Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!Η περιβαλλοντική διάσταση της νησιωτικής πολιτικής απασχόλησε την συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, υπό την συνεδρίαση της Δρος. Διονυσίας – Θεοδώρας Αυγερινοπούλου. Τα μέλη της Επιτροπής ενημέρωσε ο κ. Στέφανος Γκίκας, Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ενώ στην διάρκεια της συνεδρίασης έγινε έκτακτη ενημέρωση των μελών για την σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή της Σαντορίνης, από τον κ. Ευθύμιο Λέκκα, Καθηγητή Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρο του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας (Ο.Α.Σ.Π.) και από τον κ. Κωνσταντίνο Συνολάκη, Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Ενισχυμένες χρηματοδοτήσεις και ταχύτερη υλοποίηση των δεσμεύσεων της Ελλάδας
Η Δρ. Αυγερινοπούλου, αναφέρθηκε στην σημαντική και ουσιαστική πρόοδο που έχει σημειωθεί για τα ζητήματα νησιωτικότητας μέσα από την συνεργασία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με άλλα συναρμόδια Υπουργεία, σε σχέση με το περιβάλλον, την κλιματική κρίση και την ενέργεια. Μάλιστα, όπως υπογράμμισε, οι δεσμεύσεις της χώρας στο πλαίσιο της 9ης Διεθνούς Διάσκεψης «Our Ocean Conference» για την προστασία των Ωκεανών και των θαλασσών υλοποιούνται με ταχύτερους από τους προβλεπόμενους ρυθμούς και με ενισχυμένες χρηματοδοτήσεις, γεγονός που καταδεικνύει την βούληση της Κυβέρνησης αλλά και τον ηγετικό ρόλο της Ελλάδας σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια. Η Πρόεδρος της Επιτροπής αναφέρθηκε στο παράδειγμα της χρηματοδότησης της απανθρακοποίησης των πλοίων για τις άγονες γραμμές, η οποία έχει τριπλασιαστεί σε σχέση με τον αρχικό προϋπολογισμό, τονίζοντας ότι στην επικείμενη 10η Διάσκεψη στο Μπουσάν της Κορέας η χώρα μας θα δείξει πολλά περισσότερα βήματα για την υλοποίηση των δεσμεύσεων που ανέλαβε το 2024, ενισχύοντας δυναμικά την διεθνή προσπάθεια για την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος,
Μιλώντας για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας, ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα και μεγάλη πρόκληση όχι μόνο της επόμενης δεκαετίας αλλά μέχρι το 2050, οπότε η χώρα μας καλείται να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής τόνισε ότι η ναυτιλία, αν και είναι υπεύθυνη για ένα πολύ μικρό ποσοστό των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, πρωτοστατεί σε αυτή την προσπάθεια. Η Ελλάδα, η μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο στη ναυτιλία οφείλει, πρέπει και διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο θέμα αυτό, υπογράμμισε. Ως εκ τούτου, το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχει θέσει ως προτεραιότητα την «πράσινη» μετάβαση με στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των λιμένων και των πλοίων.
«Πράσινα πλοία» και λιμενικές υποδομές
Ήδη υλοποιείται και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης μελέτη ύψους 1,2 εκ. ευρώ για την κατάρτιση master plan για την ανανέωση του ελληνικού στόλου ακτοπλοϊκών πλοίων ώστε να είναι περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον. Παράλληλα, σχεδιάζεται, μέσω του ΕΣΠΑ 2021 – 2027, η κατασκευή νέων «πράσινων» πλοίων με τη σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα τα οποία θα έχουν βελτιωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και θα εξυπηρετούν τις άγονες ενδονησιακές γραμμές σε Δωδεκάνησα, Κυκλάδες και Ιόνιο, με δωδεκαετείς συμβάσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε για το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα, ύστερα από επιτυχή διαπραγμάτευση από τον Υπουργό, κ. Χρήστο Στυλιανίδη, ποσό 265 εκ. Ευρώ.
