«Η διδασκαλία της Εκκλησίας περί των εσχάτων» η εσπερινή ομιλία της Κυριακής 23 Φεβρουαρίου

“Η διδασκαλία της Εκκλησίας περί των εσχάτων” ήταν το θέμα της εσπερινής ομιλίας κατά την Κυριακή της Απόκρεω, 23 Φεβρουαρίου 2025, στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως, την οποία παρουσίασε ο εκλεκτός ομιλητής Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Αμβρόσιος Γκουρβέλος, Προϊστάμενος του Μητροπολιτικού Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών.

Ο ομιλητής, με βάση τα σχετικά κείμενα της Αγίας Γραφής, όπως αυτά ερμηνεύονται από τους Πατέρες της Εκκλησίας, αναφέρθηκε στο υπαρξιακό θέμα του θανάτου, στη μέση κατάσταση των ψυχών, στην ωφέλεια των ψυχών των κεκοιμημένων από τα Μνημόσυνα, στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, στην τελική κρίση και στην ανακαίνιση του κόσμου.

“Ο θάνατος είναι αναπόφευκτος για κάθε άνθρωπο και σημαίνει τον χωρισμό της ψυχής από το σώμα. Η ψυχή εξακολουθεί να ζει, ενώ το σώμα διαλύεται μέχρι την κοινή Ανάσταση. Μετά τον θάνατο ακολουθεί η μερική κρίση, όπου οι ψυχές προγεύονται της καταστάσεως του Παραδείσου ή της Κολάσεως, ανάλογα με την πνευματική τους κατάσταση και την τοποθέτησή τους έναντι του Θεού. Οι ψυχές των δικαίων και κυρίως των Αγίων μας χάριτι Θεού μπορούν να μας επισκεφθούν, όταν υπάρχει πνευματικός λόγος. Ακόμη και των κολαζομένων σε κάποιες περιπτώσεις. Εκείνο που σύμφωνα με τις εντολές της Αγίας Γραφής και της Παράδοσης οφείλουμε και μπορούμε να κάνουμε για τις ψυχές των κεκοιμημένων είναι ελεημοσύνες, προσευχές, Μνημόσυνα, Θείες Λειτουργίες. Ιδιαίτερα η Θεία Λειτουργία αποτελεί το κατ’ εξοχήν Μνημόσυνο. Στην Ιερά Προσκομιδή βγαίνει μερίδα για την ψυχή, η οποία μαζί με τις άλλες κατά τη συστολή εμβαπτίζεται στο Τίμιο Αίμα του Κυρίου, κοινωνώντας τρόπον τινά. Όταν ο Ιερέας εξάγει από το πρόσφορο τις μερίδες για τους τεθνεώτες και κεκοιμημένους, και αφού λάβει τη Θεία Κοινωνία, λέει, «απόπλυνον, Κύριε, τα αμαρτήματα των ενθάδε μνημονευθέντων δούλων σου τω Αίματί σου τω αγίω». Είναι η τελειότερη προσευχή και η μεγαλύτερη θυσία που μπορούμε να προσφέρουμε για τους αγαπημένους μας που έχουν αναχωρήσει για τον Θεό. Επίσης, οι ελεημοσύνες υπέρ των κεκοιμημένων είναι γι’ αυτούς ωφέλιμες. Διά τούτο διαβεβαιώνει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος στον επιτάφιο λόγο του για τον αδελφό του Καισάριο. Αλλά και ο μέγας Ιωάννης ο Χρυσόστομος στις ομιλίες του στην προς Φιλιππησίους επιστολή λέει τα εξής: «Να βρούμε κάτι το οποίο να ωφελεί τους τεθνεώτες. Ας τους δώσουμε τη βοήθεια που μπορούμε, δηλ. τις προσφορές και τις ελεημοσύνες, γιατί αυτό το πράγμα τους δίνει μεγάλη ανακούφιση, μεγάλο κέρδος και πολλή ωφέλεια». Τα Μνημόσυνα προσφέρουν «ὄνησίν τινα», βελτίωση θέσεως, ανακούφιση, παρηγορία, ακόμη και μετακίνηση της ψυχής σε καλύτερη κατάσταση, όπως αναφέρει η  Ιερά Παράδοση. Τα Μνημόσυνα τελούνται κατά προτίμηση Σάββατο και όχι Κυριακή, με τα Ψυχοσάββατα να είναι αφιερωμένα σε όλες τις ψυχές, ιδιαίτερα σε όσες δεν έτυχαν Μνημοσύνων.”

Στη συνέχεια, ο ομιλητής αναφέρθηκε στη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, που, όπως είπε, “θα πραγματοποιηθεί εν δόξη, όμως, θα προηγηθούν κάποια σημεία, όπως η κήρυξη του Ευαγγελίου σε όλο τον κόσμο και η εμφάνιση του Αντιχρίστου. Θα γίνει η καθολική Ανάσταση των ανθρώπων και θα ακολουθήσει η τελική Κρίση, με κριτήριο την αγάπη προς τον πλησίον. Ο Παράδεισος και η Κόλαση δεν είναι τόποι, αλλά τρόποι ύπαρξης, με την ίδια Θεία Ενέργεια να είναι φωτιστική για τους δικαίους και κολαστική για τους αμετανόητους.” Ολοκληρώνοντας,  τόνισε: “Αν πάμε στον Παράδεισο θα εκπλαγούμε για τρία πράγματα. Για εκείνους που θεωρούσαμε ότι θα ήταν μέσα και δεν είναι. Για εκείνους που δεν αναμενόταν, αλλά θα είναι εντός και, τέλος, για τον εαυτό μας που θα ευρίσκεται στον Παράδεισο. Εύχομαι να είμαστε από τους έκπληκτους!”.

Κατόπιν, ο Σεπτός Ποιμενάρχης μας, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερώνυμος, ευχαρίστησε τον π. Αμβρόσιο για την εποικοδομητική ομιλία του, μέσα από την οποία παρουσίασε με εύληπτο και πρακτικό τρόπο την παράδοση της Εκκλησίας μας περί της ορθοδόξου εσχατολογίας, αναπτύσσοντας σημαντικές πτυχές αυτής που απασχολούν τον άνθρωπο κάθε εποχής.

Τέλος, ο Σεβασμιώτατος επεσήμανε ότι “ευρισκόμενοι ενώπιον της κατεξοχήν περιόδου πνευματικής εγρηγόρσεως, της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, θα πρέπει να κάνουμε μία εσωτερική ενδοσκόπηση και να δούμε τα δικά μας σφάλματα, τις δικές μας αμαρτίες, να παύσουμε να κατακρίνουμε τους άλλους, να ζητήσουμε το έλεος του Θεού και διά της συμμετοχής μας στο Ιερό Μυστήριο της Εξομολογήσεως και της Θείας Κοινωνίας να καθαρθούμε με τη βοήθεια του πνευματικού μας πατέρα, ώστε να ενωθούμε μεταξύ μας και με τον Χριστό, και να αξιωθούμε της προσωπικής μας Αναστάσεως”.

Εκ του Γραφείου Τύπου της Ιεράς Μητροπόλεως