Μέχρι το 2030 εμβόλια κατά του καρκίνου

Εκατομμύρια ζωές θα μπορούσαν να σωθούν από ένα πρωτοποριακό σύνολο νέων εμβολίων για μια σειρά παθήσεων συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, λένε οι ειδικοί. Σύμφωνα με τη φαρμακευτική εταιρεία Moderna τα εμβόλια για τον καρκίνο, τα καρδιαγγειακά και αυτοάνοσα νοσήματα και άλλες παθήσεις θα είναι έτοιμα μέχρι το 2030.

Οι μελέτες για αυτά τα εμβόλια είναι πολλά υποσχόμενες, με ορισμένους ερευνητές να λένε ότι η πρόοδος 15 ετών έχει συντελεστεί σε 12 έως 18 μήνες χάρη στην επιτυχία του εμβολίου κατά της Covid-19. Ο δρ Πολ Μπάρτον, επικεφαλής ιατρός της φαρμακευτικής εταιρείας Moderna, είπε ότι πιστεύει πως η εταιρεία θα είναι σε θέση να προσφέρει τέτοιες θεραπείες για «όλα τα είδη των ασθενειών» σε μόλις πέντε χρόνια.

Η εταιρεία, η οποία δημιούργησε ένα κορυφαίο εμβόλιο για τον κορονοϊό, αναπτύσσει εμβόλια κατά του καρκίνου που στοχεύουν διαφορετικούς τύπους όγκων. «Θα έχουμε αυτό το εμβόλιο και θα είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό και θα σώσει πολλές εκατοντάδες χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια ζωές. Νομίζω ότι θα είμαστε σε θέση να προσφέρουμε εξατομικευμένα εμβόλια κατά του καρκίνου κατά πολλαπλών διαφορετικών τύπων όγκων σε ανθρώπους σε όλο τον κόσμο».

Είπε επίσης ότι πολλαπλές λοιμώξεις του αναπνευστικού θα μπορούσαν να καλυφθούν με μία μόνο ένεση επιτρέποντας σε ευάλωτα άτομα να προστατεύονται από την Covid-19, τη γρίπη και τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) –ενώ οι θεραπείες mRNA θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμες για σπάνιες ασθένειες για τις οποίες δεν υπάρχουν προς το παρόν φάρμακα. Οι θεραπείες που βασίζονται στο mRNA λειτουργούν διδάσκοντας στα κύτταρα πώς να φτιάχνουν μια πρωτεΐνη που ενεργοποιεί την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού έναντι της νόσου.

Ο Μπάρτον είπε: «Πιστεύω ότι θα έχουμε θεραπείες βασισμένες σε mRNA για σπάνιες ασθένειες που προηγουμένως δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν, και νομίζω ότι σε 10 χρόνια από τώρα, θα πλησιάζουμε σε έναν κόσμο όπου θα μπορούμε πραγματικά να αναγνωρίσουμε τη γενετική αιτία μιας ασθένειας και σχετικά εύκολα θα την επεξεργαζόμαστε και θα την επιδιορθώνουμε, χρησιμοποιώντας τεχνολογία που βασίζεται σε mRNA»

Ωστόσο, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η επιταχυνόμενη πρόοδος, η οποία έχει αυξηθεί «κατά τάξη μεγέθους» τα τελευταία τρία χρόνια, θα χαθεί εάν δεν διατηρηθεί υψηλό επίπεδο επένδυσης. Το μόριο mRNA καθοδηγεί τα κύτταρα να παράγουν πρωτεΐνες. Με την ένεση μιας συνθετικής μορφής, τα κύτταρα μπορούν να αντλήσουν πρωτεΐνες που θέλουμε να χτυπήσουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ένα εμβόλιο κατά του καρκίνου με βάση το mRNA «θα ειδοποιεί» το ανοσοποιητικό σύστημα για έναν καρκίνο που αναπτύσσεται ήδη στο σώμα ενός ασθενούς, ώστε να μπορεί να του επιτεθεί και να τον καταστρέψει, χωρίς να καταστρέφει υγιή κύτταρα.

