταλία και την Πολωνία και έβγαλε κάποια πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Στη Γερμανία το ακροδεξιό κόμμα “Εναλλακτική για τη Γερμανία” αναφέρεται περισσότερο από όλα τα κόμματά, το Vox της Ισπανίας, παρότι δεν ήταν καν στη βουλή, στην Ιταλία η Λέγκα του Βορρά είναι πρώτη στις αναφορές και στη Γαλλία δεύτερη μετά τον Μακρόν η Λεπέν.

Για τη μελέτη τους, οι αναλυτές της Alto αξιολόγησαν περισσότερα από 46 εκατομμύρια μηνύματα που στάλθηκαν ή δημοσιεύθηκαν από τα μέσα Δεκεμβρίου έως τα μέσα Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους. Όσον αφορά τις αναφορές των γερμανικών μερών, η Alto παρέτεινε την περίοδο έρευνας έως τα μέσα Μαρτίου. Χρησιμοποίησαν δημόσιες πηγές, όπως ειδησεογραφικές σελίδες, διαδικτυακά φόρουμ και σελίδες Facebook και Instagram, προφίλ Google Plus και περιεχόμενο από τις πλατφόρμες βίντεο Vimeo και YouTube.

Ωστόσο, η Alto παρείχε ανεπεξέργαστα δεδομένα. Ως εκ τούτου, δεν ήταν δυνατή η ανεξάρτητη επαλήθευσή της έρευνας. Αυτό το έργο ανάλυσης δεδομένων αποτελεί μέρος μιας μεγαλύτερης πανευρωπαϊκής συνεργασίας που περιλαμβάνει πολλές εταιρείες μέσων ενημέρωσης και υποστηρίζεται από το Mozilla Foundation, το Luminate Group και το Open Society Foundation.

Κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, οι επιστήμονες συνάντησαν μικρές ομάδες πολύ ενεργών χρηστών στο Twitter που διαδίδουν ξενοφοβικό περιεχόμενο σε μαζική κλίμακα και προσπαθούν να μετατοπίσουν τις διαδικτυακές συζητήσεις προς τα δεξιά με τις ειδήσεις τους. Οι ιδιοκτήτες ορισμένων από αυτούς τους λογαριασμούς τουιτάραν περισσότερα από 100 μηνύματα την ημέρα.

Οι ερευνητές προγραμμάτισαν έναν αλγόριθμο αυτομάθησης που κατέγραψε αυτόν τον κοινωνικοπολιτικό λόγο στο Twitter, καθώς ήταν εκεί που αυτοί οι υπερ-ενεργοί χρήστες διοχέτευαν το περιεχόμενο τους. Σύμφωνα με τη μελέτη, 106 χρήστες στη Γερμανία αντιπροσώπευαν σχεδόν το ένα δέκατο του κοινωνικοπολιτικού λόγου του γερμανικού twitter μέσα σε ένα μήνα. Σύμφωνα με την έρευνα λίγοι λογαριασμοί Twitter προσεγγίζουν παρόμοιο ποσοστό αναρτήσεων. Σε όλες τις χώρες, αυτή η ομάδα αποτελείται από περίπου 1.500 μέλη τα οποία κάνουν περισσότερα απο 100 tweets την ημέρα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η πλειονότητα αυτών των χρηστών ανήκουν σε ακροδεξιά και ξενοφοβικά κόμματα όπως το AfD.

Ο Ben Nimmo, αναλυτής της αμερικανικου think tank “Atlantic Council”, παρατηρεί εδώ και χρόνια πώς οι πολιτικές ομάδες χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να επηρεάσουν τον πολιτικό λόγο. “Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι τέλεια για μικρές ομάδες που θέλουν να είναι μεγάλες”, λέει. Γιατί μπορούν εύκολα να δημιουργήσουν ψεύτικους λογαριασμούς εκεί, κανονικούς αλλά και πολλούς ψεύτικους.”Μια ομάδα δέκα ατόμων που αποφασίζουν να περάσουν όλο τον χρόνο τους σε πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να διαδώσουν τόσο πολύ περιεχόμενο εκεί που μοιάζει με μεγάλο κίνημα”. Στην αναλογική ζωή αυτό είναι αδύνατο, λέει. Όταν μια ομάδα δέκα ατόμων περπατά σε έναν δρόμο, όσο δυνατά κι αν ουρλιάζουν, όλοι θα έβλεπαν ότι μόνο δέκα άτομα περπατούν στο δρόμο.

Συμπέρασμα

Συμπέρασμα, η ακροδεξιά παγκοσμίως και φυσικά και στην Ελλάδα λειτουργεί στο πεδίο των social media, στο πλαίσιο “fake it till you make it”, σε δύο άξονες:

Στη διασπορά fake ειδήσεων και στη χρήση fake λογαριασμών που δίνουν την ψευδή εντύπωση ότι υπάρχει από πίσω μια μεγάλη κοινότητα ανθρώπων. Αυτοί οι δύο τρόποι, φαίνεται να δουλεύουν καθότι στοχεύουν

α) σε νέους που δεν έχουν την απαιτούμενη παιδεία να αναγνωρίσουν το fake νέο και θέλουν να ανήκουν σε κάποια “μεγάλη κοινότητα”, και

β) σε ημιμαθείς γηραιότερους, τους λεγόμενους boomers που δεν διαθέτουν την απαιτούμενη διαδικτυακή παιδεία για να κατανοήσουν τις μεθόδους προπαγάνδας του μέσου.