Πάτρα: Tη Δευτέρα του Πάσχα η Λέηση στο Άνω Καστρίτσι

Τη Δευτέρα του Πάσχα, στο Άνω Καστρίτσι της Πάτρας, αναβιώνει ένα έθιμο που έρχεται από τα βάθη των αιώνων. Ο λόγος για τη Λέηση στο Άνω Κατρίτσι της Πάτρας.

Όπως περιγράφει ο Κώστας Μπουρδούλης στην ομάδα του facebook Πάτρα η Πόλη της Καρδιάς μας

“Αν ανηφορήσετε αύριο (Δευτέρα του Πάσχα) στο Άνω Καστρίτσι της Πάτρας, θα παρακολουθήσετε το μοναδικό έθιμο της «Λέησης» και παράλληλα θα χαρείτε τη φύση, στην ορεινή Μαγιάτικη ομορφιά της.
Αν δεν μπορείτε να ξυπνήσετε πολύ νωρίς το πρωί δεν πειράζει. Φροντίστε να είσαστε πριν το μεσημέρι, γύρω στις 11, στην κεντρική πλατεία της Αγιασαράντης και πιάστε ένα καλό «θεωρείο» για να χαρείτε και να ζήσετε από κοντά, τουλάχιστον την ολοκλήρωσή του, το γλέντι και τα κεράσματα που ακολουθούν.
«Λέηση», ένα έθιμο της περιοχής μας που, στη μακραίωνη πορεία του, δεν κατάφεραν να το σταματήσουν ούτε η Τουρκοκρατία, ούτε οι πόλεμοι, ούτε η Γερμανική κατοχή, ούτε ο εμφύλιος.
Πραγματοποιήθηκε χωρίς τη συμμετοχή του λαού, μόνο από τον παπά-Παρασκευά, τον ψάλτη και τους επιτρόπους, δύο χρονιές (2020 και 2021) λόγω των απαγορεύσεων του κορονοϊού.

Μικρό Ιστορικό:

Τη Δευτέρα του Πάσχα, στο Άνω Καστρίτσι της Πάτρας, αναβιώνει ένα έθιμο που έρχεται από τα βάθη των αιώνων.
Ο μύθος λέει ότι, όταν για πρώτη φορά μια αγελάδα του χωριού γέννησε δύο μοσχαράκια, ενώ έως τότε γεννούσαν πάντα ένα, θεωρήθηκε κακός οιωνός.
Οι κάτοικοι έζεψαν τα μοσχαράκια και με αλέτρι με χρυσό υνί, τα περιφέρανε γύρω από το χωριό και σε κάθε ύψωμά του έφτιαξαν ένα ξωκλήσι. Γι’ αυτό το Άνω Καστρίτσι έχει πολλά ξωκκλήσια.
Από τότε, τηρώντας την παράδοση, κάθε Δευτέρα του Πάσχα, οι κάτοικοι του Άνω Καστριτσίου, τελούν θρησκευτική λιτανεία και δέηση, περιφέροντας τις άγιες εικόνες και τα λάβαρα, σε όλα τα υψώματα γύρω από το χωριό, στην προσπάθεια τους να προφυλάξουν τους χωριανούς από κάποια καταστροφή. Άλλοι λένε από λοιμό ή διάφορες επιδημίες και άλλοι από κατολισθήσεις.
Στη «Λέηση» αποδίδουν οι κάτοικοι και το ότι δεν υπήρξαν θύματα στον εμφύλιο μεταξύ των χωριανών, παρά το ότι το χωριό ήταν το κέντρο του εμφυλίου.
Η «Λέηση» αρχίζει στις 7το πρωί, από την κεντρική εκκλησία του χωριού (Άγιοι Σαράντα).

Προηγούνται της πομπής η εικόνα της Ανάστασης και το Ευαγγέλιο και ακολουθούν σημαίες, εξαπτέρυγα και εικόνες, που τα κρατούν οι κάτοικοι του χωριού ντυμένοι με παραδοσιακές στολές.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της πομπής οι κάτοικοι φωνάζουν με στεντόρεια φωνή «Κύριε Ελέησον» (Εξ ου και η ονομασία «Λέηση).
Η πομπή σταματάει σε κάθε ένα ξωκλήσι του χωριού, αλλά και σε προκαθορισμένα δέντρα.

Εκεί ο παπάς «σηκώνει το ύψωμα» (αντίδωρο) και το τοποθετεί στα συγκεκριμένα υπεραιωνόβια δέντρα, στα οποία με «αρίδα» (τρυπάνι) έχουν ανοιχτεί τρύπες. Ταυτόχρονα σφραγίζει την τρύπα του δέντρου με πέτρα, που σε λίγο χρονικό διάστημα, το ίδιο το δέντρο, θρέφοντας την πληγή (τρύπα) την καλύπτει.

Η πομπή καταλήγει ή στο ξωκλήσι της «Παναγιάς» ή στο ξωκλήσι του «Αη-Γιώργη», ανάλογα με το αν έχει προηγηθεί η γιορτή του Αγίου Γεωργίου (23/4), όπου και τελείται η Θεία Λειτουργία.
Στη συνέχεια, όλοι όσοι συμμετείχαν στην πομπή, μικροί και μεγάλοι, ντόπιοι και επισκέπτες, μετά από πεζοπορία περίπου πέντε ωρών, μέσα στο φανταστικό ανοιξιάτικο περιβάλλον με τις ανθισμένες κερασιές και τις συνεχείς πανηγυρικές καμπανοκρουσίες, επιστρέφουν στη κεντρική πλατεία της «Αγιασαράντης», όπου, ως συνήθως, τους περιμένει πλήθος κόσμου.
Εκεί ο παπάς σέρνει πρώτος το χορό παρέα με τους φουστανελάδες και ακολουθεί γλέντι με ψητά αρνιά, κόκκινα αυγά, κουλούρια και κρασί.
Φέτος η «Λέηση», θα καταλήξει στο ξωκλήσι του Αη-Γιώργη, που είναι ψηλά στους πρόποδες του Παναχαϊκού (υψόμετρο 701 μέτρα).