«Αν και ο επίμονα υψηλός αριθμός πτωχεύσεων δυστυχώς δεν αποτελεί έκπληξη, είναι ανησυχητικό ότι τους πρώτους έντεκα μήνες του 2023 έχουμε υπερβεί τον συνολικό αριθμό των πτωχεύσεων που καταγράφηκαν το 2022, με τις προοπτικές για το επόμενο έτος να φαίνονται επισφαλείς για πολλές εταιρείες».
Η «Κασσάνδρα» είναι ο Ντέιβιντ Κέλι, επικεφαλής του τμήματος χρεοκοπιών της PwC, που σε σχετικό σημείωμα τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους, προειδοποιεί ότι ένα νέο κύμα πτωχεύσεων έρχεται τους επόμενους μήνες, με τους κλάδους της φιλοξενίας και της λιανικής στο επίκεντρο του κυκλώνα.
«Οι τομείς της φιλοξενίας και του λιανικού εμπορίου έχουν δυσκολευτεί καθώς οι καταναλωτές έχουν σφίξει τα ζωνάρια τους» σημειώνει. «Μέχρι στιγμής, το 17% του συνόλου των πτωχεύσεων προέρχεται από τον κλάδο της φιλοξενίας και το 14% από τον κλάδο του λιανικού εμπορίου. Αν και τα Χριστούγεννα παρέχουν κανονικά σημαντική ώθηση σε αυτούς τους κλάδους, οποιαδήποτε ανάπαυλα είναι πιθανό να είναι περιορισμένη, καθώς οι καταναλωτές συνεχίζουν να κόβουν δαπάνες. Ωστόσο, αναμένουμε ότι οι κατασκευές και οι επιχειρηματικές υπηρεσίες θα χτυπηθούν πιο σκληρά το 2024, με σχεδόν το ένα πέμπτο των πτωχεύσεων να προέρχονται από αυτούς τους τομείς.»
Αν και ο πληθωρισμός υποχωρεί σταδιακά, οι αυστηρότεροι πιστωτικοί όροι, η έλλειψη πρόσβασης σε κεφάλαια κίνησης και τα υψηλά επιτόκια εξακολουθούν να δυσκολεύουν τις επιχειρήσεις.
«Περιμένουμε ότι το 2024 θα είναι μια μεγάλη χρονιά για τις χρεοκοπίες. Προσωπικά πιστεύω ότι βλέπουμε σίγουρα στοιχεία της φούσκας dotcom να επαναλαμβάνονται» δήλωσε ο Rob Hornby, συνεργάτης και διευθύνων σύμβουλος της AlixPartners, στο βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων Press Association.
Τα μεγάλα «κανόνια» του 2023
Αν και οι πιο ηχηρές πτωχεύσεις σημειώθηκαν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού (για παράδειγμα Silicon Valley Bank, WeWork και FTX), στην Ευρώπη ο αριθμός των εταιρικών πτωχεύσεων βρέθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων εννέα ετών.
Όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία της Eurostat για το δεύτερο τρίμηνο του 2023, «όλοι οι κλάδοι της οικονομίας κατέγραψαν αύξηση στον αριθμό των πτωχεύσεων».
Οι τομείς με τη μεγαλύτερη αύξηση στον αριθμό των χρεοκοπιών ήταν:
– υπηρεσίες φιλοξενίας και τροφίμων : +23,9%
– υπηρεσίεων μεταφορών και αποθήκευσης: +15,2%
– εκπαίδευση, υγεία και κοινωνικές δραστηριότητες: +10,1%.
«Οι εταιρείες θα συνεχίσουν να χρεοκοπούν σε αυξανόμενους αριθμούς στην Ευρώπη τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2024 και τις αρχές του 2025» προβλέπει η εταιρεία ερευνών Scope Ratings.
