Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!
Είναι μια αναδρομή για τους νοσταλγούς και τους φιλίστορες Το ιστορικό της ίδρυσης της Χαρτοποιΐας Αιγίου.
Η κα Μαργαρίτα Γιαννοπούλου – Καραφωτιά, μας παραδίδει στη δημοσιότητα το αποτέλεσμα της δικής της έρευνας, που αποτελεί ένα ιστορικό κειμήλιο για την πόλη μας και όλη την Αχαΐα, ακόμα και για την Βιομηχανική Ιστορία του Νομού και της ευρύτερης περιοχής.
ΙΔΟΥ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΧΑΡΤΟΠΟΙΙΑΣ ΑΙΓΙΟΥ
Με την πώλησή της έκλεισε ο μεγάλος παραγωγικός κύκλος του σημαντικότερου εργοστασίου της περιοχής μας, που προκάλεσε οικονομικό μαρασμό στην πόλη.
Ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια των Βαλκανίων παραγωγής χαρτιού την εποχή εκείνη υπήρξε το εργοστάσιο του Αιγίου. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομικοκοινωνική ανάπτυξη της πόλης, που μαζί με τα σταφοδοεργοστάσια χαρακτήρισαν μία ολόκληρη εποχή.
Δυνάμει του υπ’ αριθ. 37589 συμβολαίου της 19ης Δεκεμβρίου 1924 του Συμβολαιογράφου Αθηνών Κων/νου Ιωάννου και μετά από άδεια (29 Δεκεμβρίου 1924) του Υπουργείου Οικονομίας, που δημοσιεύτηκε στο παράρτημα εφημερίδας της Κυβέρνησης Φύλλο 364 ιδρύεται Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «Ανώνυμος Βιομηχανική Εταιρεία Χαρτοποιΐας», με έδρα τον Πειραιά (Πρόεδρος της Δημοκρατίας Παύλος Κουντουριώτης – Υπουργός επί της Εθνικής Οικονομίας Κ. Σπυρίδης).
Το εταιρικό κεφάλαιο ορίζεται σε 14.000.000 δρχ. μερικώς καταβλητέα και διαιρείται σε 56.000 μετοχές ονομαστικής αξίας 250 δρχ. εκάστη. Από τον Δεκέμβριο 1924 μέχρι τον Ιούλιο 1927 με διαδοχικές εκδόσεις 200.000 μετοχών το κεφάλαιο ανέρχεται σε 50.000.000 δρχ. Μετά την πολεμική περίοδο και κατόπιν των γενομένων προσαρμογών ανέρχεται κατά το 1953 ως ισολογισμός ιδίου έτους, σε δρχ. 14.790.000. Στην συνέχεια μετά από διάφορες αυξήσεις (αποφάσεις Γενικών Συνελευσέων) το κεφάλαιο ανέρχεται σε 62.118.000 δρχ. διαρούμενο σε 300.000 μετοχές ονομαστικής αξίας 207,50 δρχ.
Την 1η Νοεμβρίου 1926 η εταιρεία ζητεί άδεια ιδρύσεως εργοστασίου στο Αίγιο. Έτσι στις 10 Νοεμβρίου 1926 το Υπουργείο Συγκοινωνιών χορηγεί άδεια ιδρύσεως εργοστασίου Χαρτοποιΐας κειμένου εν Αιγίω και ανήκοντος εις την Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χαρτοποιΐας, υπο την επιφύλαξη της τηρήσεως των διατάξεων του από 15 Οκτωβρίου 1922 Β. Δ. περί χορηγήσεως αδειών ιδρύσεως και λειτουργίασς πάσης μηχανολογικής εγκαταστάσεως. Μετά το πέρας της εγκαταστάσεως δέον αυτή όπως εφοδιαστεί δια της ειδικής αδείας λειτουργίατης προβλεπόμενης υπό του ως είρηται Β. Δ. Η πιο πάνω απόφαση κοινοποιείται στην Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χαρτοποιΐας, στο Γραφείο Μηχανολογικού Ελέγχου και στην Αστυνομική Αρχή Αιγίου.