Ταυτόχρονα, στόχο του Υπουργείου αποτελεί η ανάπτυξη «πράσινων» λιμενικών υποδομών, σε 12 λιμένες της χώρας, για την σημαντική βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος με την χρήση του «cold ironing». Ήδη έχει εγκριθεί χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τέσσερα λιμάνια, Λαυρίου, Ραφήνας, Καβάλας, Κέρκυρας. Παράλληλα, το Υπουργείο υποστηρίζει τις διατομεακές συνεργασίες, όπως το Clean Energy Marine Hubs, για προσπάθειες απανθρακοποίησης μεταξύ λιμένων, ναυτιλιακών εταιρειών, βιομηχανίας και ενεργειακών επιχειρήσεων.
Αντιμετώπιση της λειψυδρίας
Μιλώντας για το φαινόμενο της λειψυδρίας, ο κ. Γκίκας τόνισε ότι το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, υλοποιεί και σχεδιάζει παρεμβάσεις σε επίπεδο χρηματοδότησης, αλλά και τεχνικής υποστήριξης, με περισσότερα από 350 έργα υποδομών και δικτύων διαχείρισης μεταφοράς και διανομής ύδατος, ενεργειακής υποστήριξης, μονάδων αφαλάτωσης, δημοτικών υδρογεωτρήσεων, υδατοδεξαμενών, αντλιοστασίων, σε πάνω από 70 νησιά της χώρας.
Την περίοδο 2020-2024, από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, διατέθηκαν πάνω από 7 εκ. ευρώ για την υδροδότηση άνυδρων νησιών και για έργα βελτίωσης των υποδομών ύδρευσης των νησιών και πάνω από 9 εκ. για την πρότυπη διαχείριση νερού στα μικρά νησιά. Την ίδια περίοδο, επιχορηγήθηκαν νησιωτικοί δήμοι για μίσθωση μονάδων αφαλάτωσης για την κάλυψη έκτακτων αναγκών, με το ποσό του 1,6 εκ. ευρώ.
Ταυτόχρονα, και προκειμένου να υπάρξει ολιστική αντιμετώπιση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων , υπεγράφησαν συμβάσεις με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος για επικουρική υποστήριξη των Νησιωτικών ΟΤΑ, με στόχο την ορθολογική αξιοποίηση και τον έγκαιρο σχεδιασμό σχετικών δράσεων, οι οποίες έχουν ήδη ολοκληρωθεί ενώ παράλληλα η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, επιχορηγεί την προμήθεια και εγκατάσταση μικρών αυτόνομων συστημάτων επεξεργασίας και διάθεσης πόσιμου ύδατος.
Διαχείριση υδάτινων πόρων
Η χώρα μας, εξάλλου, βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, για παροχή δανείου 80 εκ. ευρώ, ώστε να ξεκινήσει η ένταξη και παρακολούθηση έργων στα νησιά, μεταξύ αυτών και η διαχείριση των υδάτινων πόρων, καθώς και η προετοιμασία και ωρίμανση έργων ΑΠΕ ως συμπληρωματικές δράσεις στις προγραμματισμένες παρεμβάσεις στο Ταμείο Απανθρακοποίησης των Νησιών. Το παραπάνω ποσό θα διπλασιάσει τον προϋπολογισμό, μέσω του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και την ενεργοποίηση του Προγράμματος «Νέαρχος» για άμεσες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις μικρής κλίμακας στα νησιά.
Όπως υπογράμμισε, εξάλλου, ο κ. Γκίκας, σε συνεργασία με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο αναμένεται να ξεκινήσει η πιλοτική εφαρμογή διερεύνησης μεθόδων αντιμετώπισης της έλλειψης υδάτινων πόρων σε 7 επιλεγμένα νησιά, την Θάσο, την Αμοργό, τους Παξούς, το Αγαθονήσι, τη Σίφνο, τη Σέριφο και η Κάσο, με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) και αλγορίθμων μηχανικής μάθησης. Περαιτέρω προβλέπεται η διενέργεια έρευνας μελέτης ανάλυσης του κινδύνου και εκτίμησης πιθανού ελλείμματος υδατικού ισοζυγίου στις νησιωτικές περιοχές με ιδιαίτερη έμφαση στο Νότιο Αιγαίο, το Βόρειο Αιγαίο, τα Ιόνια νησιά και την Κρήτη, καθώς και τα υπόλοιπα νησιά, με στόχο την αξιοποίηση των στοιχείων αυτών για τη χάραξη πολιτικών και την εφαρμογή μέτρων που θα διασφαλίσουν την επαρκή και βιώσιμη παροχή νερού.