Όπως επισημαίνει στη σχετική της ανάλυση, οι ευρωπαϊκές εταιρείες πρέπει να χρηματοδοτήσουν χρέος που έχει φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ τα επόμενα τρία χρόνια, με πρόσθετες πληρωμές τόκων περίπου 8,2 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2024, ενώ το επιπλέον κόστος τόκων από τα διαρκώς υψηλότερα επιτόκια θα αυξηθεί ξανά το 2025 και το 2026.
Αυτές είναι μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις από τα λουκέτα που σημάδεψαν το 2023:
Στη Μεγάλη Βρετανία, για περισσότερα από 90 χρόνια, η αλυσίδα Wilko πουλούσε εργαλεία, είδη σπιτιού και γραφική ύλη σε προσιτές τιμές. Με 400 πολυκαταστήματα στο Ηνωμένο Βασίλειο, η είδηση ότι η αλυσίδα μπαίνει σε διαδικασία εκκαθάρισης «πάγωσε» τους πάνω από 12.000 εργαζόμενους.
Στη Γαλλία, το δικαστήριο του Μπομπινί αποφάσισε την εκκαθάριση του ομίλου ειδών σπιτιού και επίπλων Habitat France, που για πάνω από 50 χρόνια ενσάρκωνε τον εκδημοκρατισμό της εσωτερικής διακόσμησης και του καλού γούστου. Επενδυτής δεν βρέθηκε και έτσι 25 καταστήματα οδηγήθηκαν σε λουκέτο και 450 εργαζόμενοι στην ανεργία.
Στη Γερμανία, η Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε ότι ο αριθμός των αιτήσεων αφερεγγυότητας κατέγραφε διψήφια ποσοστά αύξησης σε όλη τη διάρκεια του 2023. Μεταξύ των τελευταίων θυμάτων υπήρξε και η Attika Reisen, ο μεγαλύτερος γερμανικός ταξιδιωτικός όμιλος αποκλειστικά για ταξίδια στην Ελλάδα.H Attika Reisen μετέφερε εκατομμύρια τουρίστες σε πάνω από 60 προορισμούς στην Ελλάδα και συνεργαζόταν με πάνω από 1.200 ξενοδοχεία. Πουλούσε εκδρομές στην Ελλάδα μέχρι και τον Οκτώβριο του 2023
Στην Αυστρία, η κατάρρευση της Signa Holding, ενός πολυδαίδαλου επενδυτικού ομίλου στον χώρο των ακινήτων, απειλεί με ντόμινο αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Η εταιρεία προσπάθησε να βρει την απαραίτητη ρευστότητα την τελευταία στιγμή για να αποφύγει την αίτηση πτώχευσης, ωστόσο δεν τα κατάφερε. Πολλοί θεωρούν την πτώση της ένα δραματικό επεισόδιο στο σίριαλ της ευρωπαϊκής κρίσης ακινήτων.
Το τέλος του σουηδικού ονείρου;
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που δημοσίευσαν οι Financial Times, τα «πρωτεία» στις ευρωπαϊκες πτωχεύσεις κρατούν δύο σκανδιναβικές χώρες: η Δανία και η Σουηδία.
H Δανία κατέγραψε 3.078 χρεοκοπίες μεταξύ ενεργών εταιρειών το 2023, τον υψηλότερο αριθμό των τελευταίων 13 ετών και αύξηση 8,6% σε σχέση με το 2022, όπως ανακοίνωσεη Στατιστική Υπηρεσία της Δανίας.
Στη σκιά της κατάρρευσης της αεροπορικής εταιρείας SAS, η Σουηδία είδε τις πτωχεύσεις να αυξάνονται κατά περίπου 30% μέσα στο 2023. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό μετά τη δεκαετία του 1990, όταν το σκάσιμο της τοπικής φούσκας ακινήτων έβαλε «φωτιά» στο τραπεζικό σύστημα της χώρας.
Φαντάσματα εκείνης της σκοτεινής περιόδου ξύπνησαν ξανά μετά την έναρξη διαδικασίων εκκαθάρισης για την εταιρεία ακινήτων Oscar Properties.