σπιράλ: Ο Δημόσιος Χώρος και η περίπτωση της Πάτρας

 «Να αποδοθεί ασφαλής και φροντισμένοςστους πολλούς που τον έχουν ανάγκη»

Πάρκο, πράσινο, περίπατος, πεζόδρομος, συνάντηση: Λέξεις που σηματοδοτούν τον ελεύθερο δημόσιο αστικό χώρο, ένα σημαντικό κοινωνικό αγαθό, ιδιαίτερα για τους  μη προνομιούχους κατοίκους μεγάλων αστικών κέντρων, όπως η Πάτρα. Αυτούς που δεν διαθέτουν μονοκατοικίες με μεγάλους ιδιόκτητους κήπους, αυτούς που ζουν σε διαμερίσματα πολυκατοικιών με στενά μπαλκόνια και θέα τον ακάλυπτο.

Τι προσδοκούν όλοι αυτοί από τον δημόσιο χώρο; Να τους προσφέρει όλα όσα στερούνται στον δικό τους στενό, ιδιωτικό χώρο. Να νιώσουν τον αέρα, το φως, τον ήλιο, να περπατήσουν ή να ψυχαγωγηθούν, να αθληθούν, να ξεκουραστούν, να συναντηθούν με την παρέα τους. Δωρεάν. Και ταυτόχρονα να νιώθουν ασφαλείς, να νιώθουν ότι μοιράζονται εξίσου. Ασχέτως αν είναι νέοι, ΑΜΕΑ, ηλικιωμένοι ή ασθενείς. 

Ανταποκρίνεται η Πάτρα σε αυτές τις ανάγκες; Με λύπη απαντάμε όχι. Οι μεγάλες πλατείες της πόλης μας είναι λογγομένες κι αφρόντιστες και γεμάτες σκουπίδια.  Το πρόσφατα αναπλασμένο Έλος της Αγυιάς έχει χαθεί μέσα στη βλάστηση και τα χορτάρια. Τα άλλοτε φυλλωμένα δένδρα του, μετά το ριζικό κλάδεμά τους αδυνατούν να σκιάσουν τον χώρο -σημαντικό πρόβλημα που θα ενταθείτους καλοκαιρινούς μήνες. Το θαλάσσιο μέτωπο της Πάτρας, πέντε χρόνια μετά την παραχώρηση του στον Δήμο, παραμένει αδιαμόρφωτο, αναμένοντας την αξιοποίηση και τις χρήσεις, που ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός δεσμεύτηκε ότι θα δώσει. Ο ιστορικός Μώλος της Αγίου Νικολάου έχει εδώ και χρόνια μετατραπεί σε ένα απέραντο πάρκινγκ, το Νότιο Πάρκο ενίοτε σε  κατασκηνωτικό χώρο προσφιλών συμπολιτών μας, η δε πλατεία Γεωργίου δίχως δένδρα και σκιά, δίχως υγρό στοιχείο με τα διατηρητέα σιντριβάνια της γεμάτα σκουπίδια. Όσο για τους πεζόδρομους, ένα σημαντικό μέρος του ελεύθερου πλάτους τους -με την ανοχή της Δημοτικής Αρχής- έχει μετατραπεί σε χώρους ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων. Πού να περπατήσουν, που να συναντηθούν μεταξύ τους οι καθημερινοί άνθρωποι; Σε ποια παγκάκια να καθίσουν δωρεάν;

Επιπλέον το δίκτυο πεζοδρόμων/ποδηλατοδρόμων που σχεδιαζόταν, στο πλαίσιο των ευρύτερων αναπλάσεων της Άνω και Κάτω Πόλης, θα αργήσει πολλούς μήνες ακόμη πριν να αποδοθεί σε δημόσια χρήση. Η Δημοτική Αρχή σιωπά, τα χρονοδιαγράμματα των έργων έχουν επιμηκυνθεί αδικαιολόγητα, η πόλη είναι ένα απέραντο εργοτάξιο. Οι επαγγελματίες που θίγονται τόσο άδικα, αμέτρητοι.Κι έτσι ο δημόσιος χώρος στην Πάτρα καθημερινά υποβαθμίζεται και συρρικνώνεται κάτω από το βάρος της αδιαφορίας και αντί να προσελκύει τον κόσμο, σταδιακά τον αποδιώχνει.

Μπορούμε να κάνουμε κάτι τώρα; «ΝΑΙ», είναι η απάντηση του σπιράλ.

Στο επίπεδο της χρηστικότητας του Δημόσιου Χώρου, με μικρές και μεγαλύτερες συστηματικές παρεμβάσεις, με μέτρα συντήρησης/καθαρισμού των υφιστάμενων ελεύθερων χώρων, ενσωμάτωσης/πύκνωσης πράσινου, προστασίας και φύλαξης. Σε κέντρο και σε συνοικίες.

Στο επίπεδο του στρατηγικού αστικού σχεδιασμού μέσω απαλλοτριώσεων και ένταξης νέων ελεύθερων χώρων, με κριτήρια όχι ευκαιριακά ή πελατειακά αλλά π.χ. με προτεραιότητα σε συνοικίες της Πάτρας που παρουσιάζουν μεγάλη πυκνότητα κατοίκησης και έλλειψη πράσινου.

Είναι τόσο εύκολο, όσο ακούγεται; Ναι, με σύστημα και οργάνωση και κυρίως σύμμαχο τον ίδιο τον πολίτη. Στο σπιράλ διαθέτουμε πολιτική βούληση και όρεξη για δουλειά, ώστε επιτέλους να αποδοθεί ο δημόσιος χώρος της πόλης μας, ασφαλής και φροντισμένος, ευφάνταστος και πολυτροπικός στους πολλούς που τον έχουν ανάγκη.

Τις παραπάνω διαπιστώσεις και προτάσεις έκαναν –από την εμβληματική Πλατεία Γεωργίου- ο υποψήφιος Δήμαρχος Πατρέων Πέτρος Ψωμάς και η Γραμματέας του σπιράλ Εύα Αθανασοπούλου, με την επιπλέον ιδιότητά της ως  Πολιτικού Μηχανικού και Δρ. Πολεοδόμου-Χωροτάκτη, περιστοιχισμένοι από τα μέλη της δημοτικής παράταξης Μάκη Κουλούρη, Νόπη Γραικούση, Γιώργο Αποστολόπουλο, Βασίλη Πράπα, Σωτήρη Πάνο και Βιβή Λουκοπούλου.