Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!– Γιώργος Παππάς: Η ελληνική οικονομία σε σταυροδρόμι – Οι Προκλήσεις, οι προοπτικές και ο ρόλος της διεθνούς χρηματοοικονομικής πολιτικής
Συνέντευξη στον Εθνικό Κήρυκα / Του Νεκτάριου Ντ. Χορμοβίτη
Ο Γιώργος Παππάς είναι ορκωτός ελεγκτής, λογιστής και πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Βορειοδυτικής Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδος
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι, από τη μία η ανάπτυξη, η αύξηση του τουρισμού και η μείωση της ανεργίας, από την άλλη η χαμηλή επενδυτική δραστηριότητα, το υψηλό κόστος ζωής και η δημογραφική συρρίκνωση, που απειλεί τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και της αγοράς εργασίας. Την ίδια στιγμή, η νέα αμερικανική οικονομική πολιτική και ο εμπορικός προστατευτισμός των ΗΠΑ δημιουργούν προκλήσεις για την Ευρώπη και την Ελλάδα, επηρεάζοντας το παγκόσμιο εμπόριο και τις γεωπολιτικές ισορροπίες.
Ο Γιώργος Παππάς, πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Βορειοδυτικής Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας, με πολυετή εμπειρία στον χρηματοοικονομικό και ελεγκτικό τομέα, στη συζήτησή μας αναλύει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, τις επιπτώσεις της διεθνούς οικονομικής πολιτικής, την αμφίσημη επίδραση του τουρισμού και το πώς η χώρα μπορεί να αναστρέψει την αρνητική δημογραφική της πορεία.
Κ. Παππά, ποια είναι η σημερινή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει;
Η ελληνική οικονομία σήμερα κινείται με θετικό ρυθμό ανάπτυξης και εμφανίζει μονοψήφιο ποσοστό ανεργίας έπειτα από αρκετά χρόνια. Ωστόσο, η ανάπτυξη βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην κατανάλωση, αφού φτάνει στο 88%, όσο ήταν δηλαδή και το μακρινό 2009, λίγο πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση. Ταυτόχρονα, οι επενδύσεις κινούνται χαμηλότερα από τους στόχους που έχουν τεθεί και αφορούν κυρίως τον κλάδο των κατασκευών και το real estate. Το ισοζύγιο εισαγωγών-εξαγωγών διαρκώς διευρύνεται υπέρ των εισαγωγών, υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα της Οικονομίας. Ο τουρισμός παραμένει ισχυρός πυλώνας ανάπτυξης και εσόδων, αλλά κλάδος ευάλωτος στην εκάστοτε συγκυρία, όπως είδαμε στην περίπτωση της Σαντορίνης και παράλληλα, σε πολλές περιοχές -κυρίως νησιωτικές- συνοδεύεται από σοβαρές κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η καθημερινότητα των πολιτών δεν είναι εύκολη και αυτό οφείλεται στην ακρίβεια λόγω πληθωρισμού, κυρίως στον κλάδο των Υπηρεσιών και στο υψηλό κόστος στέγασης που απορροφά μεγάλο μέρος του εισοδήματος, γεγονός το οποίο σχετιζόμενο με το χαμηλό ύψος του κατώτατου μισθού, αλλά κυρίως του μέσου μισθού, δημιουργεί περαιτέρω πιέσεις.
Πώς επηρεάζει η τεχνολογική ανάπτυξη και η κυριαρχία των Big Tech την ηθική της Οικονομίας και τις δημοκρατικές ελευθερίες;
Η ηθική της Οικονομίας έχει δεχθεί ισχυρούς κλονισμούς, καθώς η αλματώδης τεχνολογική ανάπτυξη και οι πανίσχυροι Βig Τech επιδιώκουν να επιβάλουν τους δικούς τους κανόνες, οι οποίοι σταδιακά οδηγούν στην «οικονομία του αποκλεισμού» και ενδεχομένως σε εκπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές ελευθερίες. Η Οικονομική Επιστήμη είναι αυτή που -οφείλει να- καθορίζει την εύρυθμη λειτουργία του κράτους, μέσα από την ορθολογική δημοσιονομική διαχείριση και τον καθορισμό της αναπτυξιακής και της φορολογικής πολιτικής με βάση τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα. Δυστυχώς, όμως, βλέπουμε ορισμένα κράτη -κάποια εξ αυτών μεγάλα- να αγνοούν θεμελιώδεις κανόνες της Οικονομικής Επιστήμης και να υποκύπτουν στη γοητεία του λαϊκισμού, ναρκοθετώντας των μέλλον των επόμενων γενεών.