Αυτό περιλαμβάνει τον εντοπισμό θραυσμάτων πρωτεΐνης στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων που δεν υπάρχουν σε υγιή κύτταρα και τα οποία είναι πιο πιθανό να πυροδοτήσουν μια ανοσολογική απόκριση και στη συνέχεια τη δημιουργία κομματιών mRNA που θα καθοδηγήσουν το σώμα για το πώς να τα κατασκευάσει. Αρχικά, οι γιατροί λαμβάνουν βιοψία του όγκου ενός ασθενούς και τον στέλνουν σε ένα εργαστήριο, όπου το γενετικό του υλικό αναλύεται για να εντοπίσει μεταλλάξεις που δεν υπάρχουν σε υγιή κύτταρα.

Στη συνέχεια, ένας αλγόριθμος μηχανικής μάθησης προσδιορίζει ποιες από αυτές τις μεταλλάξεις είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη του καρκίνου. Με την πάροδο του χρόνου, μαθαίνει επίσης ποια μέρη των μη φυσιολογικών πρωτεϊνών που κωδικοποιούν αυτές οι μεταλλάξεις είναι πιο πιθανό να πυροδοτήσουν μια ανοσολογική απόκριση. Στη συνέχεια, τα mRNAs για τα πιο πολλά υποσχόμενα αντιγόνα κατασκευάζονται και συσκευάζονται σε ένα εξατομικευμένο εμβόλιο.

Ο Μπάρτον είπε: «Νομίζω ότι αυτό που μάθαμε τους τελευταίους μήνες είναι ότι αν πιστεύατε ποτέ ότι το mRNA ήταν μόνο για μολυσματικές ασθένειες ή μόνο για τον κορονοϊό, τα στοιχεία τώρα δείχνουν ότι αυτό δεν ισχύει. Μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε είδους ασθένειες, από τον καρκίνο, τα λοιμώδη και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, μέχρι τα αυτοάνοσα και τις σπάνιες νόσους. Έχουμε μελέτες σε όλους αυτούς τους τομείς και όλες έχουν δείξει τεράστια υποσχέσεις».

Τον Ιανουάριο, η Moderna ανακοίνωσε αποτελέσματα από μια δοκιμή τελικού σταδίου του πειραματικού της εμβολίου mRNA για τον RSV, υποδηλώνοντας ότι ήταν 83,7% αποτελεσματικό στην πρόληψη τουλάχιστον δύο συμπτωμάτων, όπως ο βήχας και ο πυρετός, σε ενήλικες ηλικίας 60 ετών και άνω. Με βάση αυτά τα δεδομένα, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) χορήγησε την ονομασία πρωτοποριακής θεραπείας εμβολίου, πράγμα που σημαίνει ότι η κανονιστική του αναθεώρηση θα επισπευσθεί.

Τον Φεβρουάριο, ο FDA χορήγησε την ίδια ονομασία στο εξατομικευμένο εμβόλιο κατά του καρκίνου της Moderna, με βάση τα πρόσφατα αποτελέσματα σε ασθενείς με μελάνωμα από καρκίνο του δέρματος. Ο Μπάρτον είπε: «Νομίζω ότι ήταν μια τάξη μεγέθους που η πανδημία επιτάχυνε [αυτή την τεχνολογία]. Μας επέτρεψε επίσης να κλιμακώσουμε την παραγωγή, επομένως είμαστε εξαιρετικά καλοί στο να παράγουμε μεγάλες ποσότητες εμβολίων πολύ γρήγορα».