Ενώ ακόμη η εταιρεία δεν έχει λάβει άδεια ιδρύσεως εργοστασίου στο Αίγιο, στις 18 Μαΐου 1925 με αίτησή της προς το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ζητεί τις απαλλοτριώσεις 3 κτημάτων για να εγκαταστήσει το εργοστάσιο του Αιγίου στη θέση ΜΥΡΤΙΑ (θέση που βρίσκεται σήμερα) με την παρατήρηση ότι οι ιδιοκτήτες ζητούν υπερβολικά ποσά για κανονική αγορά εκ μέρους της εταιρείας. Επισημαίνεται ότι ορισμένα εδαφικά πλεονεκτήματα και μάλιστα αφθονία νερού (απαραίτητο για την λειτουργία του εργοστασίου) υπήρχαν και σε εθνικό γήπεδο στη θέση ΙΤΙΕΣ της Πάτρας, το οποίο ζητήθηκε και παραχωρήθηκε στην εταιρεία βάσει του από 19 Μαρτίου 1925 Π.Δ. που δημοσιεύτηκε στο υπ‘ αριθ. 73 Φ.Ε.Κ. 24/3/1925 Τ.Α.
Η σκέψη όμως αυτή εγκαταλείπεται ως ασύμφορος και η εταιρεία δεν υπέγραψε το σχετικό για την παραχώρηση συμβόλαιο. Μεταγενέστερες μελέτες ενδεικνύουν την εγκατάσταση του εργοστασίου της εταιρείας στην παραλία του Αιγίου, περιοχή με πολλά πλεονεκτήματα (αφθονότατο νερό). Παράδοξο όμως είναι ότι ιδιωτική εταιρεία ζητεί και επιτυγχάνει τελικά την απαλλοτρίωση κτημάτων βάσει της εφαρμογής των εξαιρετικών διατάξεων του τότε Νόμου 2948 εφόσον η εταιρεία σκοπεί την ίδρυση βιομηχανίας αρκετά σημαντικής αποσκοπούσης να πληρώσει κενόν αισθητό εν τη ελληνική βιομηχανία.
Τα κτήματα που αναζητούνται για απαλλοτρίωση είναι τα εξής:
1) Ακαλλιέργητο που ευρίσκεται στη θέση ΜΥΡΤΙΑ κυριότητος της κ. Βασιλοπούλου Μαρίας, εκτάσεως πέντε (5) περίπου στρεμμάτων και συνορεύει γύρωθεν με ιδιωτικά κτήματα και στην ανατολική πλευρά με την παραλιακή οδό.
2) Σταφιδάμπελο στην ίδια θέση ΜΥΡΤΙΑ που συνορεύει με το πιο πάνω, εκτάσεως είκοσι (20) περίπου στρεμμάτων και ανήκει στους κληρονόμους του Φιλ. Φιλιππόπουλου.
3) Σταφιδάμπελο κατοχής και κυριότητος του Ιερού Ναού της Παναγίας Τρυπητής, εκτάσεως (7.650) τ.μ. και συνορεύει με την σιδηροδρομική γραμμή και με ιδιωτικά κτήματα (ένα από αυτά είναι το ιδιοκτησίας Βασιλοπούλου).
Ως λόγοι του αιτήματος για απαλλοτρίωση προβάλλονται κατά πρώτον ότι παρόμοια τέτοιου είδους βιομηχανία δεν υπάρχει άλλη στην Ελλάδα και κατά δεύτερον ότι η εταιρεία κατέβαλλε κάθε προσπάθεια για να αγοραστούν τα κτήματα αυτά, χωρίς να το κατορθώσει, επειδή οι ιδιοκτήτες ζητούσαν υπερβολικές τιμές.
