Με αφορμή τον ντόρο που έγινε για τη ναυαγοσωστική κάλυψη των παραλιών ευθύνης του Δήμου Πατρέων, η «Πολιτεία» αναζήτησε τι ισχύει σ’ όλη την Ελλάδα, από Αλεξανδρούπολη μέχρι Κρήτη και από Αιγαίο μέχρι Ιόνιο.

του Αχιλλέα Ροδίτη

Η έρευνα δείχνει ότι όλοι οι Δήμοι της χώρας αναθέτουν το έργο επιτήρησης στις ακτές σε ναυαγοσωστικές σχολές (ιδιωτικές εταιρείες), με εξαίρεση στον κανόνα να αποτελούν: Μία μόνο κωμόπολη των 2.800 κατοίκων (Πάργα) με 5 ναυαγοσωστικά βάθρα μιας βάρδιας και ένα χωριό 1.000 κατοίκων (Αντίρριο) με 1 ναυαγοσωστικό βάθρο μιας βάρδιας επίσης. Εκεί προσλαμβάνονται απευθείας ναυαγοσώστες λόγω ιδιαίτερων συνθηκών.

Όσοι δήμοι επιχείρησαν να παρακάμψουν τις ιδιωτικές εταιρείες με το σκεπτικό μείωσης του κόστους, μεταξύ αυτών ο Δήμος Πατρέων, δεν το πέτυχαν και εγκατέλειψαν την ιδέα υπό το βάρος των τεράστιων δυσκολιών που θέτουν το σχετικά διατάγματα του ‘18 και του ‘20, με τα οποία η χώρα μας εναρμονίστηκε με τις οδηγίες της Ε.Ε..

Οι λιγοστοί δήμοι που προσπάθησαν να καλυφθούν με απευθείας προσλήψεις ναυαγοσωστών, ό,τι κέρδισαν το πλήρωσαν σε πρόστιμα, έχοντας επιπρόσθετα αναλάβει και το βάρος της ποινικής ευθύνης… Έτσι, σε επόμενη σεζόν προσαρμόστηκαν στα δεδομένα.

ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Οι βασικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι δήμοι για να παρακάμψουν τις εταιρείες και να ωφεληθούν το εργολαβικό κέρδος είναι :

1. Οι υλικοτεχνικοί εξοπλισμοί, που είναι πανάκριβοι, ευαίσθητοι και εξελισσόμενοι διαρκώς, απαιτούν εξειδικευμένο προσωπικό για τη συντήρηση, την επισκευή και την αποκατάσταση συχνών ζημιών, απαιτούν κατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους φύλαξης, είναι αναγκαία η συχνή μεταφορά τους για την προστασία τους από τα καιρικά φαινόμενα και πρέπει να φυλάσσονται επί 24ωρης βάσης για να μην κλαπούν. Ο ελάχιστος υλικοτεχνικός εξοπλισμός απαιτεί 5μετρο εποπτικό σκάφος, ταχύπλοα σκάφη, jet ski μεγάλης ιπποδύναμης και απινιδωτές για παιδιά και ηλικιωμένους. Όλα αυτά προϋποθέτουν υποστηρικτή ομάδα υψηλής τεχνικής εξειδίκευσης, χειριστών κ.ο.κ. που οι δήμοι δεν διαθέτουν ούτε μπορούν να σχηματίσουν λόγω της ισχύουσας απαγόρευσης των προσλήψεων.
2. Οι ναυαγοσώστες είναι περιζήτητοι και δυσεύρετοι, οι δε ιδιωτικές εταιρείες παρέχουν μεγαλύτερες αμοιβές από εκείνες των δήμων.
3. Ειδικότερα στην περίπτωση της Πάτρας επιβαρύνουν και οι ιδιαιτερότητες των βόρειων παραλιών της πόλης όπου επικρατούν επικίνδυνα ρεύματα κι απαιτείται το υψηλότερο δυνατό επίπεδο ναυαγοσωστικής ικανότητας και ετοιμότητας.

Πλην των παραπάνω, αν το κράτος ήθελε οι δήμοι να αποφύγουν το εργολαβικό κέρδος προς όφελος των ταμείων τους, θα έπρεπε να αναθεωρήσει το νομοθετικό πλαίσιο, να ιδρύσει κρατικές σχολές, να απεξαρτηθούν οι  ναυαγοσώστες από τις σχολές, να επιτρέψει προσλήψεις μόνιμου προσωπικού.

 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Όσα ακούστηκαν περί ερασιτεχνών αλιέων που θα τοποθετούν σημαδούρες (όπως πριν 30-40 χρόνια σε Ακταίο και Ρίο, που δεν υπήρχε νομοθετικό πλαίσιο και κυριαρχούσε η αυτοοργάνωση), χαρακτηρίζονται ως ανεδαφικά – επικίνδυνα για την ασφάλεια λουομένων, άρα, ανάξια λόγου. Δεν θα συμβάδιζαν καν με τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές.