Η Pfizer έχει επίσης ξεκινήσει τη στρατολόγηση για μια κλινική δοκιμή τελευταίου σταδίου ενός εμβολίου κατά της γρίπης που βασίζεται σε mRNA και έχει στραμμένο το βλέμμα της σε άλλες μολυσματικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του έρπητα ζωστήρα, σε συνεργασία με την BioNTech. Εκπρόσωπος της Pfizer δήλωσε: «Τα διδάγματα από τη διαδικασία ανάπτυξης εμβολίου Covid-19 ενημέρωσαν τη συνολική προσέγγισή μας στην έρευνα και ανάπτυξη του mRNA και τον τρόπο με τον οποίο η Pfizer διεξάγει Ε&Α (έρευνα και ανάπτυξη) ευρύτερα. Αποκτήσαμε επιστημονική γνώση μιας δεκαετίας σε μόλις ένα χρόνο».

Άλλες τεχνολογίες εμβολίων έχουν επίσης ωφεληθεί από την πανδημία, συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων επόμενης γενιάς που βασίζονται σε πρωτεΐνες, όπως το εμβόλιο κατά της Covid-19 που κατασκευάστηκε από την εταιρεία βιοτεχνολογίας Novavax με έδρα τις ΗΠΑ. Το τρύπημα βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα νομίζοντας ότι αντιμετωπίζει έναν ιό, έτσι λαμβάνει μια ισχυρότερη απόκριση.

Ο Δρ Filip Dubovsky, πρόεδρος έρευνας και ανάπτυξης στη Novavax, δήλωσε: «Υπήρξε μια τεράστια επιτάχυνση, όχι μόνο των παραδοσιακών τεχνολογιών εμβολίων, αλλά και νέων τεχνολογιών που δεν είχαν προηγουμένως ληφθεί μέσω αδειοδότησης. Σίγουρα, το mRNA εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία, όπως και το εμβόλιο μας».

Ο Δρ Richard Hackett, Διευθύνων Σύμβουλος της Coalition for Epidemic Preparedness and Innovations (Cepi) είπε ότι ο μεγαλύτερος αντίκτυπος της πανδημίας ήταν η συντόμευση των χρονοδιαγραμμάτων ανάπτυξης για πολλές πλατφόρμες εμβολίων που δεν είχαν επικυρωθεί στο παρελθόν. Εξήγησε: «Σήμαινε ότι πράγματα που θα μπορούσαν να είχαν ξετυλιχθεί την επόμενη δεκαετία ή ακόμα και 15 χρόνια, συμπιέστηκαν σε ένα ή ενάμιση χρόνο…»

Ο καθηγητής Andrew Pollard, διευθυντής της Ομάδας Εμβολίων της Οξφόρδης και πρόεδρος της Μικτής Επιτροπής Εμβολιασμού και Ανοσοποίησης (JCVI) του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τα εμβόλια. Το πραγματικά μεγάλο ερώτημα είναι, τι συμβαίνει από εδώ και πέρα;».

Με την επικείμενη απειλή ευρύτερης σύγκρουσης στην Ευρώπη, υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί αυτή η εστίαση στα εμβόλια, χωρίς να αξιοποιηθεί η δυναμική και οι τεχνολογικές γνώσεις που έχουν αποκτηθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ο Pollard πιστεύει ότι αυτό θα ήταν λάθος.

«Αν κάνουμε ένα βήμα πίσω για να σκεφτούμε σε τι είμαστε διατεθειμένοι να επενδύσουμε σε καιρό ειρήνης, όπως το να έχουμε έναν ουσιαστικό στρατό για τις περισσότερες χώρες… Οι πανδημίες είναι εξίσου μεγάλη απειλή, αν όχι ,μεγαλύτερη από ότι η στρατιωτική απειλή γιατί γνωρίζουμε τι πρόκειται να συμβεί ως βεβαιότητα από το σημείο που βρισκόμαστε σήμερα. Αλλά δεν επενδύουμε ούτε το ποσό που θα κόστιζε η κατασκευή ενός πυρηνικού υποβρυχίου».