Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Αστυνομίας, μόνο τον περασμένο Σεπτέμβριο συνελήφθησαν συνολικά 1.353 ανήλικοι για διάφορα αδικήματα και σχηματίστηκαν 1.201 δικογραφίες για ισάριθμες υποθέσεις (η πλειονότητα των υποθέσεων αφορά στην Αττική).

Δεκαεπτάχρονος μαθητής δέχεται επίθεση με κλωτσιές και μπουνιές από ομάδα δέκα ατόμων έξω από Λύκειο, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, όπου φοιτά. Μεταφέρεται σε νοσοκομείο με εκδορές στο πρόσωπο. Αιτία φαίνεται να ήταν μία «υποβόσκουσα αντιπαλότητα μαθητών», όπως θα πει ο διευθυντής του σχολείου, με αφορμή προηγούμενες εκλογές για το δεκαπενταμελές συμβούλιο. Μετά το περιστατικό, οι γονείς του 17χρονου καταθέτουν αίτημα μετεγγραφής του γιου τους σε άλλο σχολείο.

Η μητέρα μιας δεκατριάχρονης από τη δυτική Θεσσαλονίκη καταγγέλλει ότι δωδεκάχρονη έσβησε τσιγάρο στο στήθος της κόρης της, ύστερα από μεταξύ τους παρεξήγηση, που καταλήγει σε προστριβή. Οι γονείς των κοριτσιών καλούνται στο αστυνομικό τμήμα, όπου παρίστανται και οι δύο μαθήτριες γυμνασίου, παρουσιάζοντας τη δική τους οπτική για το καταγγελλόμενο συμβάν.

Τέσσερις δεκαεπτάχρονοι συλλαμβάνονται μετά από καταγγελία συνομηλίκου τους ότι υπέστη σωματική βία και απειλές με πιστόλι για να εξοφλήσει χρέος από προγενέστερη μεταξύ τους συναλλαγή ναρκωτικών. Το συμβάν διαδραματίζεται στους Ταγαράδες Θεσσαλονίκης, την ώρα που ο καταγγέλλων επιστρέφει από το σχολείο και καταγράφεται από κάμερες ασφαλείας παρακείμενου καταστήματος. Οι ανήλικοι κατηγορούμενοι παραμένουν πέντε μέρες στα κρατητήρια, πριν οδηγηθούν να απολογηθούν -παρουσία των γονιών τους- στην ανακρίτρια Θεσσαλονίκης. Αφήνονται ελεύθεροι υπό τον περιοριστικό όρο να παρακολουθούν δύο φορές τον μήνα ψυχολογικό πρόγραμμα.

Τα παραπάνω είναι τρία μόνο περιστατικά που καταγράφηκαν το τελευταίο διάστημα στη Θεσσαλονίκη και απασχόλησαν την τοπική -και όχι μόνο- επικαιρότητα. Ανάλογα επεισόδια αναδεικνύονται σχεδόν καθημερινά από τα δελτία συμβάντων της ΕΛ.ΑΣ., ενισχύοντας την αίσθηση της έξαρσης της νεανικής βίας και εγκληματικότητας.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Αστυνομίας, μόνο τον περασμένο Σεπτέμβριο συνελήφθησαν συνολικά 1.353 ανήλικοι για διάφορα αδικήματα και σχηματίστηκαν 1.201 δικογραφίες για ισάριθμες υποθέσεις (η πλειονότητα των υποθέσεων αφορά στην Αττική).

Στην κορυφή των αδικημάτων οι κλοπές και οι ληστείες

Τη μερίδα του «λέοντος» κατέχουν τα αδικήματα που συνδέονται με κλοπές και ληστείες, τα λεγόμενα εγκλήματα κατά ιδιοκτησίας (292 συλλήψεις) και έπονται παραβάσεις του ΚΟΚ και της οδικής ασφάλειας (242). Στην τρίτη θέση των αδικημάτων βρίσκονται οι σωματικές βλάβες (86), ακολουθούμενες από παραβάσεις περί ναρκωτικών (75) και όπλων (28), ενώ κατά τον ίδιο μήνα έγιναν 17 συλλήψεις που αφορούσαν αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας (βιασμοί, πορνογραφία ανηλίκων, προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας κ.ά.). Αξιοσημείωτο -σύμφωνα με την ανάγνωση των στοιχείων- είναι το γεγονός ότι το ίδιο διάστημα υπήρχαν επτά συλλήψεις για συγκρότηση και ένταξη σε εγκληματική οργάνωση.

Τα στοιχεία από τα Δικαστήρια Ανηλίκων

Αστυνομικές πηγές με γνώση της νεανικής και εφηβικής εγκληματικότητας αναφέρουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «υπάρχει μία αύξηση στη μεσαία και χαμηλή παραβατικότητα», κάτι που αποτυπώνεται και ποσοτικά στις υποθέσεις που εισάγονται στα αρμόδια Δικαστήρια Ανηλίκων. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά το σύνολο του 2022, το Μονομελές Δικαστήριο Ανηλίκων Θεσσαλονίκης (με αντικείμενο τη χαμηλή και μεσαία εγκληματικότητα, σε αντίθεση με το Τριμελές Δικαστήριο (που δικάζει υποθέσεις για τις οποίες αν τελούνταν από ενήλικα απειλούνται με ισόβια κάθειρξη), ασχολήθηκε με 1474 υποθέσεις, όταν ο αντίστοιχος αριθμός το 2019, δηλαδή προ πανδημίας, ήταν 661. Οι αντίστοιχοι αριθμοί για το 2023 φαίνεται ότι θα ξεπεράσουν αυτούς του προηγούμενου έτους, αφού μόνο κατά το πρώτο εξάμηνο της τρέχουσας χρονιάς, εισήχθησαν 826 υποθέσεις προς εκδίκαση στο ίδιο Δικαστήριο.

Ποινικολόγοι που ασχολούνται με τέτοιες υποθέσεις παρατηρούν, εξάλλου, ορισμένες σημαντικές ποιοτικές διαφοροποιήσεις σε επιμέρους αδικήματα, συγκριτικά με το παρελθόν. Για παράδειγμα, αναφέρουν τα αδικήματα βίας, όπου, όπως επισημαίνουν, υπάρχει μεγαλύτερη αγριότητα στην τέλεση των πράξεων αλλά και μείωση του μέσου όρου ηλικίας όσων εμπλέκονται σε τέτοια περιστατικά.

Αδικήματα βίας στη Θεσσαλονίκη

Σε ό,τι αφορά τα αδικήματα βίας, όπως περιγράφονται στα άρθρα 308 και 309 του ΠΚ (απλές και επικίνδυνες σωματικές βλάβες) στη Θεσσαλονίκη δεν φαίνονται σημαντικές ποσοτικές διαφοροποιήσεις τα δυο τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, το 2022 εξιχνιάστηκαν 44 υποθέσεις σωματικών βλαβών και κατέστησαν κατηγορούμενοι 85 ανήλικοι (οι 8 εξ αυτών για επικίνδυνες βλάβες), ενώ στο πρώτο 9μηνο του 2023 οι αντίστοιχες υποθέσεις ήταν 19 με συνολικά 35 δράστες (οι 10 για επικίνδυνες κακώσεις). Το 2021, κατά το οποίο ίσχυαν οι περιορισμοί λόγω της πανδημίας, εξιχνιάστηκαν συνολικά 10 υποθέσεις σωματικών βλαβών, συνεπεία κρουσμάτων βίας με 16 δράστες (6 για βαριές βλάβες).