Μειώνεται η ζήτηση και οι παραγγελίες και κλιμακώνεται η αβεβαιότητα για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, κυρίως λόγω της επίμονης πληθωριστικής κρίσης που επιδεινώνει το κόστος λειτουργίας και τα προβλήματα ρευστότητας, με 3 στους 10 επιχειρηματίες (29,6%) να δηλώνουν άδειο ταμείο και πάνω από 2 στους 10 (22,5%) να διαθέτουν ρευστό για ένα μήνα.
Ειδικά στην εστίαση, το ποσοστό εκείνων που δεν έχουν καθόλου ταμειακά διαθέσιμα ανέρχεται σε 30% και εκείνων που τα διαθέσιμά τους επαρκούν το πολύ για έναν μήνα ανέρχεται στο 37,1%.
Τα παραπάνω προκύπτουν από την έρευνα οικονομικού κλίματος στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το β’ εξάμηνο του 2024 (διενεργήθηκε από τη MARC 2-14 Ιουλίου), όπου παρατηρείται σαφής επιδείνωση συγκριτικά με την προηγούμενη έρευνα κλίματος τον Φεβρουάριο. Η επίμονη ακρίβεια που αντανακλάται στο αυξημένο κόστος λειτουργίας, μεσοσταθμικά κατά 37,4%, σε συνδυασμό με τις αυξημένες επιβαρύνσεις -συμπεριλαμβανομένης της τεκμαρτής φορολόγησης-, φαίνεται ότι έχει επιδεινώσει περαιτέρω το διαχρονικό πρόβλημα ρευστότητας. Το 29% των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων εμφανίζει καθυστερημένες-ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις κι ένα ποσοστό 3,2% κινδυνεύσει με άμεση διακοπή της δραστηριότητάς του.
Ωστόσο, αν και το 89,8% δηλώνει αύξηση του κόστους λειτουργίας, βαίνει μειούμενο συγκριτικά με προηγούμενες έρευνες το ποσοστό των εταιρειών που αύξησαν τιμές στο α’ εξάμηνο. Είναι περίπου 1 στις 3 ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι σε πολιτική αύξησης τιμών προσανατολίζονται κυρίως οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις (με κύκλο εργασιών άνω των 100.000), από τις οποίες 1 στις 4 περίπου δηλώνει πρόθεση αύξησης, έναντι 1 στις 5 μικρότερου μεγέθους (με κύκλο εργασιών μικρότερο των 100.000).
Επίσης, παρά την κρίση οι μικρές επιχειρήσεις ενισχύουν την απασχόληση. Το ισοζύγιο των επιχειρήσεων που μετέβαλαν το προσωπικό τους κατά το α΄εξάμηνο του 2024 παρέμεινε θετικό ενώ θετικές εκτιμήσεις καταγράφονται και για το β’ εξάμηνο του 2024, με το 9,2% των επιχειρήσεων να δηλώνει ότι θα αυξήσει το προσωπικό του, έναντι 6% που δήλωσε ότι θα το μειώσει. Αντιμετωπίζουν ωστόσο τις ίδιες δυσκολίες με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να βρουν το κατάλληλο προσωπικό.
Ποιες ειδικότητες λείπουν από τις μικρές επιχειρήσεις
Οι ειδικότητες που παρουσιάζουν την μεγαλύτερη έλλειψη στην αγορά εργασίας είναι οι ειδικευμένοι τεχνίτες/χειριστές μηχανημάτων (37,1%), οι εργάτες/βοηθοί μαστόρων και το προσωπικό καθαριότητας (17,9%), καθώς και οι ειδικότητες που σχετίζονται με τον τομέα του τουρισμού και της εστίασης (σερβιτόροι, μάγειρες και ζαχαροπλάστες) (13,2%). Σε κλαδικό επίπεδο, η πλειονότητα των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην εξεύρεση εργαζομένων ανήκουν στη μεταποίηση, λόγω έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού.
Αναφορικά με τους κυριότερους παράγοντες για τη έλλειψη προσωπικού στην αγορά εργασίας, οι επικρατέστερες απαντήσεις, σύμφωνα με τις επιχειρήσεις, αφορούν με σειρά προτεραιότητας τις μη ανταγωνιστικές αμοιβές (41,3%), την επιδοματική πολιτική της κυβέρνησης (36,9%), καθώς και την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού (35,4%), ενώ σημαντικό είναι και το ποσοστό των επιχειρήσεων που έδωσε ως απάντηση τη μετανάστευση εργαζομένων σε άλλες χώρες (18,8%). Σε επίπεδο μεγέθους, οι μικρότερες επιχειρήσεις, με ετήσιο τζίρο έως 50.000 ευρώ και χωρίς προσωπικό θεωρούν ότι ο κυριότερος λόγος δυσκολίας εύρεσης εργαζομένων είναι οι μη ανταγωνιστικές αμοιβές (50,0%), ενώ στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις (4-5 άτομα και άνω των 5 ατόμων) η δημοφιλέστερη απάντηση είναι η έλλειψη εξειδίκευσης (47,5% και 44,8% αντίστοιχα).
Τα οικονομικά μεγέθη
Στα οικονομικά μεγέθη, σημαντική είναι η επιδείνωση στον κύκλο εργασιών των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων σε σύγκριση με ολόκληρο το 2023 αλλά και το β’ εξάμηνο του 2022, με μόλις 20,5% των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων να σημειώνουν αύξηση τζίρου έναντι των μισών περίπου που δήλωσαν μείωση (46,2%). Αύξηση δήλωσαν το α’ εξάμηνο οι πιο μεγάλες επιχειρήσεις, 47,6% όσων έχουν προσωπικό 10 άτομα και άνω, έναντι 23,3% των πολύ μικρών επιχειρήσεων (με 1-9 εργαζόμενους) και 10,2% των επιχειρήσεων χωρίς προσωπικό. Ανά τομέα, η μεγαλύτερη επιδείνωση καταγράφεται στις εμπορικές επιχειρήσεις, με το 57,9% αυτών να δηλώνουν μείωση τζίρου. Είναι πάντως πλειοψηφία οι επιχειρήσεις που δηλώνουν κέρδη (56,2% το 2023 έναντι 51% το 2022).