Μετά τους δασμούς, το δολάριο… Νέα “νάρκη” στην οικονομία και τις αγορές

Ποιοί ωφελούνται από τη μεγάλη πτώση του – Πώς και πόσο μας επηρεάζει

Η εξέλιξη αυτή διαμορφώνει νέα δεδομένα, επηρεάζοντας τις χρηματαγορές, τα χρηματιστήρια, τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων και τη νομισματική πολιτική πολλών χωρών. Κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες και μεγάλες επιχειρήσεις προσπαθούν να  προβλέψουν τις εξελίξεις και να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις,

Για την ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία η υποχώρηση του δολαρίου έχει και κάποιες θετικές πλευρές, αλλά οι δυσμενείς επιπτώσεις είναι πολύ μεγαλύτερες και περισσότερες. Αφορούν κυρίως τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, τις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων από τη ζώνη του δολαρίου και τις τιμές του πετρελαίου και άλλων βασικών πρώτων υλών που διαμορφώνονται σε δολάρια.

Οι εξαγωγές και τα εισαγόμενα προϊόντα

 Από τις ελληνικές εξαγωγές μόλις το 4,8% κατευθύνεται προ τις ΗΠΑ. Ομως, περίπου το 1/4 των εξαγωγών μας (πέρυσι το 22,3%) γίνεται σε δολάρια. Αυτές δεν θα πληγούν από τους δασμούς του Τραμπ, αλλά από την πτώση της ισοτιμίας του αμερικανικού νομίσματος έναντι του ευρώ.

Τα εξαγόμενα ελληνικά προϊόντα θα γίνουν ακριβότερα όχι μόνον στις ΗΠΑ, αλλά σε όλες τις χώρες της ζώνης δολαρίου. 

Αντίστοιχα θα γίνουν φθηνότερα στην ελληνική αγορά τα προϊόντα που εισάγονται από αυτές τις χώρες -κυρίως  μηχανήματα και εξοπλισμός από τις ΗΠΑ, τρόφιμα και φρούτα από τη Λατινική Αμερική, αλιεύματα από χώρες της Δυτικής Αφρικής και του Ατλαντικού κλπ.  

• Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μία ηλεκτρονική συσκευή κατασκευασμένη στις ΗΠΑ, που έφθανε τον περασμένο Δεκέμβριο στην Ελλάδα με τιμή 100 δολάρια, κόστιζε περίπου 98 ευρώ με την τότε ισοτιμία. Τώρα, χωρίς να αλλάξει η τιμή της σε δολάρια, κοστίζει περίπου 89 ευρώ (9% φθηνότερα) λόγω αλλαγής της συναλλαγματικής ισοτιμίας.

Αυτό ισχύει επίσης για ένα φορτίο μπανάνες από το Εκουαδόρ, καφέ από την Κολομβία ή χυμού πορτοκαλιού από τη Βραζιλία.

 Επιλογή το αδύναμο δολάριο

Αναλυτές υποστηρίζουν ότι η κάμψη των συναλλαγματικών ισοτιμιών του αμερικανικού νομίσματος έναντι του ευρώ, του γιέν, του γουάν, του καναδικού δολαρίου και σειράς άλλων νομισμάτων είναι ένας από τους βασικούς στόχους του προέδρου Τραμπ και των συμβούλων του, που θέλουν αδύναμο δολάριο για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών προϊόντων και να αυξηθούν οι εξαγωγές.
Εν πάση περιπτώσει, η αποδυνάμωση του δολαρίου ευνοεί τις αναδυόμενες αγορές και τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες των ΗΠΑ, καθώς τα έσοδά τους από το εξωτερικό μεταφράζονται σε περισσότερα δολάρια.

 Μετοχές,ομόλογα, κίνηση κεφαλαίων

Παράλληλα όμως η αβεβαιότητα που συνοδεύει την πτώση του νομίσματος προκαλεί αυξημένη μεταβλητότητα στα χρηματιστήρια και στις αγορές δολαριακών ομολόγων, επηρεάζοντας άμεσα και την κίνηση επενδυτικών κεφαλαίων προς τις ευρωπαϊκές αγορές – συμπεριλαμβανομένου του ΧΑ που εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τις τοποθετήσεις αμερικανικών χαρτοφυλακίων.

Η πίεση στο δολάριο και η αναμενόμενη άνοδος του πληθωρισμού στις ΗΠΑ προκαλούν επίσης έξοδο κεφαλαίων από τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, με αποτέλεσμα οι τιμές τους να υποχωρούν και αντιστοίχως να ανεβαίνουν οι αποδόσεις τους (το θεωρητικό κόστος δανεισμού του Δημοσίου).

Οι επενδυτές στρέφονται σε ασφαλέστερα “καταφύγια” όπως τα γερμανικά και ελβετικά ομόλογα, αυξάνοντας τη ζήτησή τους – με αποτέλεσμα να ανεβαίνουν οι τιμές και να υποχωρούν οι αποδόσεις τους.

• Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου που είχε πέσει μετά την εκλογή Τραμπ από 4,60% σε περίπου 4%, ανέβηκε τις τελευταίες δύο εβδομάδες πάνω από 4,30%.

Το στοίχημα με το πετρέλαιο

Το μεγάλο “στοίχημα”  με το δολάριο είναι στην αγορά αργού πετρελαίου. Συνήθως η αποδυνάμωση του αμερικανικού νομίσματος φέρνει άνοδο των τιμών πετρελαίου, το οποίο τιμολογείται σε δολάρια.

• Αν οι τιμές (σε δολάρια) μείνουν σχεδόν αμετάβλητες, θα ευνοηθούν οι χώρες που τα νομίσματα τους ενισχύονται -πρωτίστως οι χώρες της Ευρωζώνης.

Προς το παρόν, η πτώση των ισοτιμιών του αμερικανικού νομίσματος δεν έχει συνοδευτεί με ανάλογη άνοδο των τιμών του “μαύρου χρυσού”. 

• Ετσι οι χώρες της Ευρωζώνης πληρώνουν τώρα το μπρεντ περίπου 10% φθηνότερο σε ευρώ, όπως και η Ιαπωνία, καθώς το δολάριο έχει πέσει στα 143 γιεν, από 157  στην αρχή του έτους.

Η επίδραση είναι εμφανής και στην ελληνική αγορά, όπου τις τελευταίες εβδομάδες έχουν υποχωρήσει αισθητά οι τιμές των υγρών καυσίμων.