Εξοικονόμηση ενέργειας
Σε σχέση με την ωρίμανση κρίσιμων έργων στα νησιά με έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας, έχει υπογραφεί συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με στόχο την ωρίμανση έργων ύψους 65 εκ. ευρώ στα νησιά, το δεύτερο μεγαλύτερο πρόγραμμα στη χώρα. Παράλληλα, με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής και Αστικής Ανάπτυξης (DG REGIO), καταρτίζεται πρότυπη μελέτη ολιστικών αφαλατώσεων με διάθεση επιπλέον 60 εκ.ευρώ σε άλλα 10 νησιά.
Ο Υφυπουργός παρουσίασε στα μέλη της Επιτροπής και την πρωτοβουλία που υλοποιείται με χρηματοδότηση της Γενικής Διεύθυνσης Υποστήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (DG REFORM), την πρώτη κρίσιμη μελέτη για τη νησιωτική διακυβέρνηση και τη βελτίωση των πολιτικών για τα νησιά, θέματα νησιωτικότητας και ανθεκτικότητας, ουσιαστικό θέμα στο οποίο η χώρα μας πρωτοπορεί.
Προώθηση της Γαλάζιας Οικονομίας και βελτίωση της καθημερινότητας
Ο Υφυπουργός έκανε ξεχωριστή αναφορά στην «Γαλάζια Οικονομία» τονίζοντας πως η υιοθέτηση ενός βιώσιμου και αειφόρου μοντέλου ανάπτυξης, μπορεί να αποτελέσει κεντρικό πυλώνα ανάπτυξης αειφορίας για τα ελληνικά νησιά, καθώς οι τομείς της οικονομίας που αφορούν τη θαλάσσια οικονομία και τον παράκτιο τουρισμό, ξεπερνούν το 25% του ΑΕΠ της χώρας. Η χώρα μας, όπως είπε, θα συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις για τη διαμόρφωση και ενσωμάτωση τής νησιωτικότητας στην 3η Διακήρυξη για την βιώσιμη «Γαλάζια Οικονομία», ενώ στο θεσμικό πλαίσιο της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής για τον νησιωτικό χώρο που περιλαμβάνει ο ν. 4832/2021, προβλέπεται η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών μέσων για την ανάπτυξη και προώθηση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας στον τομέα της «Θαλάσσιας Οικονομίας» και της «Γαλάζιας Ανάπτυξης», μέσω του ταμείου θαλάσσιας «Γαλάζιας Οικονομίας».
Προς ενίσχυση της νησιωτικής επιχειρηματικότητας, το αμέσως επόμενο διάστημα και σε συνεργασία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, εξασφαλίζεται δανειοδότηση νησιωτικών επιχειρήσεων, με χαμηλό επιτόκιο για να μπορούν να αντισταθμίσουν τα κόστη σε σχέση με αντίστοιχες επιχειρήσεις του χερσαίου χώρου, πρόγραμμα το οποίο θα τεθεί πολύ γρήγορα σε εφαρμογή.
Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Greco Islands» που υλοποιείται μέσα από την συνεργασία των Υπουργείων Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Περιβάλλοντος και Οικονομικών, για τα μικρά νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκων. Ο προϋπολογισμός του αγγίζει περί τα 157 εκ. ευρώ για έργα βελτίωσης βασικών υποδομών, ύδρευση, ενεργειακή απεξάρτηση, διαχείριση των απορριμμάτων, έξυπνη κίνηση, ηλεκτροκίνηση και άλλες δράσεις.