Έτσι με το διάταγμα (4/7/1925) του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, που δημοσιεύτηκε στο υπ’ αριθ. 166/8-7-1925 Φ.Ε.Κ. Τ.Α. κηρύχτηκαν αναγκαστικώς απαλλοτριωτέα τα πιο πάνω ήτοι:
1) 121.429 τ.μ. ιδιοκτησίας των κληρονόμων Φιλιππόπουλου, με τιμή 1) 12.500 δρχ. το στρέμμα (συνολικό ποσό 267.862,50 δρχ. και 40.000 δρχ. κατ’ αποκοπή για την καλλιέργεια της αμπέλου)
2) 7.650 τ.μ. ιδιοκτησίας του Ι.Ν. Παναγίας Τρυπητής με την ίδια τιμή ανά στρέμμα (σύνολο 95.625 δρχ.)
και 3) 6.250 δρχ. τ.μ. (ιδιοκτησία της κ. Βασιλοπούλου) με 8.000 δρχ. ανά στρέμμα (σύνολο 50.000 δρχ.).
Οι κληρονόμοι του Φιλ. Φιλιππόπουλου με το υπ’ αριθ. 14942/4/8/1925 συμβόλαιο του Συμ/φου Αιγίου Μιχαήλ Μητρόπουλου, μεταβιβάζουν το κτήμα τους στην εταιρεία και παραλαμβάνουν τα χρήματά τους, Το ποσόν όμως το ορισθέν από το Πρωτοδικείο για την απαλλοτρίωση των κτημάτων των υπολοίπων δύο, επειδή αυτοί δεν συμφώνησαν με το τίμημα αυτό ανά μέτρο, κατατίθενται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Τελικά μετά από δικαστικούς αγώνες, περιέρχονται κι αυτά στην κυριότητα της Χαρτοποιΐας. Από την ημερομηνία ίδρυσης της εταιρείας το 1924 μέχρι τις αρχές του 1927, διήρκεσαν τα έργα οικοδομήσεως και εγκαταστάσεως των μηχανημάτων, οπότε και άρχισε κανονικά να λειτουργεί το εν Αιγίω εργοστάσιο με δύο λέβητες κατασκευής των Σουηδικών εργοστασίων J.B.M. με ένα ατμοστρόβιλο των ιδίων εργοστασίων, με μία χαρτοποιητική μηχανή προελεύσεως Σουηδίας, δυναμικότητος ημερήσιας παραγωγής 15 τόνων και με μία χαρτονοποιητική μηχανή ημερήσιας παραγωγής 14 τόνων και με τα βοηθητικά μηχανήματα κοπής και στιλπνώσεως του χαρτιού.
Κατά τα πρώτα έτη της λειτουργίας του εργοστασίου, η ετήσια παραγωγή περιστρέφεται γύρω στους 6-7 χιλιάδες τόνους ετησίως με συνεχή κανονική πρόοδο που βαδίζει με τις εκάστοτε συντελούμενες βελτιώσεις των μηχανικών εγκαταστάσεων του εργοστασίου, σε συνδυασμό με κτιριακές επεκτάσεις. Το 1933 προστίθεται και τρίτη χαρτοποιητική μηχανή που παράγει γενικά χαρτί περιτυλίξεως με παραγωγή από 10-20 τόνους ημερησίως, αναλόγως του βάρους κατά γραμμάρια του παραγομένου χαρτιού.
Το έτος 1965 άρχισε η λειτουργία της εγκατασταθείσης νέας χαρτοποιητικής μηχανής (4ης), ημερησίας παραγωγής 50-60 τόνων, αναλόγως και πάλι του βάρους του παραγομένου χαρτιού.
Τέλος το 1930 ιδρύθηκε από την Α.Ε.Ε. Χαρτοποιΐας, η Χαρτοβιομηχανία Αιγίου Α.Ε. το καταστατικό της οποίας καταρτίστηκε με την υπ’ αριθ. 2318 πράξη του Συμ/φου Αθηνών Κωνσταντίνου Δ. Δημόπουλου και δημοσιεύτηκε στο υπ’ αριθ. 33 Φ.Ε.Κ. της 19ης Φεβρουαρίου 1930.