Τι ανέδειξε η ελληνική κρίση σχετικά με τις αδυναμίες του ευρωπαϊκού οικονομικού οικοδομήματος;
Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα βασίστηκε εξαρχής στις τέσσερις ελευθερίες (ανθρώπων, αγαθών, κεφαλαίων, υπηρεσιών) και προχώρησε στην ευρωζώνη με μοναδική δικλίδα τον νομισματικό έλεγχο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το εγχείρημα έμοιαζε θωρακισμένο με βάση την Οικονομική Επιστήμη, όμως η ελληνική κρίση έδειξε ότι υπήρχαν ατέλειες στο οικοδόμημα, με σημαντικότερη την απουσία οποιασδήποτε πρόβλεψης για το πώς αντιμετωπίζεται η αδυναμία δανεισμού ενός κράτους-μέλους από τις αγορές. Σε αυτήν την περίπτωση, η λειτουργία του κράτους απορρυθμίστηκε, επιβλήθηκαν σκληρά μέτρα που δεν ήταν ορθολογικά με βάση την Οικονομική Επιστήμη, αλλά στόχευαν σε μια «ηθικοπλαστική» αντίληψη, να τιμωρήσουμε έναν για να παραδειγματιστούν οι υπόλοιποι. Σήμερα, η έκθεση του Μάριο Ντράγκι ίσως αποδεικνύει ότι μάλλον έχουμε παραλείψει ορισμένες αρχές της Οικονομικής Επιστήμης.
Ποιες είναι οι κύριες αιτίες και οι πιθανές λύσεις του δημογραφικού προβλήματος στην Ελλάδα και ειδικότερα στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας;
Το υπάρχον οξύ δημογραφικό πρόβλημα συνίσταται στην ταχύτατη πτώση των γεννήσεων και στην υπογεννητικότητα, αλλά και στην μακροχρόνια ελάττωση του πληθυσμού και την αύξηση της αναλογίας των ηλικιωμένων, με άμεση επίπτωση στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, αλλά και στο σύστημα συνταξιοδοτήσεως με σοβαρότατες αρνητικές συνέπειες του ζητήματος. Το μεταναστευτικό ισοζύγιο είναι αρνητικό, λόγω του ότι πολλοί Ελληνες επιστήμονες και όχι μόνο, που εκπαιδεύονται επαρκώς από τα ελληνικά πανεπιστήμια, φεύγουν από τη χώρα αλλά και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, αναζητώντας μία καλύτερη οικονομική τύχη στο εξωτερικό. Ενα άλλο χαρακτηριστικό είναι η αύξουσα πτώση της γονιμότητας, που προσλαμβάνει επικίνδυνες διαστάσεις, δεδομένου ότι αφορά στο σύνολο του πληθυσμού, ακόμη και στις περιοχές της υπαίθρου, οι οποίες ερημώνουν, ενώ κατά τις παρελθούσες δεκαετίες αποτελούσαν την δεξαμενή ανανεώσεως του ελληνικού πληθυσμού. Μια κεντρική στρατηγική ενίσχυσης και προστασίας της οικογένειας ώστε να αυξηθεί η τεκνοποίηση, η ομαλή και νόμιμη ενσωμάτωση μεταναστών που θα βοηθήσουν στην παραγωγική διαδικασία και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με αύξηση των επενδύσεων στην περιφέρεια, θα μπορούσε μερικώς να αναστρέψει το αρνητικό μεταναστευτικό ισοζύγιο.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπτώσεις της δασμολογικής πολιτικής των ΗΠΑ στην Ελλάδα και την Ευρώπη;
Η οικονομική πολιτική που επιδιώκουν να εφαρμόσουν οι ΗΠΑ, αφενός παραβιάζει τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και, αφετέρου, θα οδηγήσει σε έναν οικονομικό πόλεμο που δεν θα λύσει ούτε τα προβλήματα των ΗΠΑ, δηλαδή των πληθωρισμό και το εμπορικό έλλειμμα. Υπενθυμίζω συνοπτικά ότι με βάση τον ΠΟΕ, οι δασμοί μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το είδος του προϊόντος, όχι όμως ανάλογα με τη χώρα για το κάθε προϊόν. Π.χ. η Ελλάδα μπορεί να επιβάλει 10% δασμό στην εισαγωγή μετάλλων και 20% στην εισαγωγή αυτοκινήτων, αλλά όχι 10% στα αυτοκίνητα από τις ΗΠΑ και 20% στα αυτοκίνητα από την Ιαπωνία. Η Ελλάδα δεν έχει ισχυρή εξαγωγική δραστηριότητα προς τις ΗΠΑ και δεν θα πληγεί άμεσα, αλλά θα πληγούν οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία), κάτι που έμμεσα θα μας επηρεάσει ενδεχομένως ως προς την εισροή κοινοτικών πόρων μελλοντικά, αλλά και ως προς την εισροή τουριστών λόγω της μείωσης του εισοδήματος τους, ως μια δευτερογενή επίπτωση της δασμολογικής πολιτικής προς τις χώρες αυτές.