Με άλλα λόγια, η απ’ ευθείας πρόσληψη ναυαγοσωστών από δήμους δεν είναι κάτι απλό. Απεναντίας είναι από δύσκολο έως αδύνατο. Γι’ αυτό όλοι οι δήμοι  της χώρας, (πλην των δύο πολύ περιπτώσεων που ήδη αναφέρθηκαν),  υποχρεώνονται να καταφύγουν στη λύση ναυαγοσωστικών σχολών, που είναι μεν δαπανηρή, προσφέρει όμως ασφάλεια στους λουόμενους και απαλλάσσει τους Ο.Τ.Α. από αστικές ή ποινικές ευθύνες.

 Η ΠΑΤΡΑ

Όσον αφορά τώρα την υφιστάμενη κατάσταση στην πόλη μας, μετά το πρώτο Προεδρικό Διάταγμα του ‘18 «περί ναυαγοσωστικής κάλυψης των παραλιών», υποχρεώθηκε το ‘19 να μισθώσει για πρώτη φορά μέσω διαγωνισμού ναυαγοσωστικές υπηρεσίες από ιδιωτική εργολαβική εταιρεία και συνεχίζει να πράττει το ίδιο και μετά από νέο πρόσθετο διάταγμα του ’20.

Στους έξι μέχρι στιγμής διαγωνισμούς συμμετέχει μόνο μία τοπική εταιρεία. Κι είναι δύο τα τινά: είτε καμία άλλη τοπική ναυαγοσωστική εταιρεία δεν διαθέτει τον πανάκριβο απαιτούμενο υλικοτεχνικό εξοπλισμό ή τον απαιτούμενο αριθμό ναυαγοσωστών ή δραστηριοποιείται σε άλλους τομείς, είτε οι τυχόν ενδιαφερόμενες εταιρείες από άλλες περιοχές δεν είναι ανταγωνιστικές διότι θα πρέπει να μετακινήσουν προσωπικό από αλλού γεγονός που ανεβάζει το κόστος.

ΤΑ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΡΧΗ

Στο γράφημα 1 φαίνεται η πορεία του κόστους ναυαγοσωστικής κάλυψης του δήμου Πατρέων που εμφανίζει θεαματική αύξηση από το 2019 στο 2020, ακολουθεί κάθετη πτώση το 2021, (λόγω covid), το 2022 και 2023 το κόστος αυξάνει, ενώ το 2024 εμφανίζεται μια μικρή μείωση, γεγονός που έχει θετικό πρόσημο για τη δημοτική αρχή.

Το 2025 η Δημοτική Επιτροπή ενέκρινε ομόφωνα τους όρους διακήρυξης του διαγωνισμού, (που φέτος είναι διεθνής και προβλέπει 3ετη σύμβαση), γεγονός που καταδεικνύει πως δεν υπάρχει επιφύλαξη από την αντιπολιτευτική πλευρά για τη διαφάνεια και το αδιάβλητο.

Νέο δεδομένο της φετινής περίπτωσης είναι η αύξηση των ναυαγοσωστικών βάθρων κι η διεύρυνση του ωραρίου, από 8ωρο σε 12ωρο, γεγονός που συνεπάγεται διπλές βάρδιες παντού. Άρα, απασχόληση 25 ατόμων (συμπεριλαμβάνονται και τα ρεπό), συν δύο ή τριών χειριστών σκαφών.

Επίσης, με την 3ετή σύμβαση, σύμφωνα με τον αρμόδιο Αντιδήμαρχο Τάκη Πετρόπουλο, δημιουργούνται όροι επίτευξης μεγαλύτερης έκπτωσης, ελαφρύνονται οι υπηρεσίες από τους χρονοβόρους ετήσιους διαγωνισμούς, που είναι επίσης σημαντικό λόγω της έλλειψης προσωπικού και  βελτιστοποιούνται οι πιθανότητες προσέλκυσης περισσότερων του ενός ενδιαφερομένου. Ο κ. Πετρόπουλος εξέφρασε την αισιοδοξία του για το πρώτο αλλά και την απαισιοδοξία του ότι θα εμφανιστούν περισσότεροι ενδιαφερόμενοι.

ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ

 ΓΡΑΦΗΜΑ 1:

Στο συγκεκριμένο γράφημα φαίνεται η πορεία του κόστους ναυαγοσωστικής κάλυψης του δήμου Πατρέων που ακολούθησε μια αυξανόμενη τάση, βαίνει όμως μειούμενη σε παρόντα χρόνο.)

ΓΡΑΦΗΜΑ 2:

Είναι γεγονός πως το κόστος ναυαγοσωστικής κάλυψης των παραλιών της πόλης είναι από τα χαμηλότερα της χώρας, όπως φαίνεται και στο «ιστόγραμμα 2» καθώς και από την σχετική λίστα με στοιχεία αναρτημένα στη «Διαύγεια», επιλέγοντας τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας και μικρότερους απ’ την Πάτρα, με έμφαση στους γειτονικούς δήμους.)

ΑΧΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ / ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