Θέλουν να τρώνε πιο υγιεινά τρόφιμα, αλλά σπάνε τα ρεκόρ στην αγορά έτοιμων προς κατανάλωση ή έτοιμων για μαγείρεμα (στην ουσία ζέσταμα) φαγητών, ενώ την ίδια ώρα εμφανίζονται λιγότερο διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για προϊόντα πιο φιλικά στο περιβάλλον. Πρόκειται για μερικές μόνον από τις βασικές αντιφάσεις των καταναλωτών και κυρίως των καταναλωτών της γενιάς Ζ (γεννημένοι μετά το 1996), αυτής που ενδιαφέρει περισσότερο προμηθευτές και λιανεμπόρους και που κρίνει σε μεγάλο βαθμό τι μπαίνει και τι θα μπει το επόμενο διάστημα στα ράφια και στα ψυγεία των σούπερ μάρκετ. Αντιφάσεις που δικαιολογούνται –αν όχι εξηγούνται– από το γεγονός ότι οι σημερινοί νέοι είναι πιο ευαισθητοποιημένοι για θέματα που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος και συνολικά τη βιωσιμότητα, αλλά έχουν χαμηλό εισόδημα.
Σύμφωνα, λοιπόν, με την τελευταία ετήσια έκθεση της McKinsey και της Eurocommerce (πρόκειται για την πανευρωπαϊκή συνομοσπονδία εμπορίου) για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ και τις τάσεις που θα διαμορφωθούν το 2025 και έπειτα, το 77% των καταναλωτών που ανήκουν στη γενιά Ζ αγοράζει έτοιμα γεύματα 1-3 φορές τον μήνα και τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, έναντι 33% που είναι το αντίστοιχο ποσοστό στους baby boomers (όσους έχουν γεννηθεί μεταξύ του 1946 και του 1964). Υψηλά είναι τα ποσοστά και στις ενδιάμεσες ηλικιακές ομάδες, τους millennials (72%) και όσους ανήκουν στη γενιά Χ (57%). Ο τζίρος μάλιστα των έτοιμων γευμάτων αυξάνεται με ρυθμό πολλαπλάσιο αυτού του συνολικού κλάδου των σούπερ μάρκετ σε πανευρωπαϊκό επίπεδο (4,4% έναντι 1,4% το 2024 σε σύγκριση με το 2023). Στην Ελλάδα οι πωλήσεις των έτοιμων γευμάτων (που απαιτούν απλώς ζέσταμα) αυξάνονται με ρυθμό 7,5%, κάτι που σχετίζεται και με την ιλιγγιώδη αύξηση των πωλήσεων air fryer, τα οποία εν πολλοίς έχουν αντικαταστήσει το ζέσταμα σε φούρνο μικροκυμάτων.
Την ίδια ώρα, είναι η γενιά Ζ που ενδιαφέρεται περισσότερο για την αγορά υγιεινών τροφίμων, με το 45% να εμφανίζεται διατεθειμένο να ακολουθήσει υγιεινή διατροφή, όταν τα αντίστοιχα ποσοστά είναι χαμηλότερα στις άλλες ηλικιακές ομάδες (κάτω από 40% στους millennials και κάτω από 30% στη γενιά Χ και στους baby boomers). Ακριβώς για αυτόν τον λόγο η κατηγορία ready to heat and eat (έτοιμα για κατανάλωση ύστερα από ζέσταμα) γευμάτων δεν περιλαμβάνει πλέον μόνο κατεψυγμένες πίτσες και κοτομπουκιές, αλλά μαγειρεμένα λαχανικά και τελευταία ακόμη και σούπερ οσπρίων, κατηγορία στην οποία δραστηριοποιείται κορυφαία ελληνική εταιρεία.
Πόντους από την άλλη αρχίζει και χάνει η βιωσιμότητα ως επιλογή για τους καταναλωτές, αν και πιο πιστοί οπαδοί της παραμένουν οι εκπρόσωποι της γενιάς Ζ. Το 19% των καταναλωτών της γενιάς Ζ σκοπεύει να αγοράσει προϊόντα που προωθούν τη βιωσιμότητα έναντι 21% πέρυσι, με τα ποσοστά να βαίνουν μειούμενα και στις άλλες γενιές.
Μπροστά σε όσα προκάλεσαν οι διαδοχικές κρίσεις σε Ελλάδα και Ευρώπη και στα νέα δεδομένα που δημιουργεί ο εν εξελίξει εμπορικός πόλεμος, ο κλάδος των σούπερ μάρκετ εφαρμόζει –ή ακόμη και ωθείται από τα γεγονότα– δύο πρακτικές: Πρώτον, την ενίσχυση της ποιότητας και της διακριτότητας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και, δεύτερον, την περαιτέρω συγκέντρωση, δεδομένου ότι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο συνεχίζεται η πίεση προς τα περιθώρια κέρδους.