Ποια είναι η σημασία των «αδελφοποιήσεων» των ελληνικών Επιμελητηρίων με ευρωπαϊκά και αμερικανικά και πώς αυτές ενισχύουν την ελληνική οικονομία;
Τα Οικονομικά Επιμελητήρια αποτελούν θεσμό με ισχυρή παράδοση και υψηλό επιστημονικό επίπεδο, λειτουργώντας ως άτυπος σύμβουλος της πολιτείας, ασχέτως αν η Πολιτεία συχνά πυκνά δεν λαμβάνει υπόψη τις προτάσεις. Βασική επιδίωξη του θεσμού -τουλάχιστον εμείς σε αυτό στοχεύουμε ως ΟΕΕ Δυτικής Ελλάδας και Βορειοδυτικής Πελοποννήσου- είναι να συμβάλει στη βελτίωση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, μέσα από τη σύσφιξη των σχέσεων με αντίστοιχους θεσμούς σε Ευρώπη και Αμερική και τη συνδιοργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων (συνέδρια, σεμινάρια, ημερίδες, κ.λπ.), οι οποίες θα έχουν και εκπαιδευτικό χαρακτήρα ως προς τα μέλη μας. Η επένδυση στην έρευνα και την επιστήμη -και γενικότερα στους πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς- είναι η μόνη ασφαλής οδός για την ευημερία και την ανάπτυξη, κάτι που επισημαίνουν οι νομπελίστες Ντάρον Ατζέμογλου και Τζέιμς Ρόμπινσον στο βιβλίο τους «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη».
* Ο Γιώργος Παππάς είναι ορκωτός ελεγκτής, λογιστής και πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Βορειοδυτικής Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδος για δεύτερη θητεία (2019 – 2023, 2023 έως 2027)
Διαθέτει πάνω από 20 χρόνια επαγγελματική εμπειρία. Εχει εργαστεί για αρκετά χρόνια σε εταιρείες ορκωτών ελεγκτών λογιστών με συμμετοχή σε πλήθος τακτικών και διαχειριστικών ελέγχων, σε εταιρείες του χρηματοπιστωτικού, βιομηχανικού, ναυτιλιακού, εμπορικού και δημοσίου τομέα.
Εχει σημαντική και πολυετή εμπειρία ως εσωτερικός ελεγκτής και ως στέλεχος σε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα υπό εκκαθάριση. Επιπρόσθετα διετέλεσε οικονομικός διευθυντής ομίλου για την Ελλάδα και την Ν/Α Ευρώπη σε μεγάλη βιομηχανία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα.
Είναι εισηγητής στο Ινστιτούτο Εκπαίδευσης Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών
Λογιστών (ΙΕΣΟΕΛ) και στα προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Εφαρμοσμένη Λογιστική και Ελεγκτική» του τμήματος Οικονομικών Επιστημών και «Φορολογικό Δίκαιο» της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Εχει διατελέσει επί δεκαετία, διδάσκων στο Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του πρώην ΑΤΕΙ Δυτικής Ελλάδος και έχει πραγματοποιήσει αρκετά σεμινάρια λογιστικής, φορολογίας, χρηματοοικονομικών.
Είναι κάτοχος πτυχίου Οικονομικών Επιστημών από το Παν. Πειραιώς, μεταπτυχιακού τίτλου επαγγελματικής εκπαίδευσης από το ΙΕΣΟΕΛ, μεταπτυχιακού ΜΒΑ στις Νέες Αρχές Διοίκησης Επιχειρήσεων από το Πανεπιστήμιο Πατρών και μεταπτυχιακού Master of Science στην Τραπεζική από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Στην παρούσα χρονική στιγμή είναι υποψήφιος διδάκτορας Λογιστικής και Φορολογίας στο ΕΑΠ.
Είναι μέλος του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών Ελλάδας.
